سلامت نیوز: رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می گوید: اینکه چرا طرح پزشک خانواده که اجرای آن باید تا پایان امسال در تمام کشور فراگیر شود، هنوز به طور کامل اجرایی نشده است را باید از مسئولان وزارت بهداشت سوال کنید و آنها هم حتما پاسخگو خواهند بود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری،حسینعلی شهریاری اضافه می‌كند :پزشك خانواده تكلیف قانونی برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه است و چون قانون است حتما باید طبق قانون اجرا شود . اجرای طرح پزشک خانواده،یک تکلیف قانونی است که طبق قوانین برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه، جزو وظایف دولت است. اگرچه وزرای دولت های هشتم ، نهم ، دهم ویازدهم همواره اعلام كرده اند كه اهتمام جدی بر اجرای این تكلیف قانونی دارنداما درعمل این طرح، همواره از برنامه عقب مانده است.
دربرنامه پزشك خانواده، هرایرانی، یك پزشك مسئول دارد، پزشكی كه از زمان تولد و حتی قبل از تولد، مراقب سلامت اوست. او برای كسانی كه تحت نظر دارد، پرونده سلامت الكترونیك تشكیل می‌دهد و در صورت بروز بیماری اگر در حیطه توان او باشد به درمان می‌پردازد و فقط در صورت نیاز، فرد را به پزشك متخصص ارجاع می‌دهد. هر پزشك عمومی، باید دوره پزشك خانواده را طی كند. دوره ای كه به گفته سیامك مره صدق ،عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس ، باید بین 2 تا 3 سال بعد از پزشكی عمومی طی شود اما هنوز در آموزش پزشكی ، برنامه ای برای آموزش پزشك خانواده، وجود ندارد. اجرای برنامه پزشک خانواده در بسیاری از كشورها سابقه 70 ساله دارد. انگلستان، یکی از پیشگامان برنامه پزشک خانواده است. البته كشورهای دیگری همچون آمریكا، چین، ویتنام، تایلند، ژاپن، عربستان، فلسطین و ۶۰ كشور دیگر نیز این طرح را اجرا كرده اند.
شرحی برحكایت طولانی پزشك خانواده درایران
در ایران پزشک خانواده، اولین بار در قانون بیمه خدمات درمانی همگانی در سال 1373 به تصویب رسید زمانی كه علیرضا مرندی وزیر بهداشت كابینه هاشمی رفسنجانی بود. پزشك خانواده نه در زمان او و نه در زمان وزیر بعد از او كه فرهادی بود اجرایی نشد و تا پایان سال 1383 که بودجه سال 1384 در حال تصویب در مجلس بود، این بیمه برقرار نشد. در زمستان 1383 مجلس شورای اسلامی با تغییر ردیف‌های اعتباری، حدود 300میلیارد تومان به اجرای بیمه روستاییان طبق ماده 12 قانون برنامه خدمات درمانی همگانی و اجرای طرح پزشک خانواده اختصاص داد. سال 84 آخرین روزهای مسئولیت مسعودپزشكیان، وزیر بهداشت دولت هشتم بودكه طرح پزشك خانواده در روستاها با استفاده از اعتبار 500میلیارد تومانی كه آن زمان برای اجرای این برنامه در اختیار وزارت رفاه و تأمین اجتماعی جوان قرار گرفته بود، در روستاها آغاز شد. قانون بودجه سال84، سازمان بیمه خدمات درمانی را موظف کرده بود که دفترچه بیمه خدمات درمانی را برای تمام ساکنان روستاها و مناطق شهری زیر 20هزار نفر تامین و بدین ترتیب امکان بهره‌مندی از خدمات سلامت را در قالب برنامه نظام ارجاع وپزشک خانواده فراهم کند.
با روی كار آمدن دولت نهم، كامران باقری لنكرانی گرچه برنامه پزشك خانواده را در روستاهاجدی تر دنبال كرد اما بین وزارت بهداشت و وزارت رفاه ، اختلاف وجود داشت؛ وزارت بهداشت از پرداخت‌های با تأخیر و زارت رفاه درباره حقوق پزشكان خانواده و تیم‌های سلامت مستقر در روستاها ناراضی بود و وزارت رفاه هم اعلام می كرد كه پزشكان خانواده، مطابق قرار داد، در روستاها فعالیت نمی‌كنند.
طرح مطابق با برنامه جلو نمی رفت اما قانون بودجه88، وزارت بهداشت را مكلف كرد تا طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع را در تمام شهرهای زیر 100هزار نفر اجرا كند. هنگامی كه مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت دولت دهم شد، ابتدا پزشك خانواده رااز مهمترین برنامه‌های وزارت بهداشت، دانست و قول داد كه تا پایان سال 91 همه روستاها و شهرهای کشور زیر پوشش این برنامه برود. در زمان او، این طرح در روستاها و شهرهایی با جمعیت زیر 20 هزار نفر در 2 استان فارس و مازندران به صورت پایلوت و طبق نسخه 01 پزشک خانواده در 3 استان خوزستان، چهارمحال و بختیاری و سیستان و بلوچستان در زمان او به اجرا درآمد. او خود را وزیر پزشك خانواده نامید وگفت: «تمام سعی خود را برای اجرای هرچه بهتر این برنامه انجام می‌دهیم. از این پس برای افتتاح برنامه پزشك خانواده، هفته‌‌ای یك مرتبه به استان‌های مختلف كشور سفرخواهم داشت». نسخه 02 پزشک خانواده شهری هم در زمان او رونمایی شد اما اجرا نشد. بعد از بركناری او، محمد حسین طریقت منفرد ، كه می گفت: «حتی در 6 دقیقه هم می توان كارهای بزرگ انجام داد» از موضع وزیرجدید بهداشت درباره پزشك خانواده گفت: «من با پزشك خانواده بزرگ شده‌ام و بدون پزشك خانواده نمی‌توان كارهای بزرگ انجام داد.» او نسخه 02 را اصلاح كرد و گفت كه می خواهد پزشك خانواده را در دولت دهم وارد تهران كند.
ثبت‌نام از پزشکان عمومی برای همکاری در این طرح آغازشد اما پزشك خانواده به تهران نرسید. دولت یازدهم هم چون دولت های پیشین اجرای پزشك خانواده را جزو اولویت‌های خود اعلام كرد. دکتر سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت دولت یازدهم، چنین گفت:«پزشك خانواده تكلیف قانونی است، متوقف نخواهد شد و مصمم به اجرای آن اما به شیوه درست هستیم. قانون حکم می‌کند که اول به صورت آزمایشی اجرا کنیم تا اشکالات را ببینیم و بعد آن را توسعه دهیم.» وزیر بهداشت به همشهری می‌گوید: مصمم به اجرای پزشك خانواده هستیم.منتقدان می‌گویند ما طرح تحول سلامت را جایگزین برنامه پزشك خانواده كرده ایم من به آنها می‌گویم اصلا طرح تحول سلامت، مقدمه اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع است ابتدا باید زیرساخت فراهم شود مگر ممكن است كه بخواهیم برنامه بزرگی را بدون زیر ساخت اجرا كنیم؟ طرح تحول نظام سلامت زیرساخت های لازم برای اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده را فراهم می‌کند.
زیر ساخت ها در حال فراهم شدن است
زیر ساخت ها در حال فراهم شدن است . اولویت های اول، این طرح تقویت شد و یا در حال تقویت است .ایرادات و كمبودها شناسایی شده است و در حال اصلاح آنها هستیم . در زمینه كمبود پزشك و دارو اقدامات لازم انجام و یا در حال انجام است .در حال ترمیم و یا تجهیز واحدهای ارائه خدمت هستیم .مراكز تربیت پزشك را تعمیر و تجهیز كردیم .نواقص برنامه پزشك خانواده در دو استان مازندران و فارس هم پیگیری و شناسایی شده است و در حال اصلاح است.به دنبال برنامه های سلامت محور به‌جای درمان‌محور در این طرح هستیم .از سوی دیگر بسترهای الكترونیكی این برنامه به سرعت در حال فراهم شدن است در همین راستا در حال تكمیل پرونده سلامت الكترونیك هستیم .
دكتر علی اكبر سیاری، معاون بهداشتی وزیربهداشت
مشكلات را برطرف كنید
پزشك خانواده باید هر چه سریع تر اجراشود چرا كه تكلیف قانونی است و عدم اجرای آن تخلف است .مسئولان می‌گویند برای اجرا ، ابزار و امكانات لازم دارند ما هم می گوییم هر چه سریع تر و از همین امروز مشكلات را برطرف كنید و پزشك خانواده را اجرا كنید . زمان كم است و مشكلات مردم بسیار . دولت قبل دیر مصمم به اجرای این برنامه شد و این دولت نیز گرچه ابتدا اعتقاد قطعی به اجرای آن نداشت اما حالا مصمم به اجراست چون برای هزینه درست بودجه سلامت راهی جز اجرای این برنامه ندارد .در استان‌های فارس و مازندران كه این برنامه به صورت پایلوت اجرا می شود كارهایی خوبی انجام شده است اما همچنان پزشك خانواده از این دو استان فراترنرفته است .
دكتر احمد آریایی نژاد ، عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی
نظر شما