سلامت نیوز:اوایل شهریور امسال، یکی از غواصانی که در جزیره کیش مشغول شنا بود، متوجه تغییر رنگ، سفید شدن و در حقیقت مرگ مرجان‌های ساحلی شد و بلافاصله این موضوع را به مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد و به دنبال آن تیم ویژه‌ای برای بررسی علت و ارائه گزارش‌های کامل تشکیل شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان در همین پژوهش‌ها بود که کارشناسان متوجه شدند، سفید شدن مرجان‌ها تنها مربوط به جزیره کیش نبوده و وسعت آن تا جزایر خارک، تنب کوچک و بزرگ، قشم، هنگام، چابهار و لارک ادامه دارد.
از همان زمان بود که کارشناسان و مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست علل و دلایل احتمالی این اتفاق را اعلام کرده‌اند، برخی از آنها معتقدند گرم شدن زمین و افزایش دما دلیل این اتفاق بوده و برخی دیگر آلودگی‌های نفتی و ساختوسازهای غیرمجاز در حاشیه‌های جزایر خلیج فارس را دلیل آن می‌دانند، این در حالی است که ششم مهر پروین فرشچی، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد که دلیل سفیدشدگی مرجان‌های خلیج فارس و دریای عمان تا پایان هفته جاری نهایی و اعلام خواهد شد، اما با گذشت دو هفته همچنان هیچ خبر یا گزارشی در این باره از سوی این سازمان منتشر نشده است.
آغاز نشدن تحقیقات در جزایر خارک و تنب کوچک و بزرگ
گستردگی این اتفاق سبب شده است غواصان و کارشناسان فرصت نکنند وضعیت مرجان‌های جزایر خارک، تنب کوچک و بزرگ را بررسی کنند، این در حالی است که کارشناسان معاونت دریایی سازمان کشتیرانی نیز در این کار پژوهشی مشارکت دارند، اما اینکه چرا با گذشت نزدیک به دو ماه از این اتفاق هنوز گزارش نهایی در این باره منتشر نشده، پرسشی است که داوود میرشکار، مدیرکل دفتر زیست‌بوم معاونت محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست پاسخ آن را این‌گونه عنوان کرده است: «مکاتبات زیادی درباره علت یا علل سفید شدن مرجان‌ها با مسئولان جزیره کیش داشته‌ایم، اما هنوز گزارش نهایی از سوی مسئولان این جزیره به دفتر زیست‌بوم ارائه نشده و گزارشی هم که از سوی مسئولان جزیره قشم ارسال شده، به دلیل کامل نبودن تحقیقات دوباره در دست بررسی قرار گرفته است.»
پایان پژوهش‌ها در جزیره چابهار و در دست بررسی بودن وضعیت مرجان‌های جزیره خارک و تنب کوچک و بزرگ موضوع دیگری است که میرشکار به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «پس از تکمیل گزارش وضعیت جزیره چابهار، تیم‌های کارشناسی به سراغ مرجان‌های خارک، تنب کوچک و بزرگ می‌روند. همه تلاش سازمان محیط‌زیست این است که خیلی زود در گزارشی کامل دلایل سفید شدن مرجان‌ها را به اطلاع دوستداران محیط‌زیست و مردم برساند.»
او در ادامه وضعیت مرجان‌های جزایر قشم، هنگام و لارک را مورد بررسی قرار می‌دهد و می‌گوید: «از آنجا که این جزایر در محدوده سازمان منطقه آزاد قشم واقع شده‌اند، بنابراین تهیه گزارش سفیدشدگی مرجان‌ها باید از سوی اداره محیط‌زیست این سازمان صورت گیرد، گرچه مانند سایر پژوهش‌ها کارشناسان سازمان کشتیرانی و سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز در این تحقیقات مشارکت خواهند داشت.»
معضلی به نام آمار
مدیرکل دفتر زیست بوم معاونت محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در پاسخ به این پرسش که آیا آمار دقیقی از میزان تلفات مرجان‌های خلیج فارس وجود دارد یا نه، می‌گوید: «به دلیل تکمیل‌نشدن تحقیقات و بررسی هنوز نمی‌توان آماری در این باره ارائه کرد و باید منتظر تکمیل‌شدن گزارش‌ها بود.»
تنها یکی از پیامدهای سفید‌شدن مرجان‌های خلیج‌فارس از بین رفتن موجودات دریایی است که زندگی‌شان به زنده‌بودن مرجان‌ها بستگی دارد که میرشکار در این باره توضیح می‌دهد: «از آنجایی‌که این احتمال وجود دارد که گرم‌شدن زمین و افزایش دما علت اصلی سفید‌شدن مرجان‌ها باشد، امید داریم با تغییر آب و هوا و خنک‌شدن هوا هم مرجان‌ها و هم موجودات دریایی دوباره حیات خود را به دست آورند.» امیدی که با شرایط کنونی تغییر اقلیم بعید به نظر می‌رسد.
همچنین میرشکار، زمان احیای دوباره مرجان‌ها را بین دو هفته تا یک ماه می‌داند و تاکید می‌کند: «در نظر داریم ظرف یک ماه آینده پایش‌های مجددی انجام بدهیم تا مشخص شود چه مقدار مرجان بعد از سفیدشدگی به‌طور مجدد احیا شده‌اند.»
به نظر می‌رسد اگر شرایط آب و هوایی تغییر نکند دیگر نباید امیدی به زنده ماندن مرجان‌ها داشت؛ مرجان‌هایی که زیبایی خاصی به جزایر خلیج‌فارس داده‌اند، امروز برای زنده‌ماندن تلاش می‌کنند؛ البته نباید از صید بی‌رویه آنها توسط غواصان و افراد سودجو نیز غافل بود.
طبق گزارش‌های سازمان ملل متحد در چند دهه اخیر بیش از ۷۰ درصد سواحل مرجانی کشورهای حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان از جمله ایران نابود شده‌اند که عمده دلایل آن آلودگی‌های نفتی و پیشروی ساختوسازهای ساحلی در داخل دریا بوده است. در این میان استخراج و بهره‌برداری و حمل‌ونقل نفت بیشترین نقش را در تخریب سواحل مرجانی دارند. در خلیج‌فارس نرخ تخریب و خسارت وارد شده به آب‌سنگ‌های مرجانی به دلیل فعالیت‌های انسانی گسترده و کنترل‌نشده بسیار شدیدتر از نرخ متوسط جهانی است. این آب‌سنگ‌های مرجانی بیشتر از نوع حاشیه‌ای بوده و از شمال‌غرب به جنوب‌شرق خلیج‌فارس، در اطراف ۱۶ جزیره و دو منطقه ساحلی؛ یعنی خلیج نایبند و خلیج چابهار رشد کرده‌اند.
مرجان‌ها در آب‌های ایرانی خلیج‌فارس تا اندازه زیادی محدود به جزیره‌ها هستند. بیشترین مناطق مرجانی ایران در خلیج‌فارس در اطراف جزایر خارک و خارکو در شمال و اطراف جزایر جنوبی بین لاوان تا هرمز و جزایر هندورابی، کیش، فارور، بنی‌فارور، سیری، لارک، هنگام، تنب کوچک و بزرگ، ابوموسی و قشم واقع شده‌اند.
نظر شما