دوشنبه ۶ مهر ۱۳۹۴ - ۱۲:۵۲
کد خبر: 162850

فصل پاییز را همگان به نام فصل هزار رنگ می‌شناسند، اما همین فصل رنگارنگ به دلیل كوتاهی روز و بلندی شب فصلی افسرده قلمداد می‌شود و در عوض فصل بهار به عنوان فصل طراوت و شكوفایی در اذهان همگان نقش بسته است.

با افسردگی فصلی آشنا شوید

سلامت نیوز: فصل پاییز را همگان به نام فصل هزار رنگ می‌شناسند، اما همین فصل رنگارنگ به دلیل كوتاهی روز و بلندی شب فصلی افسرده قلمداد می‌شود و در عوض فصل بهار به عنوان فصل طراوت و شكوفایی در اذهان همگان نقش بسته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان هر یك از روزهای سال از اهمیت و ویژگی‌های خاصی برخوردار است اما پدیده‌ای به نام سندروم افسردگی فصلی موجب بروز اختلالاتی در برخی افراد می‌شود.

افسـردگی فصـلی معمولا با نام اختلال عاطفی فصلی (SAD) شنـاخـته می‌شود و نوعی افسردگی است كه هر سال در یك زمان معین در فرد بروز می‌كند. معمولا از پاییز و زمسـتان شـروع شـده و در بـهار یـا اوایل تابستان پایان می‌یابد. ایـن بـیماری خیلی جدی‌تر از سندروم كم اهمیت «بـی حوصلگی زمستان» است.

یكی دیگر از انواع SAD كه با نام «افسردگی تابستانه» شناخته می‌شود، در اواخر بهـار یـا اوایـل تابستان شروع شده و تا پاییز ادامه پیدا می‌كند. افسردگی فصلی یكی از اختلالات خلقی و رفتاری است كه برخی از افراد در طول زندگی آن را تجربه می‌كنند.

در چنین شرایطی فرد ممكن است در فصول خاصی متوجه تغییرات روحی و خلقی شود و احساس كند نسبت به سایر فصل‌ها بی‌حوصله‌تر و بی‌حال‌تر شده و انگیزه كافی برای انجام كارهایش را ندارد. همچنین زمانی كه از خواب بیدار می‌شود احساس كسالت، خستگی و خواب‌آلودگی داشته و هر قدر هم خوابیده باشد، تصور می‌كند كافی نبوده است. روانشناسان معتقدند اختلال خلقی و بی‌حوصلگی این افراد در روابط اجتماعی و عملكرد روزانه‌شان هم تاثیر می‌گذارد تا آنجا كه گاهی احساس می‌كنند بسیار عصبی و تحت فشارهای روحی متعدد هستند.

سندروم افسردگی در كشورهایی با روزهای كوتاه زمستان بیشتر بروز می‌كند. باید توجه داشت كه در كشور ما مطالعاتی در زمینه میزان شیوع این بیماری انجام نشده است و اغلب این بیماری در مناطقی با شرایط جوی همچون پاییز و زمستان كه در خود روزهای كوتاه، شرایط جوی بارانی، ابری و شب‌های طولانی دارد، بروز می‌كند. برای مثال نقاطی همچون شمال اروپا با افزایش بروز این نارسایی مواجه است و بروز این سندروم در كشور ما از فراوانی چندانی برخوردار نیست.


 كمبود آفتاب در بروز سندروم افسردگی
 یك روانشناس درباره سندروم افسردگی می‌گوید: سندروم فصلی اغلب در فصول پاییز، زمستان و تابستان در بین افراد شیوع پیدا می‌كند. برخی از صاحب‌نظران در این زمینه دلیل اصلی بروز این نارسایی را آفتاب و میزان تابش نور خورشید در برخی از ماه‌های سال می‌دانند. فرید براتی‌سده می‌افزاید: سندروم فصلی با بی‌حوصلگی، غم، غصه، عدم ایجاد خواب مناسب و كاهش اشتها همراه است.

باید توجه داشت كه بروز این سندروم در بین افراد یك امر كاملا بیولوژیكی است. به گفته او صاحب‌نظران روانشناسی بروز این پدیده را به دلیل كمبود آفتاب و عدم دسترسی افراد در برخی مناطق به نور خورشید می‌دانند.

این روانشناس درباره كاهش صدمات این سندروم می‌افزاید: افراد در معرض این سندروم باید به روانپزشك مراجعه كنند و این افراد باید به فعالیت‌های گوناگون بپردازند تا به این ترتیب امكان پیشروی افسردگی را كاهش دهند.

براتی‌سده تاكید می‌كند: بروز سندروم فصلی موجب افسردگی و عدم میل به فعالیت در افراد می‌شود كه این نارسایی را می‌توان با ورزش، انجام فعالیت‌های موثر، گردش و حضور در محافل اجتماعی، هر چه سریع‌تر برطرف كرد. به گفته او افراد مستعد به سندروم باید بیشتر در معرض نور مستقیم آفتاب قرار گیرند.

این روانشناس درباره سندروم پاییزی و نحوه مقابله با شدت صدمات آن اظهار داشت: علم روانشناسی و روانپزشكی منشأ این سندروم را فصول سرما و كمبود آفتاب می‌داند، البته نارسایی‌ها و اختلال‌هایی نیز در فصل‌های بهار یا تابستان بروز می‌كند كه به دلیل كمبود آفتاب نیست. براتی‌سده درباره نقش تلقین در بروز افسردگی می‌گوید: در سندروم افسردگی وضعیت محیطی بر فرد تاثیر می‌گذارد و فقط با انجام مهارت‌های اجتماعی ثمربخش می‌توان شدت نارسایی‌ها را كاهش داد و باید توجه داشت كه بروز این نارسایی پایه بیولوژیك دارد و تلقین در این بیماری چندان تاثیرگذار نیست. به گفته او متخصصان می‌توانند به كمك درمان‌های دارویی یا با استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات خاص، مشكل را حل كنند. این روانشناس به افرادی كه دچار افسردگی فصلی می‌شوند، توصیه می‌كند: آنها باید در طول روز بیشتر از خانه خارج شوند و مدتی در معرض نور خورشید قرار بگیرند. همچنین بهتر است هنگامی كه در خانه هستند، كنار پنجره نشسته و از نور بیرون استفاده كنند و پرده را كنار بزنند. در ضمن به‌كارگیری یك برنامه ورزشی منظم و متناسب نیز می‌تواند در كاهش احساس ضعف و بی‌حوصلگی موثر باشد.


 ارتباط بیولوژیك بدن با طبیعت
 یك روانشناس دیگر دلیل بروز سندروم افسردگی را تاثیر بیولوژیك در چرخه‌های حیاتی بدن انسان برمی‌شمارد و به «آرمان» می‌گوید: بیولوژیك بدن با طبیعت در ارتباط است.

شیوا دولت‌آبادی می‌افزاید: نور می‌تواند در افزایش نشاط تاثیرگذار باشد، این در حالی است كه تاریكی و روزهای كوتاه سال در مقایسه با روزهای طولانی‌تر می‌تواند در خلق و خو و بروز احساس نامطلوب در افراد موثر باشد. او درباره كم و كیف تاثیر سندروم افسردگی فصلی در بین افراد می‌گوید: این امر پایه بیولوژیكی دارد و عنصر تلقین نیز در آن بی‌تاثیر نیست اما واقعیت این است كه حتی با استفاده از نورهای مصنوعی هم می‌توان از شدت این افسردگی‌های مقطعی نجات یافت.

این روانشناس با بیان اینكه در قدیم‌الایام هر یك از فصول سال با سمبل و نماد خاصی معرفی می‌شدند، تصریح می‌كند: برای مثال از لحاظ فرهنگی در بین ایرانیان فصل بهار نماد تازگی و رویش است كه این امر می‌تواند در ایجاد خلق و خوی مطلوب در افراد موثر باشد؛ به این ترتیب وقتی طبیعت به سمت خستگی، استراحت و خاموشی می‌رود، می‌تواند در افراد تاثیرگذار باشد. به گفته او امروزه بشر در این زمینه به راه‌حل‌های گوناگونی دست یافته است تا بتواند به مقابله فرهنگی بپردازد. برای مثال شب یلدا را می‌توان اوج این اقدامات به عنوان نماد جمع‌گرایی، شادی و نشاط برشمرد.

او با بیان اینكه انسان به‌طور طبیعی بیولوژیك خود را با طبیعت هماهنگ می‌كند، تاكید می‌كند: انسان به هرچه كه در ذهن و اراده خود ایجاد می‌كند مبتلا می‌شود.

در اصل انسان محكوم به افسردگی فصلی نیست، بلكه بخشی از آن به دلیل چرخه‌های طبیعی بشر و بخشی دیگر نیز فرهنگی و ارادی است و تا وقتی كه انسان پاییز را خوش‌رنگ‌ترین فصل سال ببیند و با دید مثبت به اطراف بنگرد به نسبت افسردگی نیز در جامعه كاهش می‌یابد.  او درباره عوامل موثر در ایجاد افسردگی فصلی، می‌گوید: نظریه‌های مختلفی در این مورد مطرح شده است، ولی هنوز علت دقیق و اصلی این مساله مشخص نیست. برخی می‌گویند انتقال‌دهنده‌های عصبی كه وظیفه انتقال مواد شیمیایی مغز را به سایر بخش‌ها برعهده دارند، در این فصل‌ها دچار تغییرات خاصی می‌شود و همین مساله منجر به بروز احساس افسردگی می‌شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha