سلامت نیوز:در حالی که چند روزی از پایان سال آبی ۹۴-۹۳ در کشور میگذرد، برآوردها نشان میدهد در این سال آبی که شهریورماه خاتمه یافت، میزان بارندگی در کل کشور معادل ۲۰۱.۴ میلیمتر بوده در حالی که سال گذشته این رقم برابر ۲۱۹.۲ میلیمتر و میانگین بلند مدت معادل ۲۳۹ میلیمتر بوده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه حمایت مهمترین و ملموسترین پیامد کاهش میزان بارش نزولات آسمانی کاهش ذخایر آبی به ویژه انباشت آب در سدهای کشور است. فضاهایی که قرار است در فصول کم بارش ذخیره آبی مورد نیاز را برای استفاده تامین کنند. اما اینکه چه تغییرات جوی موجب میشود ما در چنین شرایطی قرار گیریم، سئوالی است که در پاسخ به آن باید گفت؛ براساس اظهارات کارشناسان افزایش دما سبب شده بارندگی ها تنها رطوبت خاک را تامین کند و آنچه به باران مفید تعبیر میشود، در کشور اتفاق نیفتد.
به عنوان مثال در ابتدای سال آبی جاری در مهر 93، شاهد بارندگی قابل توجهی در کشور بودیم و میانگین 21میلیمتر بارندگی در کشور پس از سال 61 باز هم اتفاق افتاد، براین اساس انتظار میرفت با ترسالی رو به رو شویم اما افزایش دما و کاهش بارش ها در ماه های دیماه و بهمنماه 93، پیش بینی ها را با مشکل مواجه ساخت.همچنین با توجه به اینکه یک سوم بارندگی ها باید در ماههای دی و بهمن صورت میگرفت، با افزایش دما به میزان بیش از پنج درجه در کشور، روان آب نداشتیم.
شرایطی که موجب شد تا به عنوان مثال چندی پیش اعلام شود سدهای استان گلستان تنها ۱۳درصد ذخیره آب دارند و در این استان دچار بحران کم آبی هستیم.زیرا آنچه را که از بارشهای اخیر پیش بینی میشد اتفاق نیفتاده و از حجم ۳۰۰میلیون مترمکعبی ۱۴سد بزرگ استان، تنها ۳۸ میلیون مترمکعب برابر ۱۳ درصد از حجم کل دارای آب است.
آلودگی هوا علتی برای بحران کم آبی
علاوه براین برخی از کارشناسان براین باورند که شاید بتوان رابطه ای مستقیم میان میزان بارندگی و آلودگی هوا ترسیم کرد، اما وضعیت آب و هوایی برخی شهرها این رابطه ترسیم شده را تا حدی نقض می کند. به طور نمونه از این موارد که بگذریم یک مقایسه میان آمار بارش درفاصله سالهای 89 تا 93 در هشت شهر کشور نشان میدهد؛ شهر تهران در حالی کاهش چشمگیری در میزان بارش داشته است که هوای این شهر نسبت به سالهای قبل به طور محسوسی سالم تر بوده است؛ یعنی با وجود اینکه بارش باران کاهش داشته هوا سالم تر بوده است. با این وجود بحران کم آبی همچنان تهرانی ها را تهدید می کند.
مثال دیگر مربوط به اهواز میشود. این شهر با توجه به افزایش میزان بارندگی همچنان درگیر گرد و غبار و افزایش میزان این آلایندهها بوده است.
با این وجود اظهارات شاهرخ فاتح، رییس مرکز ملی خشکسالی ومدیریت بحران سازمان هواشناسی خبرهای خوشی برای تهرانیها دارد؛ اینکه وی با تایید کاهش ۱۶درصدی بارندگی کشوردرسال آبی جاری نسبت به شرایط نرمال بیان میکند که در این مدت بارندگی درتهران نسبت به سال گذشته ۱۲.۴درصد افزایش داشته است و به طور دقیقتر میزان بارندگی در سال آبی ۹۴-۹۳ در کل کشور نسبت به میانگین بلند مدت ۱۵.۷ درصد و نسبت به سال گذشته ۸.۱ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که اگرچه رقم عنوان شده افزایش بارش در تهران را نشان میدهد اما کاهش ۱۷.۱درصدی بارندگی تهران در سال آبی ۹۴-۹۳ نسبت به میانگین بلند مدت خبر دیگری است که فاتح برای پایتختنشینان دارد. اینکه در سال آبی ۹۴-۹۳ میزان بارندگی در تهران ۲۴۴.۱ میلیمتر بوده که این میزان نسبت به میانگین بلند مدت که برابر ۲۹۴.۳ میلیمتر بوده است و نسبت به بارندگی سال گذشته که برابر ۲۱۷.۱ میلیمتر بوده، ۱۲.۴ درصد افزایش نشان می دهد.
بوشهر و هرمزگان کم بارشترین استانها
چند قدم آنسوتر در برخی از استانها نیز ما با اسامی مواجه هستیم که در سال آبی گذشته عنوان کم بارشترین استانها را به خود اختصاص دادهاند. در توضیح بیشتر باید گفت که در سال آبی ۹۴-۹۳ در مقایسه با میانگین بلند مدت، استانهای بوشهر با ۴۵ درصد کاهش، هرمزگان ۳۸ درصد، خوزستان ۳۶ درصد و البرز ۳۶ درصد کاهش نسبت به میانگین بلند مدت، کمبارشترین استانها بوده است. همچنین در این مدت استانهای هرمزگان با ۵۶ درصد کاهش، بوشهر ۵۲ درصد، سیستان و بلوچستان ۴۱ درصد و ایلام ۳۶ درصد کاهش نسبت به سال آبی گذشته، کم بارشترین استانها بوده است. موضوعی که فاتح نیز آن را تاییدمیکند.
پربارشترینها کدامند؟
البته رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در مورد پربارشترین استانها نیز توضیحاتی را ارائه میدهد. براساس اظهارات این مقام مسئول در سال آبی ۹۴-۹۳، استانهای آذربایجان شرقی با ۲۵درصد افزایش، گیلان ۱۹درصد، اردبیل ۱۸درصد و آذربایجان غربی 6 درصد افزایش نسبت به میانگین بلند مدت، پر بارش ترین استانها بودهاند. از سوی دیگر در این مدت استانهای البرز با ۴۵ درصد افزایش، سمنان ۳۷ درصد، آذربایجان شرقی ۳۷ درصد و گیلان ۳۳ درصد پربارشترین استانها نسبت به سال آبی گذشته بودهاند.
زمان بارش هم مهم است
از این موارد که بگذریم نباید از این نکته غافل شد که زمان بارندگی را در میزان موثر بودن آن ضروری است. به عبارتی گاهی بارش نزولات آسمانی در خارج از فصل بارش که میتوان به آن به عنوان بارندگی نامناسب اشاره کرد؛ موجب کاهش روان آبها شده که نتیجه آن تامین نشدن نیاز آبی استانی که با چنین شرایطی مواجه شده است خواهد بود. واقعیت این است که با استناد به گزارشهای مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی میتوان گفت؛ بررسیهای این مرکز نشان میدهد که برخی استانها برای 2 سال پیاپی نسبت به میانگین بلند مدت کمبود بارش داشتهاند که این زنگ خطری برای این استانها به شمار میرود. مناطقی از کشور که شامل استانهای البرز، خوزستان، فارس، کرمانشاه، گلستان، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، زنجان، لرستان، قزوین، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، تهران، مازندران و یزد میشود. اما اینکه چه باید کرد؟ پرسشی است که سالها متمادی بیان شده است و تجربه نشان داده است مهمترین راهکار برای جلوگیری از بحرانهای پیش رو فرهنگسازی بر ای استفاده بهینه از آب، ترویج شیوههای نوین آبیاری در کشاورزی و آموزش به شهرنشینان جهت مدیریت منابع ابی در دسترس است. مواردی که اگر محقق شود میتواند بازوی کمکی برای مسئولان حوزه نظارت بر توزیع آب در کشور باشد.
نظر شما