سلامت نیوز: ۲سال از ایجاد کارگروه ملی نجات ارومیه می‌گذرد اما احیای این دریاچه همچنان با اما و اگرهای فراوان مواجه است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، در این میان، گروهی می‌خواهند تحت عنوان احیای دریاچه ارومیه فاجعه دیگری رقم بزنند. آنها می‌خواهند با ورود بذر گونه‌های گیاهی مغایر با زیست‌بوم دریاچه ارومیه با توجیه ایجاد پوشش گیاهی، همان فاجعه‌ای را تكرار كنند كه با ورود «سرخس آزولا» در انزلی اتفاق افتاد.

ورود گونه‌های گیاهی مهاجم، تجربه تلخی است كه در نبود نظارت و عدم‌بازخواست مسببان آن خسارات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست كشور وارد كرده است. نمونه بارز آن نابودی تنوع زیستی در تالاب‌های شمال كشور به‌ویژه تالاب انزلی است كه به‌دلیل ورود آزولا(از خانواده eAzollacea) به این تالاب رقم خورد.

این گیاه آبزی اگرچه به‌منظور تولید علوفه برای دام و طیور و تهیه كود سبز در مزارع برنج استان گیلان در منطقه رها‌سازی‌ شد، ولی با گذشت زمانی اندك به یك معضل بزرگ و جدی برای این اكوسیستم آبی كشور تبدیل شد.اكنون این احتمال وجود دارد كه با استفاده از گونه‌های وارداتی سالیكورنیا از بلژیك همان فاجعه در ارومیه تكرار شود.

    خطر بروز انواع آفات و امراض

رئیس مركز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری هم در این‌باره گفت: در انتخاب گونه‌های بومی و سازگار با زیست‌بوم ارومیه باید بسیار محتاطانه عمل كرد زیرا اگر گونه غیربومی و مغایر با زیست‌بوم ارومیه وارد كنیم قطعا آسیب جدی به اكوسیستم منطقه وارد می‌كند و این گونه خود می‌تواند به معدن آفات و امراض تبدیل شود كه در نهایت باعث نابودی گونه‌های بومی منطقه می‌شود.

دكتر فریبرز غیبی با اشاره به اینكه یك گونه بومی می‌تواند به یك گونه مهاجم تبدیل شود، خاطرنشان كرد: در گذشته وقتی كهور پاكستانی (سمر) با هدف ایجاد فضای سبز و توسعه جنگل وارد زیست‌بوم‌های ایران شد پس از چندی به‌دلیل مهاجم بودن، كشت آن بسیار محدود شد و اكنون فقط در برخی مناطق برای تثبیت شن استفاده می‌شود.

غیبی تأكید كرد: هرگونه گیاه غیربومی قبل از ورود به كشور باید توسط مراكز تحقیقاتی ویژه سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود كه این گونه گیاهی آیا با زیست‌بوم منطقه مورد نظر سازگاری دارد؟

به گفته وی از گونه‌های غیربومی اغلب در كشاورزی استفاده می‌شود و در بخش منابع طبیعی به هیچ عنوان استفاده از گونه‌های غیربومی توصیه نمی‌شود زیرا ساختار گیاهی بومی را برهم می‌زند.

    خسارات گونه‌های غیربومی جبران‌ناپذیر است

معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست در واكنش به استفاده از گونه‌های ناسازگار با زیست‌بوم ارومیه، این اقدام را بسیار خسارت‌بار عنوان می‌كند و به همشهری می‌گوید: به‌طور كلی نقل و انتقال گونه‌های غیربومی، آن اندازه خطرناك است كه كنوانسیون بین‌المللی منع نقل و انتقال گونه‌ها (سایتیس) با هدف جلوگیری از اقدامات مخربی از این دست تشكیل شده است. آنطور كه دكتر مسعود باقرزاده كریمی می‌گوید، نقل و انتقال گونه‌های گیاهی و جانوری به لحاظ ژنتیك و آفات همراه، باید تحت ضوابطی خاص بررسی شود. برای نمونه 20سال پیش جهاد سازندگی وقت با هدف بیابانزدایی در برخی مناطق از گونه آرتیپلكس استفاده كرد اما از آنجایی كه ریشه آرتیپلكس برای جوندگان بسیار خوش‌خوراك بود، جمعیت جوندگان در منطقه به اندازه‌ای شد كه سایر گونه‌های گیاهی را به‌شدت تهدید می‌كرد، در نتیجه برای مقابله با جوندگان از سم استفاده شد اما این كار باعث تلف شدن عقاب‌ها شد و به چرخه محیط‌زیست آسیب زد. به گفته وی، استفاده از كهور پاكستانی در جنوب كشور هم تمام گونه‌های همزیست این گونه را نابود كرد. براین اساس برای احیای پوشش گیاهی در ارومیه كه یك منطقه حساس زیستی است و تالاب‌ها و گونه‌های جانوری و گیاهی با ارزشی دارد نباید از گونه غیربومی استفاده كنیم.