سلامت نیوز:مدیر شبكه تلویزیون كودك و نوجوان از راه‌اندازی دو كانال جدید زیرمجموعه این شبكه با عناوین خردسال و كودك از مهر امسال خبر داد. كیفیت برنامه‌هایی كه برای گروه سنی كودكان ساخته می‌شود، با توجه به حساسیتی كه كودك از نظر الگو‌گیری و آموزش در سنین رشد دارد، بسیار مهم است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان این برنامه‌ها عموما در قالب كارتون و انیمیشن و با هدف سرگرم كردن كودك ساخته می‌شود در حالی كه آموزش مهارت‌های زندگی و مسائل مهم اجتماعی و تربیتی هم باید در این برنامه‌ها به شكلی غیرمستقیم و جذاب گنجانده شود؛ به شكلی كه برای كودك قابل فهم بوده و از جذابیت برنامه نكاهد.
بعد از اینكه رسانه‌ها به ترتیب وارد چرخه زندگی انسان‌ها شدند، كاركردهایشان تبیین شد. در ظاهر همه رسانه‌ها سرگرم كردن مخاطبان و ایجاد تفریح برای آنها را سرلوحه كار خود قرار دادند در حالی كه نقش اصلی رسانه‌ها یعنی آگاهی‌بخشی و آموزش نباید در حاشیه قرار می‌گرفت.
از همان زمان یعنی از حدود سال 1960 میلادی در دنیا میان این دو كاركرد اصلی رسانه‌ها تضاد ایجاد شد. برخی رسانه‌ها صرفا با هدف سرگرم ساختن مخاطبان برنامه‌هایی در قالب فیلم، سریال و كلیپ‌های مختلف می‌ساختند بی‌آنكه به محتوا و معنایی كه از این طریق می‌توان منتقل كرد توجهی داشته باشند در حالی كه برخی دیگر با رویكرد آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی صرف هدف سرگرم ساختن و تفریح را در حاشیه قرار دادند.
آموزش، حلقه مفقوده برنامه‌سازی برای كودك
در حیطه برنامه‌سازی، تربیت و آگاهی بخشی كودكان در دنیا، صنعت عظیم و غول‌پیكری شكل گرفت كه كمپانی «والت دیزنی» پرچمدار آن بود. كارگردانان و انیمیشن‌سازان این كمپانی در كنار جلوه‌های بصری و نقاشی‌هایی كه با علم روز به انیمیشن تبدیل می‌كردند كار آموزش و تفهیم كودكان را هم اساس كار خود قرار دادند. مفاهیمی از قبیل تاكید بر انسانیت، دروغ نگفتن، مهربانی، دوستی با حیوانات، دوری از حسادت و تمام اصول اخلاقی در نمایش‌های این كمپانی مطرح گنجانده شد و این نه تنها از جلوه‌های بصری و جذابیت تصویری این انیمیشن‌ها كم نكرد بلكه باعث توجه و اقبال بیشتر به این آثار شد. بعد از این زمان در اكثر كشورها از جمله كشور ما تلاش شد برای برنامه ساختن برای كودكان اصول تربیتی و مسائل اخلاقی مورد توجه قرار بگیرد و از این ظرفیت رسانه استفاده شود. استفاده از متون تاریخی و داستان‌های كهن ادب فارسی كه حاوی متون و مفاهیم اخلاقی فراوانی است، اساس كار انیمیشن‌سازی قرار گرفت و موفق شد. با این وجود هنوز هم به باور بسیاری از كارشناسان رسانه و روانشناسان، در زمینه آموزش كودك خلأهای زیادی وجود دارد. آموزش حلقه مفقوده ارائه و ساخت برنامه برای كودكان در ایران است و هنوز هم مسئولان و برنامه‌سازان نتوانسته‌اند بدون اینكه به جذابیت و جنبه‌های تفریحی و سرگرمی یك اثر خدشه‌ای وارد شود مسائل اخلاقی را در آن بگنجانند. با این وجود شبكه تلویزیونی برای كودك و به نام كودك در ایران ایجاد شده و قرار است از ماه آینده برنامه‌هایی پخش كند كه طبق اظهارات مدیر شبكه كودك بومی خواهد بود.
رونمایی از كانال كودك در پاییز
بِرَند و هویت بصری كانال كودك در پایان فصل پاییز رونمایی خواهد شد. مدیر شبكه كودك و نوجوان با اعلام این خبر افزود: پخش برنامه‌های شبكه تلویزیونی كودك و نوجوان از ابتدای مهرماه 94 برای مخاطب خردسال آغاز می‌شود. محمد فرشاد گفت: كانال خردسال شبكه كودك و نوجوان با برند پویا فعالیت خواهد كرد و با افزایش برنامه‌های جدید خود از 5 درصد به 20 درصد و افزایش پخش برنامه‌های ایرانی از 30 درصد به 50 درصد از ساعت 8 تا 14 برای خردسال فعالیت می‌كند. به گزارش ایسنا، او افزود: نظارت دقیق تربیتی بر محتوای برنامه‌ها و متناسب‌سازی آنها با الگوی رشد در این دوره سنی از ویژگی‌های اساسی كانال پویا خواهد بود.
تاثیر مادام‌العمر آموزش به كودك
یك روانشناس در این زمینه به «آرمان» می‌گوید: برنامه‌سازی برای كودك حساسیت مافوق تصوری دارد. مهدی حاجی‌اسماعیل می‌افزاید: اهمیت آموزش و الگو‌سازی برای كودك و در سنین كودكی از كسی پوشیده نیست. رسانه‌ها با توجه به جذابیتی كه دارند مأمن امنی برای ارائه و آموزش جنبه‌های شناختی، عاطفی، اخلاقی و اجتماعی به افراد هستند. او ادامه می‌دهد: امروزه در همه جای دنیا دولتمردان به این باور رسیده‌اند كه رفتارهایی مانند رعایت حقوق شهروندی را اگر از كودكی به افراد آموزش ندهند، در بزرگسالی نمی‌توانند انتظار داشته باشند فرد به این اصول پایبند باشد و این امر در دوران كودكی و از طریق آموزش میسر می‌شود. حاجی‌اسماعیل عنوان می‌كند: رسانه‌های تصویری در هر برنامه‌ای كه می‌سازند در كنار اینكه جنبه‌های تفریحی و اوقات فراغت را مد نظر قرار می‌دهند، باید تمام جنبه‌های روانشناختی، عاطفی، اخلاقی و اجتماعی لازم در تربیت را نیز در آن بگنجانند و این تنها راهی است كه می‌تواند باعث شود این آثار ارزشمند شده و تاثیری داشته باشد. این روانشناس عنوان می‌كند: بررسی‌ها نشان می‌دهد كودكان در سنین رشد به‌شدت از اطراف خود الگو می‌گیرند و رسانه‌ها در عصر جدید تاثیری شگرف بر این الگو‌گیری دارند. تاثیری كه بی‌شك همیشه با فرد همراه است.
در ساخت همه برنامه‌های كودكان، باید كارشناسان حاضر باشند
یك كارشناس ارتباطات درباره جنبه‌های كیفی ساخت برنامه و افتتاح شبكه برای كودكان به «آرمان» می‌گوید: جای خالی این امر از مدت‌ها قبل احساس می‌شد. اسماعیل قدیمی عنوان می‌كند: در ساخت هر برنامه‌ای در رسانه‌ها در درجه اول هدف‌گذاری می‌شود كه این برنامه برای چه گروهی و با چه هدفی ساخته می‌شود و در درجه دوم متناسب با آن هدف از كارشناسان و برنامه‌سازان دعوت می‌شود تا در این امر مشاركت كنند. او می‌افزاید: برنامه‌سازی برای كودك در همه جای دنیا با كمك گرفتن از مشاوران و روانشناسان كودك ساخته می‌شود و حتی درباره كارتون‌ها و برنامه‌هایی كه در ظاهر هدفی جز سرگرم كردن ندارند نیز هدف‌گذاری و مشاوره گرفتن از كارشناسان ضرورت دارد. قدیمی عنوان می‌كند: در حالی كه در برنامه‌سازی برای بزرگسالان جز در موارد خاص، هم‌اندیشی و رجوع به متخصصان كمتر رخ می‌دهد. قدیمی می‌گوید: دلیل این امر این است كه هر برنامه‌ای كه برای كودك ساخته می‌شود در روند رشد او و آموخته‌هایش دخیل است و از این راه افراد جامعه‌پذیر شده و كیفیت رفتار در جامعه خود را در آینده می‌آموزند. این استاد ارتباطات با اشاره به تاثیر عمیق رسانه‌ها و برنامه‌های كودك می‌گوید: برای مثال تحقیقاتی در دنیا انجام شده كه نشان می‌دهد كودكانی كه بزهكار هستند و به هر دلیل در كودكی مرتكب خلاف می‌شوند بسیار بیش از بقیه، برنامه‌های ژانر خشن و فیلم‌های اكشن كه گاهی تناسبی با سنشان ندارد را نگاه می‌كنند و این نشان‌دهنده تاثیر عمیق برنامه‌های رسانه‌ها بر كودكان است.
نظر شما