سلامت نیوز: سی سالی میشود که حرفه مامایی که به قدمت انسان، تاریخچه و پیشینه دارد، دستخوش نشیب و فرازهای قانونی و حرفهای شده است. اینکه همیشه نظام بهداشت و سلامت مدعی حمایت از مردم بخصوص اقشار کم درآمد و محروم بوده شکی در آن نیست. اما این ادعا تنها از طریق سیستم بیمه گذاری به سامان رسیده است. مردم، نهادی بزرگ و یکپارچه هستند که در برابر بیماریها مصونیت ذاتی ندارند و سلامت آنها باید اولین مسئله نظام بهداشت و درمان باشد.
جایگزینی هزینه سنگین متخصصان زنان با مامایی
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه روزان در ادامه نوشت: در یک تحقیق علمی که در سال 90 توسط دکتر مجید داوری، متخصص اقتصاد سلامت، در دانشگاه اصفهان انجام شد؛ كارآمدی استفاده از نیروی انسانی در خدمات سلامت باروری زنان در ایران، با تحلیل هزینه- خدمت، مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، از بین 260 نمونه مورد تحقیق در مواردی نظیر زمان انتظار برای دریافت خدمت مامایی و زنان، زمان برخورداری از توجه ماما یا پزشک در حین طبابت، هزینههای خدمات مراقبتی درمانی در مطب و در بیمارستان و هزینه زایمان، تحقیقاتی صورت گرفت. توجه به توانایی ها، میزان هزینهها و سادگی نسبی خدمات مامایی از یك سو و توجه به محدودیت منابع مالی و انسانی از سوی دیگر نشان داد كه روند فعلی ارایه خدمات دوران بارداری از طرف متخصصان زنان، با هزینههای كمتر و بدون احتمال كاهش كیفیت میتواند به سوی مامایی میل کند. به عبارت دیگر، به نظرمی رسد خدمات ارائه شده به زنان با حضور فعال تر ماماها میتواند با كارآمدی اقتصادی مطلوب تری ارایه شود.
نبود پوشش بیمهای برای خدمات مامایی
داوری، متخصص اقتصاد سلامت، ذیل تحقیق اقتصاد سلامت به یافتههایی دست مییابد که دانستنش برای درک درستی از اوضاع نابسامان مامایی کشور، ضروری است. در بررسیهای مورد نظر، علت انتخاب پزشك یا ماما برای دریافت خدمات سلامت باروری، توسط مادران بررسی شده است. شایعترین علل در مراجعه به پزشكان، سه عامل اطمینان از مهارت پزشكان 90 درصد، پوشش بیمهای برای هزینه ملاقات با پزشك 70 درصد و پوشش بیمهای برای هزینه دارو 60 درصد بیان شده است ؛ در حالی كه دلایل اصلی مراجعین مطبهای مامایی دریافت خدمات مشاورهای 70 درصد، مدت انتظار كوتاه 65 درصد و هزینه قابل پرداخت خدمات 85 درصد بوده است. به عبارت دیگر نبود پوشش بیمهای باعث فرار مردم از خدمات مامایی شده است که میتوانسته به طور بالقوه برای همان قشر خدمات گیرنده انتخاب موثرتری بوده باشد.
دستورالعملهای نظام سلامت الزام آور اما بی نتیجه
ناهید خداکرمی، رئیس انجمن علمی مامایی، در زمینه اجرای طرحی برای بیمه کردن خدمات مامایی به روزان میگوید: متأسفانه سازمانهای بیمه گر خدمات بیمهای حوزه مامایی بویژه خدمات سرپایی را پوشش نمیدادند که این مسئله مشکلاتی را هم برای مادران باردار و هم برای ماماها به وجود آورده بود. از تبعات مهم این مسئله میتوان به افزایش عمل سزارین در کشور و رشد آمار نوزادان سزارینی و همچنین عدم دسترسی زنان مناطق محروم به خدمات مامایی اشاره کرد. در حال حاضر اما قرار شده است سازمانهای بیمه گر التفاتی به این وضعیت بی سامان کنند. بنا به گفته خداکرمی، طرح پوشش بیمهای خدمات مامایی در شورای عالی بیمه به تصویب رسیده و قرار است در سه استان اردبیل، گلستان و اصفهان به صورت پایلوت و از اوایل آذر ماه جاری اجرا شود و پس از ارزیابی طرح و طبق نتایج پایلوت، این مسئله تسریع یابد.
ماماها در هر شغلی استخدام میشوند جز مامایی
در حالیکه به گفته رئیس انجمن مامایی ایران در حال حاضر به ازای هر 12 هزار نفر یک ماما در کشور وجود دارد؛ اما با خیل عظیم بیکاران در این حرفه روبهروییم. این سئوال پیش میآید کجای مدیریت نظام سلامت نقص دارد که این اوضاع بی سامان را بوجود آورده؟ فاطمه سلیمانی، کارشناسی مامایی به روزان میگوید: از دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته استفاده درستی نمیشود. الان برای ساماندهی وضعیت سالمندان، متولیان سلامت، به ماماها رو میآورند. این کارشناس مامایی میگوید الان در مراکز بهداشت خدمات متفرقهای به سالمندان و کودکان ارائه میکند از قبیل: تست قندخون و گرفتن فشار خون و مشاوره جنسی، واکسیناسیون و پایش کودک. به گفته وی حتی در برخی از کلینیکهای ترک اعتیاد، کنترل معتادان را ماماها باید انجام دهند. این شرح وظایف، منافات جدی با هدف تحصیل و تامین نیروی کادر مامایی دارد. این خدمات بر عهده کارشناسان بهداشتی یا پرستاری است نه مامایی.
اعتراض ماماها به مشکلات طرح بیمه پایلوت خدمات مامایی
در حالیکه اجرای طرح بیمه گری تنها در سه استان کشور قرار است انجام بگیرد از همین حالا زمزمههای مخالفت ماماها با الزامهای این طرح برخاسته است. فریبا اژدر، کارشناس مامایی که خود نیز درگیری مستقیم با بیماران و بیمه و بیمارستانها دارد در خصوص مشکلات طرح پایلوت به روزان میگوید: سه مشکل در این طرح وجود دارد. اول اینکه محدودیتهایی در آزمایش و سونوگرافی و دارو هست که با موازین پزشکی نمیخواند. در مورد سونوگرافی بیمه فقط تا سقف سه بار در طول دوران بارداری را پوشش میدهد. در حالیکه در مامایی هیچ مسئلهای قابل پیش بینی نیست. شاید مادری نیاز به ماهی یک بار سونو داشته باشد. از طرف دیگر بیمههای درمانی، بررسی سونوی رحم و تخمدان را با مهر ماما نمیپذیرند.زیرا بررسیهای مامایی با این دو عضو اصلی سروکار دارد بیمار وقتی بداند از پوشش بیمه خارج است بطور قطع دیگر مراقبتش را ادامه نخواهد داد.
ماما فقط اجازه دارد تا ده هزار تومان نسخه بنویسید
به گفته اژدر، مامایی بعنوان پایه بررسیهای زنان زایمان است. در سیستم ارجاع بیماران، ابتدا یک بیمار باید زیر نظر ماما معاینه شود. در صورت بروز احتمال بیماریهای دیگر باید به متخصص ارجاع داده شود. اما محدودیت بیمهای این سیستم را بهم ریخته است. این دومین مشکل طرح بیمهای است.محدودیت دیگر انواع آزمایشات است. بیمه فقط آزمایشات دوران بارداری را میپذیرد. این تعیین محدودیتها دست ماما را در نحوه طبابت بسته میگذارد. همچنین خدمات مشاورهای هم تحت شمول بیمه قرار نمیگیرند. مشکل دیگر داروها هستند. برخی از آنتی بیوتیکها که در مامایی کاربرد دارند در نسخه مامایی مورد قبول نیستند نظیر سفیکسیم. از طرف دیگر بیمه ماما را متعهد میکندتا سقف ده هزار تومان فقط در نسخه مامایی نوشته شود. بیشتر از این مقدار را باید داروخانهها آزاد محاسبه کنند.در ضمن بعضی از داروهای جدید در لیست داروهای مجاز ماماها قرار نگرفته است مثل آزیترومایسین.
داروخانهها نسخه ماماها را آزاد میپیچند
حسام الدین آشتیانی عراقی، دکتر داروساز به روزان میگوید: ما به عنوان مسوولان داروخانه نمیتوانیم داروهای نسخ مامایی را با فرانشیز بیمه قبول کنیم. زیرا بیمهها این حق و سهم داروخانه را نمیپذیرند و ما نیز نمیتوانیم از این موضوع چشم پوشی کنیم. داروهای داکسی سایکلین در سه ورق آن تمام سقف بیمهای نسخه را پر میکند. در نتیجه اگر ماما داروی جانبی دیگری نسخه کند از بیمه حذف میشود. به گفته این داروساز بیشتر داروخانهها برای آسان کردن کار خود کل نسخه را آزاد میپیچند و این در بازخورد بیمار تاثیر منفی دارد. زیرا بیمار ترجیح میدهد به پزشکی که نسخه اش کاملا ارزان میشود برود.
با اینکه همیشه طرحهایی برای اجرا بصورت آزمایشی در یک مقطع به بوته آزمایش سپرده میشود اما محسنات و فواید کاربردی این طرح آنقدر اظهر من الشمس است که نیازی به اجرای پایلوت نداشت. کدام مادر بارداری است که از کاهش هزینه درمانی ومراقبتی بارداری اش ناراضی باشد؟ کدام مامایی است که نخواهد خدماتش بیمه باشد؟ اگر بیمهها در جذب مادران و زنان به دفاتر کارمامایی موفق شوند، امکان مداوا ومراقبت و ارائه خدمات بهداشتی برای زنان هم تسهیل میشود.
سی سالی میشود که حرفه مامایی که به قدمت انسان، تاریخچه و پیشینه دارد، دستخوش نشیب و فرازهای قانونی و حرفهای شده است. اینکه همیشه نظام بهداشت و سلامت مدعی حمایت از مردم بخصوص اقشار کم درآمد و محروم بوده شکی در آن نیست. اما این ادعا تنها از طریق سیستم بیمه گذاری به سامان رسیده است. مردم، نهادی بزرگ و یکپارچه هستند که در برابر بیماریها مصونیت ذاتی ندارند و سلامت آنها باید اولین مسئله نظام بهداشت و درمان باشد.
نظر شما