سلامت نیوز:هیچ كدام از افرادی كه در جامعه با عنوان بزهكار شناخته می‌شوند از لحظه تولد یا حتی دوران كودكی بزهكار نبوده‌اند. بزهكاری، نزاع با جامعه و اطرافیان، اعتیاد و همه آسیب‌های اجتماعی كه برای جامعه معضل و آسیب قلمداد شده و حیات افراد را به مخاطره می‌اندازد در وجود تك تك بزهكاران مانند تمام خصایص خوب و ویژگی‌های مثبت شكل می‌گیرد و نطفه می‌بندد در حالی كه می‌توان از همان لحظه اول و زمانی كه هنوز فاجعه به عمق خود نرسیده جلوی آن را گرفت و مانع رشد آن شد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان نوجوانی دقیقا همان زمانی است كه رفتار و عملكرد زشت و بزهكارانه در افراد نمود می‌یابد. اینكه نطفه همه‌چیز در كودكی در ذهن بسته می‌شود و این باعث می‌شود در تمام طول زندگی فرد بر اساس آنچه در كودكی دیده و فهمیده زندگی كند درست است، اما‌ این تصورات در نوجوانی به عنوان نخستین تجربه رفتار اجتماعی در فرد با رفتارهایی كه از او سر می‌زند، حالت رسمی به خود می‌گیرد و برای او درونی می‌شود.
 
نخستین تجربه بزهكاری برخی نوجوانان، در صورتی كه روی رفتارهایشان دقت شود، برای خانواده و اولیای مدرسه قابل مشاهده است. سیگار كشیدن، دزدی از جیب پدر و مادر یا اطرافیان و برداشتن وسایلی كه متعلق به نوجوان نیست، قلدری و زورگویی به بقیه در مدرسه یا در خانواده، آزار رساندن به خود و انواع آسیب‌های عمدی به بدن حتی كندن مو و خراشیدن پوست جزو اصلی‌ترین رفتارهایی هستند كه والدین وقتی حتی یك كدام از آنها را از نوجوان خود می‌بینند باید نسبت به آن واكنش نشان داده و روی آن حساس شوند.

رفتاری كه والدین در این مواقع باید انجام داده و واكنشی كه از خود نشان می‌دهند باید كاملا شكل تنبیهی داشته باشد. سرپوش گذاشتن، نادیده گرفتن یا حتی برخورد اندك و جزئی باعث می‌شود نه تنها این رفتار برای نوجوان به یك عادت تبدیل شود بلكه قبح آن نیز ریخته می‌شود و نوجوان بی‌پروا بدون ترس از قضاوت دیگران این اعمال را تكرار كند.

مداومت در رفتار زشت و ناپسند از سوی بسیاری از افراد در بزرگسالی نتیجه تكرار آن در نوجوانی بوده است. در این موارد والدین برای اصلاح رفتار فرزنداشان و دور شدن او از اعمال خلافكارانه هر نوع تنبیه به غیر از تنبیه بدنی كه صلاح می‌دانند را باید اعمال كنند.

 اصل اعتماد نباید خدشه‌دار شود سن نوجوانی، سن تغییر روحیات و رفتار است. افراد در این سن به واسطه پایان دوران كودكی و آغاز بزرگسالی تمایلات و معاشرت‌هایشان را به گونه‌ای متفاوت از گذشته تنظیم كرده و این به هیچ‌وجه بد و آسیب‌رسان نیست. برخی والدین با وسواس زیاد بر هر تغییر رفتاری فرزندشان تمركز كرده و آن را واكاوی می‌كنند. در حالی كه همه تغییراتی كه در این سن از نوجوان سرمی‌زند بد نیست.

یك روانشناس در توضیح اینكه چه رفتارهایی در نوجوان زنگ خطر بزهكاری و رویكرد نادرست را برای والدین و مربیان به صدا درآورده یا به عبارت دیگر والدین باید روی كدامیك از رفتارهای نوجوان حساس باشند، می‌گوید: توجه به رفتارهای نوجوان در این سن اهمیت زیادی دارد. امیرهوشنگ مهریار می‌افزاید: در خیلی موارد بیماری‌های روانی خاص مثل اسكیزوفرنی در سن نوجوانی شروع می‌شود و درمان آن در این سنین بسیار راحت‌تر است.

مهریار در توضیح علائم ظاهری بیماری اسكیزوفرنی می‌گوید: بی‌توجهی به ظاهر، نظافت و همه شئون زندگی از علامت‌های این بیماری است. او در توضیح اینكه به جز بیماری‌های روانی كدام دسته از رفتارها در این سن خطرناك است، عنوان می‌كند: تجربه مصرف مواد به صورت یك‌باره و ناگهانی در هیچ فردی رخ نمی‌دهد. قبل از اینكه این اتفاق بیفتد نوجوان با افرادی رفت‌وآمد می‌كند كه این معاشرت زمینه‌ساز مصرف مواد می‌شود.

بنابراین والدین برای اینكه بفهمند نوجوانشان مواد مصرف می‌كند یا خیر باید به دوستان و معاشرت‌های او دقت كنند. مهریار با عنوان كردن این مساله كه هر تغییر رفتاری در این سنین خطرناك نیست، می‌گوید: تمایل همه نوجوانان به لباس‌های مد روز پوشیدن و رسیدگی به ظاهر در كنار میل به بودن با دوستان و ساعاتی را بیرون از خانه گذراندن الزاما به معنی رفتن نوجوان به سمت مهلكه‌های خطرناك نیست و والدین نباید بر هر تغییر رفتاری حساس شوند.

مهریار عنوان می‌كند: رفتارهایی كه نوجوان مایل است از خانواده مخفی نگه دارد در همه موارد خطرناك نیست و اینكه خود پدر و مادر در نوجوانی چنین تجربه‌هایی نداشته‌اند به معنی این نیست كه این قبیل رفتارها با عرف جامعه همخوانی ندارد.

این روانشناس در توضیح اینكه والدین در مقابل رفتارهای مشكل‌آفرین نوجوان باید چه واكنشی نشان دهند می‌گوید: تا جای ممكن والدین باید سعی كنند اصل اعتماد در روابطشان با فرزندشان خدشه‌دار نشود و هر تنبیهی كه اعمال می‌كنند نباید در درجه اول این احساس را به نوجوان بدهد كه والدین می‌خواهند در كار او دخالت كرده و او را محبوس كنند یا باعث شوند نوجوان نسبت به آنها بی‌اعتماد شود.

 ضرورت تنبیه نوجوان با قهر یا طرد او رئیس انجمن حمایت از حقوق كودكان در این زمینه به «آرمان» می‌گوید: نوجوانی سن ابتلای فرد به همه آسیب‌های اجتماعی است. شیوا دولت‌آبادی می‌افزاید: توجه به این سن از این جهت اهمیت دارد كه اگر هر رفتار نادرستی از نوجوان سر بزند امكان تصحیح آن در این سن از سوی والدین و بزرگتر‌ها وجود دارد در حالی كه تغییر این رفتارها در بزرگسالی سخت و ناممكن است. این روانشناس می‌افزاید: از سوی دیگر، هر رفتاری كه از فرد در سنین بین 12 تا 18 سالگی سرمی‌زند زمینه‌ساز شكل‌گیری و تدوین شخصیت او در آینده خواهد بود و معنی جامعه‌پذیری نیز همین است.

دولت‌آبادی در توصیف رفتارهای مشكل‌آفرین نوجوان می‌گوید: سیگار كشیدن، خودآزاری یا دیگر آزاری یا حتی حیوان‌آزاری و دزدی حتی به شكل خیلی جزئی و نامحسوس سرفصل مشكلاتی است كه در آینده تحت عنوان اعتیاد، سرقت، نزاع و بسیاری از بیماری‌های روانی گریبان فرد و اجتماع را می‌گیرد.

دولت‌آبادی در توضیح اینكه والدین در این موارد باید چه برخوردی داشته باشند، می‌گوید: به جز تنبیه بدنی و تحقیر و خشونت كلامی هر نوع تنبیهی متناسب با رفتار نادرست باید اعمال شود و اگر این اتفاق نیفتد این رفتار در وجود فرد نهادینه شده و در آینده بخشی از شخصیت او خواهد شد.

تنبیه فقط كتك زدن و خشونت كلامی نیست بلكه می‌تواند طیف وسیعی از قهر تا طرد كردن را دربر بگیرد و در بسیاری از موارد درباره نوجوانان محرومیت مقطعی آنها از امكاناتی كه خانواده در اختیار آنها قرار می‌دهد نظیر پول توجیبی یا هر وسیله دیگری می‌تواند مثمرثمر باشد.