سلامت نیوز: «نسخه‌های الکترونیک»، «پرونده الکترونیک»، «سیم‌کارت‌های سلامت»، «کارت هوشمند درمان» اینها اصطلاحاتی هستند هنوز که هنوز است مردم بهره عملی از آنها نبرده‌اند، اما سال‌هاست که از زبان مسئولین نظام سلامت شنیده می‌شوند و سال‌هاست که وعده استفاده از آنها، به گوش می‌رسد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید، البته استفاده از تکنولوژی‌های روز در ارتباط با پزشک و بیماران و بیمه‌ها در کشورهای زیادی به کار گرفته شده و کاملا جا افتاده است. به‌عنوان مثال از اواسط دهه 1980 در اروپا، جنوب آمریکا، ژاپن، استرالیا و پس از آنها در فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، بلژیک و پرتغال، بهره‌گیری از کارت‌های هوشمند الکترونیکی با اهداف بهینه‌سازی مدیریت سلامت و نظام‌مندکردن بهداشت، درمان و بیمه رونق پیدا کرد و امروزه هم بسیاری کشورهای جهان، از این امکان مدرن استفاده می‌کنند.
در ایران اما از قریب به یک دهه قبل، بحث استفاده از دفترچه‌های الکترونیکی برای بیماران مطرح بوده است. شاید نخستین بار سال 85 بود که مدیرعامل وقت تامین اجتماعی استفاده از کد ملی در کارت هوشمند درمان را جهت یکسان‌سازی ارائه خدمات بیمه پایه در تمام سازمان‌های بیمه‌گر امری لازم و ضروری خواند. حتی این طرح، در دوره‌های بعدی هم بر سر زبان‌ها بود. هرچند که همانند بسیاری دیگر از طرح‌ها، گاهی تند و گاهی کند طی مسیر کرده و حتی گاهی کاملا متوقف شده و حتی چندگام به عقب برگشته است. مثلااعلام می‌شود که تا پایان سال 1387 این طرح در اراک به صورت پایلوت اجرا می‌شود ولی دیری نمی‌گذرد که مدیریت جدید تامین اجتماعی، اجرای طرح را در ایران اساسا انجام‌نشدنی و هزینه‌های صرف شده را، به نوعی نادرست می‌خواند.
کارت ملی هوشمند به جای دفترچه بیمه
به‌هرحال این رفت و برگشت‌ها ادامه داشت تا اینکه در دولت دهم، وزیر بهداشت وارد صحنه شد و در شرایطی که زمزمه‌های صدور کارت شناسایی هوشمند برای همه ایرانیان و استفاده از آن در حوزه‌های مختلف نقل محافل بود، از «جایگزینی کارت هوشمند با دفترچه‌های بیمه» و «اتصال پرونده الکترونیکی سلامت به کارت هوشمند ملی» خبر داد. اما وی که بر اجرای این طرح مصر بود و در صحبت‌هایش به الزام قانونی این طرح براساس برنامه پنجم توسعه استناد می‌کرد هم موفق به اجرایی کردن آن نشد.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید هم بحث الکترونیکی کردن نسخه‌های بیماران در دستور کار وزارت بهداشت و به طور اخص سازمان غذا و دارو قرار گرفت و مسئولین این سازمان در سخنرانی‌ها و اظهارنظرهای خود دائما بر لزوم اجرای این طرح تاکید می‌کردند. البته مدیران سازمان غذا و دارو بیشتر به ابعاد نظارت و استانداردسازی نسخه‌های تجویز شده برای بیماران نظر داشتند ولی آن‌چیزی که مسلم بوده و هست، این است که در صورت ایجاد پرونده‌های الکترونیک برای بیماران، می‌توان شاهد ثمرات مثبت آن در جنبه‌های گوناگون بود. بدون الکترونیکی شدن پرونده پزشکی بیماران، الکترونیکی شدن نسخه‌های پزشکی نمی‌تواند به طور کامل به هدفش دست پیدا کند. کارشناسان و صاحب‌نظران بر این باورند که الکترونیکی شدن نسخه پزشکان، در شرایطی که توام با الکترونیکی شدن پرونده بیماران شود، مفید فایده و حرکت بزرگی در جهت ساماندهی بیماران خواهد بود. درواقع نسخه‌های الکترونیکی، باید بخشی از پروژه الکترونیکی شدن پرونده سلامت مردم باشد. از این رو لازم است که این طرح به شکل «ملی» و با هماهنگی و همکاری فرابخشی اجرا شود. تا حدود یک سال پیش خبرها نشان از یک فهم مشترک و حتی امضای تفاهمنامه‌ای میان وزارت بهداشت، وزارت رفاه و سازمان نظام پزشکی برای نیل به این مقصود داشت. حتی در خبرها آمده بود که شورای عالی بیمه مصوب کرده است که سازمان بیمه خدمات سلامت و تأمین اجتماعی با وحدت رویه عمل کنند و برای یکسان شدن خدمات بیمه پایه در کشور و رفع امکان هرگونه سوءاستفاده از شهریور امسال تمام دفترچه‌های بیمه پایه حذف شود و کارت‌های هوشمند الکترونیک سلامت جای آن را بگیرد.
اما ظاهرا اختلاف نظر در وزراتخانه‌های بهداشت و رفاه، به اجرای طرح پرونده‌های سلامت الکترونیک هم سرایت کرده و آن هماهنگی مورد انتظار در اجرای این طرح ملی در عمل دیده نمی‌شود.
تامین اجتماعی در یزد طرح را اجرا کرد
اواخر هفته گذشته بود که خبر از اجرای پایلوت طرح نسخه‌های الکترونیک در یزد به گوش رسید. ایرنا خبر داد: «قرار است سیستم نسخه نویسی به صورت الکترونیکی اجرا شود که در مرحله اول، بیماران خاص از نسخه الکترونیکی در استان یزد به صورت پایلوت بهره مند می‌شوند. همچنین در راستای اجرای این طرح علاوه بر اینکه دفترچه بیمه حذف می‌شود و کنترل هزینه‌ها برای سازمان تامین اجتماعی نیز امکان پذیر می‌شود.» سید تقی نوربخش مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در آیین رونمایی از سیستم نسخه الکترونیکی گفت: «نسخه الکترونیکی ویژه بیماران خاص در استان یزد به صورت پایلوت آغاز شده است. اما تا رفع مشکلات اصلی این سیستم از دفترچه‌های بیمه درمانی نیز برای این افراد استفاده می‌شود.» نوربخش، افزود: «از ماه ها قبل نیز تلاش کرده‌ایم یک سیستم، جایگزین دفترچه تامین اجتماعی شود اما مشکل جدی در کشور ما این است که زیرساخت‌های فناوری اطلاعات اجازه ارایه خدمات درمانی به بیماران بدون قطع اینترنت را نمی‌دهد؛ چرا که در حوزه درمان حتی پنج دقیقه قطعی اینترنت قابل پذیرش نیست. نوربخش ادامه داد: «بر اساس این سیستم جدید با توجه به این که اطلاعات تمام 40 میلیون بیمه شده تامین اجتماعی را داریم، فقط با دادن کد ملی توسط بیمار می توان نسخه الکترونیکی برای آنان تجویز کرد و پزشک، زمانی که در سیستم نسخه را تجویز می‌کند بیمار می‌تواند در هر جایی داروهای مورد نظر خودش را دریافت کند.»
محمد توانایی مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی، گفت: «نسخه الکترونیک به صورت پایلوت در شهر یزد و با یک تخصص آنکولوژی در حال انجام است.» وی افزود: «همکاران آنکولوژیست طرف قرارداد با ما در حال حاضر قابلیت این را دارند که بتوانند نسخه را به صورت الکترونیک ارائه دهند. این نسخه فقط با ارائه شماره و در سایت قابل انجام است و همین نسخه در داروخانه نیز قابل مشاهده است. در داروخانه مراحل اجرایی از جمله دریافت تائیدیه از سایت انجام می‌شود و بدون اینکه نیاز به دفترچه باشد، بیمار ویزیت و برایش نسخه الکترونیک تجویز می‌شود.» وی درخصوص طرح کارت هوشمند الکترونیک که از گذشته مطرح بوده است خاطرنشان کرد: «برای کارت هوشمند الکترونیک اجزاءمختلفی مورد نیاز است که یکی از این اجزاءها نسخه الکترونیک است. بنابراین ما یک گام به نسخه الکترونیک نزدیک‌تر شده‌ایم.»
اما انتشار خبر اجرای طرح نسخه الکترونیک توسط سازمان تامین اجتماعی انتشار این خبر در وهله اول این سوال به ذهن می‌رسد که اگر این طرح ملی است، چگونه است که به شکل هماهنگ در سراسر کشور به اجرا درنمی‌آید؟ و اگر قرار است پس از آزمایش موفق آن در یزد به اجرای سراسری برسد، چرا تنها بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی باید از آن بهره‌مند شوند؟ و جایگاه وزارت بهداشت در اجرای این طرح کجاست؟
از ایرج حریرچی و محمد آقاجانی معاونان وزارت بهداشت درمورد اجرای طرح نسخه الکترونیک در یزد سوالاتی پرسیدیم و وقتی بر ابهامات قبلی افزوده شد که هر دو، از این اقدام تامین اجتماعی ابراز بی‌اطلاعی می‌کردند. معاون درمان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، تنظیم و یکسان‌سازی اسناد و پرداخت الکترونیکی اسناد و خدمات الکترونیک و هرگونه اقدامی در این رابطه را بدون هماهنگی و همکاری تولیت نظام سلامت، تامین کننده خدمات و تامین کننده منابع کاری نشدنی خواند و موفقیت چنین طرح‌هایی را نیازمند به همکاری متقابل همه بخش‌ها دانست. وی در پاسخ به این سوال که وزارت بهداشت در خصوص اجرای این طرح در چه مرحله‌ای است گفت: «در ارتباط با الکترونیکی شدن پرونده سلامت بیماران، اقدامات بسیار خوبی در وزارت بهداشت انجام شده است.»
نظر شما