سلامت نیوز: با نزدیک شدن به موعد کنفرانس پاریس، موسوم به کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل (COP21)، سازمان جهانی هواشناسی با انتشار گزارشی اعلام کرد جهان در سال 2015 رکورد جدیدی از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در جو را به ثبت رسانده است. بر اساس این گزارش، سال 2015 در حالی باز هم در آستانه ثبت رکورد گرمای بالا می شود که پیش از این اعلام شده بود 14 سال از گرم‌ترین سال‌های گرم جهان تنها در قرن بیست و یکم به وقوع پیوسته است.حالا اما داده‌های هواشناسی نشان می‌دهد شدت بالای گرمای هوا بخصوص در 6 ماهه نخست سال احتمال اینکه امسال را به عنوان گرم‌ترین سال جهان به ثبت برساند وجود دارد.

 به گزارش سلامت نیوز،روزنامه ایران نوشت: پیش از این عنوان گرم‌ترین سال جهان به 2014 تعلق گرفته بود. حالا اما همه چشم‌ها به پاریس دوخته شده است. کارشناسان سازمان ملل می‌گویند، تحلیل و بررسی همه تعهدات اعلام شده از سوی ١٤٦ کشورجهان که گزارش و برنامه خود را برای مبارزه با تغییر اقلیم تا اول ماه اکتبر گذشته اعلام کرده‌اند، نشان می‌دهد که در صورت تحقق همه این تعهدات در بهترین حالت، میزان ازدیاد گرمایش زمین در پایان قرن 21، به ٣ درجه و در بدترین حالت به 5/3 درجه خواهد رسید و با انتظارات اعلام شده مبنی بر ٢ درجه در سال ٢١٠٠، فاصله زیادی خواهد داشت. از این‌رو بیشتر نگاه‌ها به دولت چین و امریکا معطوف شده تا این دو کشور تعهدات خود را در قبال کاهش انتشار کربن و گازهای گلخانه‌ای هر چه بیشتر اجرایی کنند و جهان را در دستیابی به یک توافق بین‌المللی یاری کنند. ایران نیز که یازدهمین کشور تولید‌کننده گازهای گلخانه‌ای جهان است اما در کارایی سیاست‌های مقابله با تغییر اقلیم تا به امروز موفقیت زیادی کسب نکرده و در بین 61 کشور جهان رتبه 57 را کسب کرده است.


در حالی که کمتر از چهار روز تا آغاز به‌کار نشست تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد موسوم به COP21 در پاریس زمان باقی مانده، سازمان جهانی هواشناسی و اتحادیه جهانی حفاظت موسوم به IUCN با انتشار گزارش‌هایی مجزا نسبت به تشدید اثرات گرم شدن زمین هشدار دادند. سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرده جهان در سال 2015 رکورد جدیدی از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در جو را به ثبت رسانده به نحوی که هم‌‌اکنون گذر از حد آستانه در اقلیم جهان به وقوع پیوسته است. بر اساس این گزارش، سال 2015 نخستین سالی است که در 9 ماهه اول آن، میانگین درجه حرارت جو از یک درجه سانتیگراد گرمایش در مقایسه با دوران قبل از صنعتی شدن عبور کرده است به نحوی که میانگین درجه حرارت کره زمین از ابتدای سال‌جاری تا سپتامبر 2015، 06/1 درجه سانتیگراد از مدت مشابه ثبت شده در دهه‌های آخر قرن نوزدهم افزایش یافته است.

در همین حال اتحادیه جهانی حفاظت نیز اعلام کرده 30 درصد جمعیت خرس‌های قطبی تا سال ۲۰۵۰ به دلیل کاهش یخ‌های قطبی از بین خواهند رفت. در حال حاضر گرمایش جهانی مهم‌ترین تهدید بقای خرس‌های قطبی به‌شمار می‌آید. یافته‌های دانشمندان نشان می‌دهد به احتمال بسیار زیاد ۳۰ درصد از جمعیت ۲۶ هزارتایی خرس‌های قطبی تا سال ۲۰۵۰ به دلیل تخریب زیستگاه که همان آب شدن یخ‌ها است، از بین خواهند رفت و این روند به مراتب سریع‌تر از میزان پیش‌بینی‌های گذشته است. میزان ذوب شدن یخ‌های قطب شمال از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۱، با نرخ ۱۴ درصد در هر ۱۰ سال بوده است. ذوب شدن یخ‌ها، بویژه در ماه‌های تابستان، خرس‌ها را بیشتر در معرض کمبود غذا و مشکلات باروری قرار می‌دهد، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد چنانچه روند گرمایش زمین به همین شکل ادامه یابد می‌شود تا اواسط قرن که برخی از مناطق قطب شمال حدود پنج ماه یا بیشتر بدون یخ خواهند شد و این امر موجب کاهش ۳۰ درصدی جمعیت خرس‌های قطبی می‌شود.
تشدید خشکسالی، تغییر الگوی بارش و سیل‌های ویرانگر، آبگرفتگی سواحل و زیر آب رفتن برخی کشورهای جهان به دلیل آب شدن یخ‌های قطبی، پسروی جنگل‌ها و نابودی برخی گونه‌های جانوری و گیاهی و تغییر الگوی زادآوری تنها بخشی از آثار و پیامدهای گرمایش جهانی است.

 پاریس در انتظار تصمیم چین
بیست و یکمین اجلاس تغییر اقلیم سازمان ملل با حضور 195 کشور از 30 نوامبر تا 11 دسامبر (9 تا 20 آذر) در پاریس برگزار می‌شود. این کنفرانس به منظور دستیابی به توافقی جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که منجر به آلودگی هوا و گرم شدن کره زمین می‌شود و با هدف اصلی محدود کردن افزایش دمای جهان به 2 درجه سانتیگراد تا پایان قرن بیست و یکم، برگزار می‌شود. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در صورت محقق نشدن این هدف، دمای زمین تا پایان قرن بیست و یکم حدود 4 درجه بالا خواهد رفت و روند آب شدن یخ‌های کره زمین تشدید شده و این امر بالا آمدن سطح آب اقیانوس‌ها را در پی خواهد داشت.
با این حال از زمان تصویب کنوانسیون تغییرات آب و هوایی جهان از سال 1995 تاکنون هنوز سران کشورهای جهان نتوانسته‌اند بر سر کاهش میزان انتشار گازهای گرم‌کننده جو زمین به تفاهم و توافق عملی برسند، چراکه چین، امریکا، هند و روسیه به عنوان بزرگترین تولید‌کنندگان گاز دی اکسید کربن جهان همچنان از اجرای تعهدات خود سر باز می‌زنند. در کنفرانس سال 2014 که در لیما پرو برگزار شد، پیش‌نویس طرح «اقدام برای آب و هوا» به عنوان مبانی لازم برای تعهدات جدید جهانی در مورد آب وهوا، تهیه شد و حالا هدف COP21 پاریس، برای نخستین بار در بیش از 20 سال مذاکرات اخیر سازمان ملل متحد، دستیابی به یک توافق الزام‌آور برای ممانعت از گرمایش کره زمین بیش از 2 درجه سانتیگراد عنوان شده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان دستیابی به این هدف آخرین شانس قرن حاضر است.
اکنون کسب نظر موافق دولت چین برای همراهی در برنامه اقدام برای آب و هوا نیز یکی از مهمترین دستاوردهای اجلاس پاریس عنوان شده است چرا که چین سهمی معادل 24 درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای جهان را به خود اختصاص داده است. از این‌رو اولاند، رئیس جمهوری فرانسه قبل از حملات تروریستی پاریس در نخستین سفر رسمی خود به چین ضرورت پشتیبانی دولت چین از کنفرانس آب و هوایی پاریس را خواستار شد. او با تأکید بر نقش مهمی که چین می‌تواند در تحقق اهداف کنفرانس پاریس داشته باشد، عملکرد چین در این زمینه را الگوی خوبی برای پرجمعیت‌ترین کشورهای دنیا همچون هند معرفی کرد. به همین دلیل انتظار می‌رود حضور هیأت بلندپایه چین در کنفرانس پاریس بر خلاف کنفرانس کپنهاگ در 2009 میلادی، بتواند امید به موفقیت این نشست را بیش از پیش کند.

افزایش میزان انتشار کربن در سال 2015
سازمان جهانی هواشناسی در گزارش ماه نوامبر خود اعلام کرد که میزان حد آستانه گاز دی اکسیدکربن در اتمسفر در سال‌جاری 400 پی پی ام گزارش شده است. این سطح از غلظت CO2 از دوره زمین شناسی پلیوسن (3/5 میلیون سال پیش) تاکنون بی‌سابقه بوده است. این در حالی است که این میزان غلظت دی اکسید کربن حدود 270 پی پی ام در زمان قبل از صنعتی شدن بوده و هرگز طی یک میلیون سال گذشته غلظت آن از 300 پی پی ام بیشتر نشده بود. میشل جارود، دبیر کل سازمان جهانی هواشناسی نیز اعلام کرده «هرسال غلظت گازهای گلخانه‌ای یک رکورد جدید را ثبت می‌کند و هرسال ما تکرار می‌کنیم که زمان کوتاه است. به همین دلیل زمان حال برای اقدام در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بسیار مهم است، چرا که هنوز شانس دستیابی به یک سطح قابل قبول از افزایش درجه حرارت را داریم.»

آستانه غلظت 400 پی پی ام اتمسفر برای نخستین بار در یک زمان موقت و در یک محدوده مکانی در سال 2013 مشاهده شده بود. براساس بولتن سازمان جهانی هواشناسی، میانگین غلظت CO2 در سال 2014 برابر با 397/ 7 پی پی ام بوده است. اما در سه ماهه دوم سال 2015 در نیمکره شمالی، میانگین غلظت گازهای گلخانه‌ای 400 پی پی ام اعلام شده است. این در حالی است که پیش از این نیز در سال 1970 یک ژئوشیمیدان امریکایی به نام والاس بروکر از دانشگاه کلمبیا قریب‌الوقوع بودن گرمایش جهانی را اعلام کرده بود. این دانشمند گفته بود که سرعت توسعه فعالیت‌های انسانی ترکیب جو را تغییر خواهد داد، به طوری که غلظت دی اکسید کربن اتمسفر به 400 ppm در سال 2010 خواهد رسید.

میشل جارود رئیس سازمان جهانی هواشناسی بحران گرمایش جهانی را به ماشینی تشبیه می‌کند که با سرعت باور نکردنی به سوی مرزهایی ناشناخته و ترمز بریده در حال پیشروی است و ما نیز مسافران این خودرو هستیم که از گزند آسیب‌های آن در امان نخواهیم ماند. او می‌گوید امروز فقط گاز دی اکسید کربن نیست که انتشارش از حد قابل انتظار بالاتر رفته بلکه دو گاز دیگر گرم‌کننده زمین یعنی گاز متان و دی اکسید ازت نیز در حال افزایش است به طوری که میزان غلظت متان جو در حال حاضر، 2/5 برابر آن در قرن هجدهم میلادی است.

چرا 2015 در گرمایش رکورد زد؟
دانشمندان افزایش میزان انتشار کربن و وقوع پدیده ال‌نینو در سال‌جاری را از عمده‌ترین دلایل تشدید گرمای زمین عنوان کرده‌اند. پیتر استات، رئیس دفتر ملی آب و هوای انگلستان می‌گوید: امسال یکی از مهمترین رکوردهای درجه حرارت زمین بود، اما این بدان معنا نیست که از حالا به بعد هرساله با گرم شدن یک درجه سانتیگرادی زمین نسبت به دوران قبل از صنعتی شدن مواجه باشیم، چرا که تغییرات طبیعی هم نقش کلیدی و مهمی را بازی خواهد کرد.
اداره ملی علوم جوی و اقیانوسی ایالات متحده (NOAA)، نیز ماه‌های بسیار گرم را از سال 1880 تاکنون بررسی کرده است. شاخص 1629 ماه اندازه‌گیری شده نشان می‌دهد از بین 10 ماه بسیار گرم 6 ماه آن در سال 2015 بوده است، در حالی که هنوز این سال تمام نشده است. این در حالی است که گرمای بی‌سابقه سال گذشته که بخش‌هایی از اروپا، امریکای جنوبی، چین و روسیه را تحت تأثیر خشکسالی‌های وسیع قرار داده بود سال 2014 را به عنوان رکورددار گرم‌ترین سال جهان معرفی کرده بود، اگرچه برخی همچنان معتقدند روند گرم شدن زمین از سال 1998 متوقف شده اما بسیاری از دانشمندان با اعلام اینکه سال گذشته گرم‌ترین سال زمین از 1880 تاکنون بوده بار دیگر بر خطرات ناشی از انتشار لجام گسیخته گازهای گلخانه‌ای تأکید کرده و ادعاهای خلاف واقع مبنی بر توقف گرمایش جهانی را زیر سؤال بردند. بر اساس این گزارش دمای هوا در سال 2014، 68 /0درجه سانتیگراد (1. 24 فارنهایت) از میانگین بلند مدت بالاتر بوده است.

متوسط درجه حرارت جهان نیز با داده‌هایی که بین سال‌های 1951 و 1980 جمع‌آوری شده محاسبه شده است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد 14 سال از میان 15 تا از گرم‌ترین سال‌های جهان در قرن بیست و یکم بوده است و حالا در حالی که به پایان سال نزدیک می‌شویم انتظار می‌رود سال 2015 به جای 2014 رکورددار گرم‌ترین سال جهان شود. میشل جارود، دبیرکل سازمان هواشناسی ملل متحد، نیز پیش از این در واپسین روزهای سال 2014 اعلام کرده بود که اطلاعات ثبت‌شده برای سال ۲۰۱۴ با انتظاراتی که درباره تغییرات آب و هوایی داشته‌ایم همخوانی دارد. به گزارش نیویورک تایمز، سال گذشته گرمای شدید، آلاسکا و بخش‌های زیادی از جنوب شرق ایالات متحده را فرا گرفت. تقریباً در بیشتر مناطق گرما رکورد زد و سطح اقیانوس‌ها تقریباً در همه جا بجز مناطق نزدیک قطب به طور غیر منتظره‌ای گرم شد. دانشمندان می‌گویند انرژی حاصل از این گرما از بروز طوفان‌های مخرب در اقیانوس آرام نیز بی‌تأثیر نبوده است.

 از سال 1990 جهان 15 سال گرم را تجربه کرده است. این گرما بازتابی از گرمایش بی‌امان سیاره ماست و دانشمندان آن را نتیجه فعالیت انسان روی زمین عنوان می‌کنند که آسیب‌های بلند مدت آن می‌تواند متوجه طبیعت و تمدن‌ها شود. مایکل اچ. فریلیچ مدیر مرکز علوم زمین ناسا می‌گوید: بدون شک تغییر اقلیم مهمترین چالش نسل امروز ماست. در ایالات متحده از سرزمین‌های وسیعی که مردم زیادی در آن زندگی می‌کنند تنها بخش شرقی ایالات متحده بود که دمای زیر میانگین را در سال 2014 تجربه کرد. در نقطه مقابل مناطق غربی امریکا بودند که گرمای غیر عادی را تجربه کردند. برخی کارشناسان معتقدند الگوهای آب و هوایی که این دو نقطه متقابل را در امریکا ایجاد کرده تبعات غیر مستقیم انتشار فزاینده گازهای گلخانه‌ای است که البته هنوز ثابت نشده است. مخالفان تغییر آب و هوا سال‌هاست که معتقدند گرم شدن زمین از سال 1998 متوقف شده است. به گفته آنها در این سال یک «ال نینو»ی قدرتمند غیر منتظره گرم‌ترین سال جهان را در قرن بیستم ایجاد کرد و برخی سیاستمداران در واشنگتن همچنان برای توجیه عملکرد خود در تولید گازهای گلخانه‌ای این ادعا را باور دارند که وقوع ال نینو قوی در اقیانوس آرام که منجر به آزاد شدن مقدار قابل توجهی گرما به جو زمین شده باعث این گرمایش بوده است. اما در واقع در سال 2014 هیچ ال نینو بزرگی به وقوع نپیوسته که چنین گرمایی را ایجاد کرده باشد.

استفان راهم استورف، رئیس بخش پایش زمین در مؤسسه تحقیقات اقلیم آلمان نیز می‌گوید: بدیهی است گرمای سال 2014 و 9 ماهه نخست سال 2015 حتی اگر فقط در حد یک رکورد هم بوده باشد، نمی‌تواند مانع این شود که در مورد روند تغییرات آب و هوایی چیزی نگوییم. با این حال این یک واقعیت است که گرم‌ترین سال‌های جهان 2015، 2014، 2010 و 2005 بوده و این به وضوح نشان می‌دهد که بر خلاف ادعاهای مطرح شده، اتفاقاً بعد از سال 1998 گرمایش جهانی هنوز متوقف نشده است. محاسبه میانگین دما در دوره‌های زمانی 12، 60 و 132 ماهه یکی از مؤثرترین راه‌هایی است که می‌توان به این طریق تهدیدات پیش رو را دید. بدین ترتیب انتظار می‌رود گرمایش جهانی همچنان روندی رو به رشد داشته باشد و دهه‌های آینده شاهد سال‌هایی گرم‌تر از این هم باشیم در این صورت باید از هم‌اکنون منتظر نابودی بیشتر جنگل‌ها، تشدید انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی، ذوب شدن یخ‌های قطبی و بالا آمدن بیشتر آب دریاها باشیم.

به گفته او در حالی که رتبه‌بندی سال‌های گرم جهان می‌تواند تحت تأثیر الگوهای آب و هوایی هم باشد اما روند بلند مدت آن به مقصران تغییرات آب و هوایی که بیشترین سهم را در انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان دارند نسبت داده شده است. ضبط اطلاعات مربوط به دمای زمین تماماً از طریق ماهواره‌ها صورت می‌گیرد و این اطلاعات از طریق کارشناسان سازمان جهانی هواشناسی ثبت می‌شود. بر اساس این اطلاعات بخش‌هایی از منطقه بالکان و ترکیه در سپتامبر گذشته بیش از دوبرابر متوسط بارندگی ماهیانه، بارش جوی داشت. شهر گولمین در مراکش با یک بارش چهار روزه که به اندازه کل بارش یک سال این شهر بود در آب فرورفت. غرب ژاپن نیز سنگین‌ترین بارش را در ماه آگوست تجربه کرد اما بخش‌هایی از غرب امریکا،چین، امریکای مرکزی و جنوبی در خشکسالی فرو رفت.
دانشمندان می‌گویند اینکه گرمایش جهان مسبب این وقایع نیست، دیدگاهی است که بازیگران اصلی آن سیاستمدارانند با این حال هیچ سیاستمداری نمی‌تواند چشم از این همه حقایق و شواهد علمی بر دارد و ادعا کند که گرم شدن زمین دروغ است. تغییرات آب و هوایی در حال وقوع است و هیأت بین دولتی تغییرات آب و هوا و بسیاری از سازمان‌های تخصصی ملی و بین‌المللی در سطح جهان به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت‌های انسان بخصوص مصرف بی‌رویه سوخت‌های فسیلی و جنگل‌زدایی مسئول اصلی این فاجعه است.

لغو تظاهرات سبزها در پاریس
اجلاس پاریس در هفته آینده تلاش بزرگ بعدی برای توافقات آب و هوایی است اما بسیاری از گروه‌های زیست محیطی که اجتماعی بیش از 130 «ان جی او» را در بر می‌گرفتند اکنون به دلیل جو امنیتی شکل گرفته در این شهر در روزهای اخیر از برگزاری راهپیمایی منع شده‌اند. طرفداران محیط زیست از ماه‌ها پیش در تدارک برگزاری راهپیمایی در جریان برگزاری اجلاس COP21 پاریس بودند تا طرف‌های شرکت‌کننده را به توافق برای کاهش انتشار کربن بیش از پیش ترغیب کنند اما عملیات تروریستی داعش رؤیای دوستداران محیط زیست را به هم ریخت.
 ژولیت روسو، سخنگوی ائتلاف 130 انجمن زیست محیطی که قرار بود طی روزهای فوق در پاریس راهپیمایی داشته باشند، اعلام کرد که ما به طور کامل این اجتماع را لغو نکرده‌ایم و به دنبال تعیین یک محل مناسب برای گردهمایی بزرگ برای COP21هستیم. روسو عنوان کرد که در حال حاضر بیشتر از هر زمان دیگر به مبارزه با تغییرات آب و هوا و گرمایش جهانی برای دستیابی به صلح نیازمندیم، چرا که در حال حاضر به وضوح تأثیرات تغییرات آب و هوا را با تهدید و وخیم‌تر شدن اوضاع جهان شاهد هستیم.

مایکل بلومبرگ شهردار سابق نیویورک نیز که تاکنون ده‌ها میلیون دلار از ثروت شخصی خود را به مبارزه با تغییرات آب و هوایی اختصاص داده در بیانیه‌ای اعلام کرده: این که زمین مرتباً در حال ثبت رکوردهای جدید گرمایی است چیزی نیست که توجه به آن را به آینده موکول کنیم. به وضوح مشخص است که خطرات گرم شدن زمین پیامدهای زیست محیطی، بهداشتی، اقتصادی و ژئوپلیتیک زیادی را به دنبال خواهد داشت. «پینک بک»، رئیس مرکز سیاست انرژی و اقلیم صندوق جهانی حیات وحش هم می‌گوید: «هنوز برای کاهش انتشار کربن و جلوگیری از افزایش دمای جهان تا دو درجه سانتیگراد زمان داریم و باید از فرصت‌های پیش رو برای توافق‌های جهانی در اجلاس آتی پاریس استفاده کنیم. > اگرچه بسیاری از سیاستمداران و دانشمندان جهان به توافقات نشست آتی در پاریس دل خوش کرده‌اند اما نباید نتایج مذاکرات صورت گرفته و توافقات به عمل آمده در اجلاس کپنهاگ در سال 2009 را از نظر دور نگه داریم چرا که بسیاری از کشورها عملاً تعهدات خود را بعد از این اجلاس هم فراموش کرده و به کنار گذاشتند.