دکتر عبدالرحمان رستمیان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به یکی از چالشهای مهم نظام سلامت کشور، اظهار داشت: نبود یک برنامه جامع و کارآمد در این عرصه به ویژه برنامه‌ای که بتوان با اجرای آن در راستای پیشرفت گام برداشت، کاملا محسوس است.

وی افزود: توسعه شاخص سلامت از اهداف مهم بسیاری از کشورهای توسعه یافته است به نحوی که تأمین و ارتقاء سه شاخص سلامت، سواد و فرهنگ از برنامه های هر کشور و دولتی است.

دکتر رستمیان با اشاره به اهمیت وزارت بهداشت، تصریح کرد: این وزارت‌خانه به طور مستقیم با بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور ارتباط دارد که با اجرای دقیق و هدفمند هریک از این سه محور می تواند از دو جهت توسعه سلامت و کاهش بیماری ها و نیز پیشرفت علمی کشور موثر باشد.

رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) با تاکید بر ضرورت انتخاب یک مدیر، لایق، کارآمد و مدبر اظهار داشت: این وزارتخانه از یک سو با تمام اقشار جامعه به عنوان مراجع و مخاطب و از سوی دیگر با تعداد زیادی نیرو و پرسنل به عنوان کارمند و از طرفی با قطب اصلی آموزش پزشکی یعنی اساتید و دانشجویان مواجه است.

دکتر رستمیان ادامه داد: خوشبختانه در سطح وزارت بهداشت برای انتخاب یک وزیر خوب محدودیت کم است چرا که افراد توانمند و با تجربه که امتحان خود را در تمام عرصه ها پس داده اند؛ وجود دارد. نیروهای مجرب و توانمندی که مدارج علمی را طی کرده و قابلیت مدیریتی خود را نشان داده اند و می توانند در ردیف نامزدهای انتخاب وزیر قرار گیرند.

سهم سیاسی وزارت بهداشت باید کمتر شود

دکتر رستمیان خاطر نشان کرد: وزارتخانه ای که به طور مستقیم با سلامت مردم ارتباط دارد باید سهم سیاسی کمتری داشته باشد و کمتر درگیر مسائل پیچیده سیاسی شود و سهم توانمندی و تعهد کاری و مسئولیت پذیری خود را بیشتر کند چرا که با یک عملکرد توانا می توان اوضاع را به سمت بهبود هدایت کرد.

 نیاز سنجی؛ لازمه ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی

دکتر رستمیان نیاز سنجی را لازمه ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی دانست و گفت: زمانی که یک سازمان با چنین وسعت و گستردگی وجود دارد یک استراتژی و برنامه هدفمند را می طلبد. البته در حوزه نظام سلامت برنامه ریزی هایی شد که یا اجرایی نشده و یا ناقص بوده که با روی کار آمدن یک مدیر جدید تغییر کرده یا برنامه ها مفید نبوده اند.

وی اظهار داشت: شاخص های ارائه خدمات درمانی، آموزشی، بهداشتی در سطح دنیا مشخص هستند. اگر استانداردهای جهانی را با شاخص های خودمان مقایسه کنیم به نقصان و کمبودها پی می بریم. وقتی خدمت رسانی را مقایسه می کنیم، متوجه می شویم که چه میزان نیروی فنی، پزشکی و خدماتی نیاز داریم و یا باید به چه تعداد دانشجو در زمینه های پزشکی آموزش دهیم. با همین تناسب ها می توان امکانات را پیش بینی کرد.

دکتر رستمیان با بیان اینکه ظرفیت و پتانسیل حل مشکلات را داریم؛ اظهار داشت: باید نظام آموزشی را جهت خدمت رسانی تطبیق دهیم و تعادل بین آموزش، میزان فارغ التحصیلان و نیروها را برقرار کنیم. این نیازسنجی اگر دقیق و علمی باشد می توان برای سال های طولانی شاخص تعیین و در مسیر رسیدن به آن حرکت کرد.

وی افزود: روش های نوین مدیریت، میزان بهره وری را رشد داده است که باتوجه به این مسئله مدیران باید از شیوه های جدید مدیریتی مطلع باشند.

وی افزود: اگر همه افراد و سازمان ها طبق برنامه و بر یک خط مشی حرکت کنند؛ پیشرفت حاصل خواهد شد. وزارت بهداشت تحت تاثیر ارتباطات و فشارهای غیر کارشناسی زیادی است که ناشی از بی برنامگی است. اگر برنامه جامع وجود داشته باشد مسیر برای حرکت نیز مشخص است و با مانیتورینگ می توان نقاط ضعف و قوت را پی برد.

بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هر سه مکمل هم هستند

دکتر رستمیان با بیان اینکه وزیر بهداشت برای پیشبرد اهداف نظام سلامت باید، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در یک سطح مورد توجه قرار دهد؛ تشریح کرد: تفکیک این سه محور امکان پذیر نیست و هر سه ضروری هستند. بهداشت از طریق آموزش به مردم می تواند فاکتورهای منفی مربوط به عادات غذایی و روش های زندگی را حذف و فاکتورهای مثبت را در فرهنگ رفتاری مردم بگنجاند و یا در بخش درمان باید بیماران و مراجعان را مداوا کنند و در آموزش پزشکی نیاز آینده جامعه در حوزه سلامت را فراهم و بستر لازم جهت تربیت نیروی مجرب را تأمین کنند.

 جلوگیری از دخالت سازمان ها بر عهده یک وزیر بهداشت مقتدر و پیگیر است

دکتر رستمیان با بیان اینکه همکاری سازمان ها با وزارت بهداشت باید در چارچوب قانون صورت گیرد؛ افزود: در غیر این صورت اگر هر گروه و سازمانی بخواهد اعمال فشار کند بی برنامگی نصیب وزارتخانه خواهد شد.

رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) ادامه داد: برخی وزرا با نمایندگان مجلس درگیری ها داشته اند درحالی که مجلس و نمایندگان بهترین پشتیبان برای دولت و وزارتخانه هستند چرا که با تعامل با کمیسیون بهداشت مجلس بهتر می توان به اهداف نظام سلامت رسید.

وی افزود: بیمارستان ها با واحدهایی که از آنها سرویس گرفته اند از جمله شرکت های دارویی همکاری زیادی دارند که باید هزینه های آنها را فراهم کنند اما به علت عدم پرداخت به موقع بیمه ها، به روز نبودن تعرفه ها و تعرفه های پایین، همکاری ها آسیب می بیند و این در حالیست که تعاملات بین بخشی برای بهبود اوضاع ضروری است.

دکتر رستمیان با بیان اینکه وزارت بهداشت نیازمند یک وزیر پیگیر است تا کارها و اموری که بر سلامت مردم تأثیری ندارند اما هزینه زیای دارند را پیگیری کند؛ اظهار داشت: برخی داروها مانند داروهای مکمل بدون اثر بخشی خاص با هزینه های کلان وارد کشور می شوند یا برخی اقدامات درمانی که مفید نیستند با تبلیغات فراوان صورت می گیرد.

تعیین نقشه سلامت کشور باید در صدر برنامه های وزیر بهداشت قرار گیرد

وی با بیان اینکه وزارت بهداشت به وزیری نیاز دارد که اوضاع فعلی نظام سلامت را سر و سامان بدهد؛ افزود: وزیر بهداشت مسئول بهداشت و درمان مردم و تربیت نیروی متخصص است.

دکتر رستمیان تصریح کرد: مهمترین مشکل ما در نظام سلامت نبود برنامه جامع است. برنامه هایی وجود دارد اما کامل نیست که یا نیازهای آینده را جواب نمی دهد و یا فردی و شخصی طراحی شده است و یا برنامه از بالا به پائین بوده است.

وی با بیان اینکه مهم تر و مشکل تر از تدوین یک برنامه، اجرای آن است؛ خاطرنشان کرد: چنانچه وزیری تدوین برنامه راهبردی را انجام داد؛ هنوز اول راه است.

رییس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) اظهار داشت: با توجه به حرکت دنیا به سمت پیشرفت و ایجاد بسترهای لازم جهت ارتقا جایگاه سلامت، هر وزیری که روی کار می آید در وهله اول باید نقشه سلامت را طراحی کند.

سهم سلامت از بودجه ملی کم است

دکتر رستمیان با بیان اینکه هر برنامه ای بودجه و منابعی را می طلبد؛ گفت: متاسفانه سهم سلامت از بودجه ملی در مقایسه با استانداردهای بین المللی کم است که رسیدگی به این شاخص از وظایف وزیر آینده است.

وی افزود: تعریف بودجه جاری و مناسب جهت انجام خدمات با کیفیت ضروری است و هر برنامه خوب و بودجه متناسب نیاز به مدیری لایق دارد تا بتواند نتیجه مطلوب بگیرد و خود در برنامه و منابع اختصاص یافته تاثیر و نقش اساسی ایفا کند.

دکتر رستمیان به مکمل بودن برنامه و منابع و مدیریت اشاره و خاطرنشان کرد: منابع مالی می توانند پشتوانه برنامه باشند. چنانچه برنامه ای خوب باشد اما منابع لازم و مدیریت خوب موجود نباشد نتیجه لازم کسب نمی شود و یا بالعکس اگر مدیر خوب نباشد برنامه و منابع به هدر می رود.

وی افزود: یک مدیر به همراه یک برنامه خوب می تواند ثروت زا باشد اما هزینه های اولیه و جاری را نیاز دارد که این منابع با توجه به میزان خدمات باید تعریف شود و نباید بیش از منابع موجود انتظار خدمات با کیفیت خوب داشت چرا که این انتظار در حد یک شعار باقی خواهد ماند.

دکتر رستمیان در خاتمه با بیان اینکه وزیر باید در انتخاب معاونین و روسای دانشگا هها شایسته سالاری را مورد توجه قرار دهد؛ تصریح کرد: اگر وظیفه رییس جمهور انتخاب وزیری شایسته است، وزیر نیز باید در تعیین معاونین و روسای دانشگاه ها بهترین را برگزیند.