سلامت نیوز: ایران در سه دهه اخیر، تحولات چشمگیر جمعیتی را تجربه کرده که بر ساختار سنی و جنسی جمعیت در آینده تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت، به رغم نرخ رشد موالید در سالهای اول انقلاب، در دهه های هفتاد و هشتاد این نرخ بشدت کم شد، به گونه ای که امروز از میانسالی جمعیت کشور سخن گفته می شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، تحولات جمعیت می تواند منشا چالش های فراوانی برای دولت و کشور قلمداد شود؛ ولی در عین حال، با برنامه ریزی صحیح و به موقع می توان از ساختار و ویژگی های موجود جمعیت برای بهبود وضعیت آینده کشور استفاده کرد.
با توجه به برخی از پیامدهای تحولات باروری در ایران، راهکارها یی برای سیاستگذاری جمعیتی احیای شورای عالی جمعیت، تدوین سیاست های جدید جمعیتی بر اساس نیازهای واقعی جمعیت و توسعه در کشور پیشنهاد شده است.
از سال 1391به بعد یک بار دیگر شاهد رشد نسبی موالید نسبت به سال های گذشته بودیم خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به دنبال برگزاری سلسله میزگردهایی در حوزه های گوناگون بخصوص موضوعات اجتماعی این بار با حضور کارشناسانی از سازمان ثبت احوال ،مدرسین دانشگاه به بررسی علل نیاز به افزایش موالید در چند سال اخیر پرداخته است .
علل افزایش موالید در این سال ها ،مقایسه آماری این افزایش با سال های گذشته ،نرخ جایگزینی فرزند آوری،ارائه آمارهای مربوط به ازدواج و فوت در این دوره همچنین ارائه پیشنهادهایی در زمینه استفاده از این افزایش موالید و راهکارهای حفظ آن و استفاده از فرصت های موجود از جمله مباحثی است که در این میزگرد به آن پرداخته شده است که در پی می آید:

** از سال 1391 شاهد رشد نسبی موالید در کشور بودیم
مدیر کل آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور گفت : از سال 1391 شاهد رشد نسبی موالید در کشور بودیم.
علی اکبر محزون افزود: درسال 1391، شاهد 2،9درصد ،سال 92 شاهد 3،5درصد و در سال93نیز شاهد 4،2 درصد رشد موالید در کشور بودیم که بر این اساس در این می توان گفت از رشد نسبی موالید برخوردار بودیم .
وی در خصوص آمار وقایع حیاتی در 9ماهه سالجاری نیز گفت : در 9 ماهه امسال یک میلیون و 189 هزار و 367 مورد ولادت به ثبت رسیده که 611 هزار و 44 مورد پسر و 578 هزار و 323 مورد نیز دختر بوده که براساس این آمارها نسبت تولد دختران به پسران در سال جاری، 100 دختر به ازای 106 پسر است.

** 4،5درصد رشد موالید
محزون خاطر نشان کرد: براساس این آمارها هر ساعت 180 مورد ولادت در کشور به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز 4،5 درصد افزایش نشان می دهد.
وی همچنین به آمار فوت در این مدت اشاره کرد و افزود: در این مدت 277 هزار و 914 مورد فوت در کشور به ثبت رسیده که 156 هزار و 177 مورد مرد و 121 هزار و 737 مورد زن بوده که براساس این آمار در هر ساعت 42 واقعه فوت در کشور ثبت شده است.

** آمار ازدواج 3.4 درصد کاهش و آمار طلاق 4.2 درصد افزایش را نشان می دهد
محزون گفت : براساس آمار 9 ماهه 520 هزار و 240 مورد واقعه ازدواج در کشور به ثبت رسیده که 427 هزار و 417 مورد آن در مناطق شهری و 92 هزار و 823 مورد در مناطق روستایی بوده است.
وی میانگین ازدواج در کشور را 3.4 درصد کاهش عنوان کرد و اظهار داشت: در هر ساعت 79 واقعه ازدواج، هر شبانه روز یک هزار و 885 مورد و ماهانه 57 هزار و 804 مورد در کشور به ثبت رسیده است.
محزون گفت: 122 هزار و 340 مورد ازدواج در 9 ماهه به ثبت رسیده که 109 هزار و 802 مورد آن در مناطق شهری و 12 هزار و 538 مورد در مناطق روستایی بوده است.
وی آمار طلاق در هر ساعت را 18 مورد، روزانه 443 مورد و ماهانه 13 هزار و 593 مورد عنوان کرد.
وی اظهار داشت: بیشترین طلاق در زنان در سال جاری و سال گذشته در رده سنی 25 تا 29 سال بوده و در میان زنان تغییری در میانگین سنی نداشته ایم.
مدیر کل آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور ادامه داد: همچنین امسال بیشترین ازدواج در زنان در رده سنی 20 تا 24 سال اما در مردان این رقم 25 تا 29 سال بوده است.
وی با بیان اینکه 14 درصد طلاق ها را در یک سال اول زندگی زوجین است، اظهار داشت: همچنین 49 درصد طلاق های ثبت شده در کشور مربوط به پنج سال اول زندگی است.

** رتبه 25 از بین 26 کشور برای نرخ باروری در ایران
محزون بیان کرد: در سال 1367 تصمیم سیاست تحدید موالید، وارد برنامه اول توسعه کشور شد؛ در سال 69 شورای مجدد این سیاست تشکیل و در سال 72 قانون تنظیم خانواده و جمعیت به تصویب رسید که اینها از مواردی بود که باعث کاهش جمعیت و موالید در کشورمان شد، به طوری که به لحاظ نرخ باروری کشور ما از بین 26 کشور رتبه 25 را به خود اختصاص داده است.
وی با بیان اینکه 33.3 دهم درصد خانواده های ما حداکثر یک فرزند دارند، تصریح کرد: اگر باروری به این سمت پیش رود در سال 1415 جمعیت کشور به 84.5 میلیون می رسد و در این صورت رشد جمعیت با در نظر گرفتن نرخ مرگ و میر به صفر خواهد رسید.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت کشور گفت : در نسل قبل 79 درصد جمعیت حداقل سه فرزند داشتند؛ ولی در نسل جدید 82 درصد از خانواده های ما حداکثر دو فرزند دارند.

**آغاز روند کاهشی ازدواج ها از سال 90
وی به روند کاهشی ازدواج ها نیز که از سال 90 در کشور رخ داده اشاره کرد و گفت: نکته بعدی در کاهش نرخ باروری، رشد منفی مستمر ازدواج ها بوده بطوریکه از سال 90 بامنفی 1.9درصد آغاز و در سال 91 به منفی 5.1 در سال 92 به منفی6.7 و در سال 93 نیز به منفی 6.5 درصد رسیده است این در حالی است که تا سال 89 روند ازدواج ها مثبت بوده که در این سال 2 دهم درصد رسیده بود که پس از آن با رشد منفی روبرو شد.
محزون با اشاره به اینکه دو عامل عمده ای که در کاهش ازدواج ها موثر است یکی ساختار سنی جمعیت و دیگر تاخیر در ازدواج هاست، اظهار داشت: تغییرات ساختار سنی جمعیت نشان می دهد که شاهد کاهش سهم جمعیت جوان بودیم به طوریکه از سال 85 تا 90 ، از 35.4 درصد جمعیت جوان 15 تا 29 ساله به 31.5 درصد کاهش پیدا کرده است که این آمار بر اساس سرشماری های مرکز آمار اعلام شده است.

** افزایش میانگین سن ازدواج، تاخیر در فرزند آوری
وی گفت: عامل بعدی تاخیر در ازدواج است به گونه ای که هر ساله شاهد افزایش میانگین سن ازدواج بودیم که بر اساس آخرین آمار این سن برای مردان 28.1 و برای زنان 23.5 بوده که در سال 92 میانگین سن ازدواج مردان 27.8 و زنان نیز 23.1 بوده است و این عامل باعث می شود روند کاهش نرخ ازدواج را شاهد باشیم.
مدیرکل اطلاعات و آمار سازمان ثبت احوال افزود: در مجموع افزایش میانگین سن ازدواج، روند کاهشی ازدواج، تاخیر بالای سن متعارف ازدواج می تواند از جمله دلایل کاهش جمعیت و فرزند آوری باشد که باید برای رفع این مشکلات در جامعه برنامه ریزی و اقدامات زیربنایی انجام شود.

** سیاست های جمعیتی
محزون اظهار داشت: این سیاست ها برگرفته از نظرات کارشناسی، تخصصی و مشورتی تمام سطوح تصمیم گیری نظام بود که در نهایت از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد که این خود بزرگترین و جامع ترین قدم در زمینه سیاست های جمعیتی بود و نکته مهمی که وجود دارد این است که سیاست های جمعیتی تفاوت بسیاری با سیاست های جمعیتی قبل و بعد از انقلاب که اجرایی شد دارد به طوری که چون تمام ابعاد جمعیتی را در نظر گرفته، امتیاز بزرگ آن جامع بودنش است.
محزون سن ازدواج و فرزند آوری را از جمله عوامل موثر در میزان باروری عنوان و تصریح کرد: متاسفانه سن ازدواج بالای 30 سال برای بانوان از 6.3 دهم به 14.5 درصد رسیده است که این آمار در کلانشهرها افزایش یافته است.
محزون بیان داشت: بسیاری از بانوان به تحصیلات طوری می نگرند که آن را مانع ازدواج خود قرار داده اند؛ به طوری که افرادی که ادامه تحصیل می دهند از ازدواج و تشکیل خانواده در طول تحصیل خود خودداری می کنند.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت کشور خطاب به کسانی که شرایط اقتصادی را مانع ازدواج و فرزندآوری می دانند، گفت: شرایط اقتصادی برای تشکیل خانواده لازم است؛ ولی کافی نیست، چرا که برای ازدواج و فرزندآوری باید نگرش ها تغییر کند چه بسا کسانی هستند که به لحاظ معیشتی و اقتصادی مشکلی ندارند؛ ولی از تشکیل خانواده خودداری می کنند.
وی خاطرنشان کرد: مسئولیت پذیری عامل مهمی در تشکیل خانواده و فرزندآوری است و کسی که مسئولیت پذیر باشد با وجود مشکلات اقتصادی درصدد تشکیل زندگی برمی آید.

** هنوز نه سیاستی ارائه شده و نه برنامه ای اجرا شده است
محزون گفت : هنوز نه سیاستی ارائه شده و نه برنامه ای اجرا شده است ،اما شاهد ترمیم خانوداه هستیم چرا که خانوداه ها برای ادامه نسل برای پایداری خانوداه خود هستند .
وی با اشاره به اینکه آیا افزایش قدرت اقتصادی موجب افزایش فرزندآوری می شود گفت :حتی گاهی با وجود افزایش قدرت اقتصادی خانوداه شاهدیم که ازدواج و فرزندآوری در اولویت های بعدی خانوداه قرار می گیرد .
محزون تاکید کرد: علاوه براینها تغییر نگرش و فرهنگ و همچنین سبک زندگی برای افزایش موالید و فرزندآوری موثر است .

**راهکارهای افزایش موالید
مدیر کل آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور گفت : بخشی از اعتماد مردم را در زمینه مشوق های فرزندآوری از دست داده ایم ،پس بنابر این قوانین باید طوری تنظیم شود که بتوان این اعتماد را به دست آورد.
وی اضافه کرد: یکی از این راهکارها برای افزایش آمار موالید برداشتن قوانین محدودکننده مانند ندادن امکانات به تولد فرزند چهارم و تسهیل روند مرخصی های زایمان برای مادران شاغل است .
محزون تاکید کرد: برداشتن قوانین محدود کننده از پیش روی خانوداه ها و همچنین دولت به دولت این اختیار را می دهد که نسبت به شرایط سیاست های خاص و مناسبی را اتخاذ کنند.
وی تاکید کرد: تشکیل شورای عالی جمعیت و اینکه جمعیت دارای یک متولی باشد و همچنین تشکیل شورای راهبردی جمعیت در استان ها متناسب با شرایط هر استان و پرهیز از اتخاذ یک سیاست جمعیتی برای تمام استان ها از دیگر راهکارهای اتخاذ سیاست جمعیتی است .
وی با تاکید براینکه نیازمند است خلاء های موجود بر سر راه فرزندآوری پر شود و عوامل فرزند آوری دقیق و علمی تر مورد بررسی قرار گیرد، گفت : در جامعه محققان و رسانه ها یک قدم جلوتر از مجریان هستند و در این زمینه نیز با تحقیق و پژوهش و اطلاع رسانی مناسب می توانند در تنظیم و اجرا سیاست های جمعیتی موثر باشند .

** مهدکودک ها به تدریج تبدیل به خانه سالمندان می شود
شهلا کاظمی پور جمعیت شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه تاخیر در اردواج، طلاق و نبود بیمه ناباوری زوجین در رشد جمعیت اثر دارد، گفت: نگرانی فعلی ما سالخوردگی جمعیت است که اجتناب ناپذیر بوده و تا 20 سال آینده ، 14 تا 15 میلیون سالخورده خواهیم داشت که به تدریج تعداد مهدکودک ها تبدیل به خانه سالمندان خواهند شد.
وی دلیل افزایش فعلی باروری را تغییر ساختاری جمعیت عنوان کرد و گفت: این افزایش طبیعی است و به تدریج میزان آن کاهش یافته و با جمعیت سالمند مواجه خواهیم بود.
کاظمی پور افزود: سالمندان کشورهای توسعه یافته روی پای خود ایستاده و سیستم تامین اجتماعی ، بیمه همگانی و دریافتی دارند اما در کشور ما به توسعه یافتگی نرسیده و سالمندان بعد از بازنشستگی به خط زیر فقر می رسند.
کاظمی پور گفت: از هم اکنون باید به فکر سالمندان آینده باشیم که این مساله را در قالب یک بند در برنامه ششم توسعه پیشنهاد داده ایم تا تمام شاغلین زن و مرد به رسمیت شناخته شوند و تحت پوشش بیمه قرار گیرند که این مهم از رسالت های اصلی دولت ها است.
این جمعیت شناس با اشاره به گذار جمعیتی، گفت: باروری و مرگ و میر بالا، کاهش مرگ و میر، کاهش موالید و تعادل جمعیت مرگ و میر و موالید، از دوره های گذر جمعیتی است که کشورهای پیشرفته در یکصد سال گذشته به آخرین مرحله گذر رسیده اند در حالی که ما هنوز به این مرحله نرسیده ایم.
کاظمی پور گفت: این در حالی است که ایران در مرحله سوم گذر جمعیتی است و موالید و مرگ و میر رو به کاهش است.
به گفته وی در کشورهای پیشرفته تعداد موالید 10 به یک هزار و در مرگ و میر پنج در یک هزار است.
کاظمی پور با بیان اینکه به مرحله دوم گذار جمعیتی (کاهش مرگ و میر) می رسیم، گفت: باسواد شدن زنان و شهرنشینی از عوامل کاهش باروری است.
این جمعیت شناس اضافه کرد: ابلاغیه مقام معظم رهبری که به هیات دولت ابلاغ شده، مساله مهمی است که باید به جای قانون تعالی خانواده جدی گرفته شود چرا که این ابلاغیه جامع نگر است و بحث مرگ و میر را مورد توجه قرار داده و تاکید کرده تا به لحاظ بهداشتی کمک شود تا آسیب های اجتماعی مرگ های حادث کاهش یابد که این مساله در رشد جمعیت موثر است.

کاظمی پور با اشاره به دلایل افزایش موالید، گفت: زمانی که تعداد زنان در معرض ازدواج افزایش یابد، تعداد موالید نیز افزایش می یابد.
وی با بیان اینکه دو نوع میزان در موالید وجود دارد، افزود: یک میزان، موالید بر کل جمعیت و دیگری میزان باروری نسبت به زنان 15 تا 49 ساله است.
کاظمی پور اضافه کرد: میزان باروری عمومی در سال 90، 60 در یک هزار و در سال 94، 67 در یک هزار بوده است.
این جمعیت شناس به تاثیر ساختار جنسی جمیعت در افزایش باروری عمومی اشاره کرد و گفت: از آن جایی که تعداد زنان در معرض باروری زیاد شده به تبع آن باروری افزایش یافته است. کاظمی پور اضافه کرد: هر ساله به تعداد زنان در معرض باروری 133 هزار نفر افزوده می شود به همین دلیل نسبت به این تعداد افزایش باروری خواهیم داشت با این حال ، این امر شاخص خوبی نیست زیرا دسترسی به آمار جمعیت زنان 15 تا 49 سال در ایران که تولدهای مبتنی بر ازدواج داشته باشند، نداریم.
وی افزود: پیش بینی ها نشان می دهد بنا به دلایلی باروری در ایران افزایش می یابد ، اولین دلیل ساختار سنی جمیعت یعنی تعداد زنان در معرض بارداری است که از موالید دهه 60 هستند که به سن ازدواج رسیده و در گروه سنی 15 تا 49 سال قرار دارند و از آن جایی که تعداد این گروه زیاد شده فرزندان آن ها نیز افزایش می یابد.
کاظمی پور دومین دلیل در این زمینه را افزایش تعداد زنان همسردار عنوان کرد و گفت: در یک مقطعی مضیقه ازدواج وجود داشت و تعداد زنان مجرد افزایش یافته بود به این ترتیب تعداد موالید روبه کاهش بود.
وی افزود: این مساله از دهه 80 یکی از دلایل بود تا زمانی که زنان به مرور از سن باروری خارج شدند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: تعداد ازدواج ها به دو دلیل افزایش یافت اول اینکه زنان در معرض ازدواج بیشتر شدند و دیگر اینکه مضیقه ازدواج از بین رفت.
کاظمی پور گفت: افزایش موالید متوجه گروه سنی 15 تا 19 ساله، تفاوتی ندارد اما در گروه سنی 20 تا 24 ساله کاهش داشته است.
وی افزود: بیشترین افزایش در گروه سنی 30 تا 34 و 35 تا 39 ساله بوده است. سهم گروه سنی 30 تا 34 ساله در سال 90 در تعداد موالید 21 درصد و در سال 94، 25 درصد، گروه سنی 35 تا 49سال در سال 90، 9 درصد و سال 94، 11 درصد بوده است.
کاظمی پور با بیان اینکه سیاست های ما در ازدواج تاثیری نداشته است، گفت: برای اینکه جمعیت ثابت شود باید هر پدر و مادری دو فرزند داشته باشند آن هم در جامعه ای که میزان مرگ و میر بالاتر از حد استاندارد است.

**تا کنون کار جدی برای افزایش جمعیت انجام نشده
رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: تا کنون کار جدی برای افزایش جمعیت انجام نشده ، افزایش تولدهای سال های جاری به دلیل ظرفیت داخلی جمعیت بوده .
محمد جواد محمودی عواملی که سبب کاهش فرزند آوری در جوامع مختلف می شود را متعدد دانست و گفت: دخالت دولت ها، شهرنشینی، افزایش سن ازدواج، افزایش تجرد، افزایش سطح انتظارات اقتصادی و فراگیرشدن تحصیلات زنان از جمله این موارد است.
وی کاهش در سطح باروری در ایران را شامل طبقات و گروه های مختلف اجتماعی دانست و گفت: این کاهش به شهرها محدود نشده بلکه در روستاها نیز باروری به شدت کاهش یافته است.
محمودی افزود: براساس داده های سرشماری، میزان باروری کل برای کشور از حدود 5/6 فرزند به ازای هر زن در سال 1367 به حدود 1.7 فرزند در سال 1390 کاهش یافته است.

** با شعار نمی توان انتظار افزایش فرزند آوری داشت
وی در ادامه با اشاره به این که سیاست های تنظیم خانواده که سال های قبل بر مبنای مقتضیات و شرایط دهه 60 و اوایل دهه 70 به قانون تبدیل شده بود و هنوز لغو نشده است، گفت: در حالی عوامل ساختاری کاهش باروری درد ایران تغییری پیدا نکرده است که سیاست های افزایش باروری تدوین شده است، ولی هنوز عملیاتی نشده است.
محمودی با تایید این که از سال 1380 به علت اثر گشتاور یا نیروی محرکه درونی جمعیت، با افزایش زاد و ولد در کشور مواجه بودیم، که اوج آن در سال 88 قبل از اتخاذ سیاست های افزایش جمعیت، با رشدی حدود 7/3 درصدی نسبت به سال 87 بود، افزود: این درحالی است که شعارهای حمایت از افزایش فرزند آوری از سال 90 آغاز شده است.
وی با اشاره به این که نرخ رشد تولد درسال 93 نسبت به سال 92،
3/4 درصد افزایش داشته است، افزود: این بیشترین نرخ رشد زاد و ولد در بیست سال گذشته بوده است.
محمودی با اعلام این که که نرخ افزایش تولد در سال 94 نسبت به سال 93 حدود 3/3 درصدرسید، افزود: این اتفاق به معنی کاهش شیب افزایش تولد است و انتظار می رود کاهش این شیب ادامه داشته باشد.
وی در ادامه تاکید کرد نمی توان انتظار داشت بدون اینکه کار جدی برای اصلاح ساختارها جهت تحکیم خانواده صورت گیرد، باروری به میزانی که برای حفظ تعادل در ساختار جمعیتی کشور لازم است، در آینده افزایش یابد.

**افزایش تولدها سال های اخیر به سیاست ها جمعیتی ارتباط ندارد
عضو هیات علمی وزارت علوم در ادامه تاکید کرد: بخش زیادی از افزایش تعداد تولدها در سال های جاری بخاطر فرزند آوری متولدین دهه 50 و 60بوده و نمی توان افزایش تولدهای سال های اخیر را صرفاً به سیاست های جمعیتی جدید مرتبط دانست.

**رکورد تولد در سال 59 زده شد
وی در ادامه با اشاره به افزایش تولدها در سال 59 به بیش از 2 میلیون 400 هزار نوزاد بود، گفت: پس سال 59 تا سال 80 با کاهش شدید تعداد تولدها در کشور مواجه بودیم.
محمودی در ادامه دلیل افزایش میزان تولدها از سال 80 به بعد را افزایش تعداد زنان واقع در سن باروری، به تبع آن ازدواج و فرزند آوری جوانانی دانست که در دهه 50 و 60 متولد شدند و گفت: نوزادان زیادی که در آن دهه ها به دنیا آمدند بزرگ شدند، ازدواج کردند و بچه دار شدند.
وی یکی دیگر از دلایل افزایش باروی در این سال ها را از بین رفتن مضیقه ازدواج مرتبط دانست.
وی گفت: با توجه به مطالعه انجام شده، روند تغییرات در تولد ها در چهارده سال گذشته، مشاهده شده است که به طور متوسط سالی حدود 33 هزار تولد به تعداد تولد های سال قبل آن اضافه شده است.
محمودی با اعلام این که تا سه تا چهار سال آینده هم ممکن است با افزایش تولدها مواجه شویم، اما بعد از خارج شدن زنان متولد دهه 50 و 60 از دوره باروری، به یک باره باروری شروع به کاهش می کند.
وی گفت: بعد از سال 98 در صورت نداشتن سیاست افزایش جمعیتی موثر، با کاهش میزان زاد و ولد رو به رو خواهیم بود. در نهایت؛ به طور تلویحی می توان گفت که هر گونه افزایشی بیش از 33 هزار تولد را می توان به سیاست های جدید جمعیتی اعلام شده نسبت داد.
محمودی افزود: اگر قرار است کار جدی برای افزایش فرزند آوری انجام شود، باید در این امر تعلل نشود و باجدیت و بدون واهمه از هزینه بر بودن موضوع، اقدامات سیاستی لازم به عمل شود.

**امکان افزایش باروری تنها با بسته های تشویقی امکان پذیر نیست
وی با اشاره به این که مسئله رشد جمعیت یک مسئله ساختاری است، و به تدریج و همراه با تغییرات در ساختار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه امکان تغییر سطح باروری بوجود می آید، افزود: امکان افزایش فرزند آوری به بالاتر از حد جانشینی ، (حداقل یک نسل جایگزین خودش شود) تنها با بسته های تشویقی و بدون ایجاد تغییرات ساختاری وجود ندارد.
محمودی با اشاره به نرخ باروری جایگزینی جمعیت گفت: این نرخ برای کشورهای توسعه یافته حداقل 1/2 فرزند به ازای هر زن در نظر گرفته شده که برای ما می تواند متفاوت تر از این باشد.
وی در ادامه با اشاره به این که نقش منابع انسانی در اقتصاد بیش از سایر عوامل مهمتر است، گفت: امکان وارد کردن و به دست آوردن علم و تکنولوژی، ابزار و ادوات صنعتی و سرمایه وجود دارد، ولی برای توسعه اقتصادی مناسب باید از منابع انسانی با کیفیت بهره برد.
محمودی افزود: کشوری که نتواند مهارت ها و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن به نحو موثری در اقتصاد ملی بهره برداری کند، به وضوح قادر نیست هیچ چیز دیگری را توسعه بخشد.
عضو هیات علمی وزارت علوم در ادامه با اشاره به این که اگر ساختار جمعیت کشور سالمند شود، تولید نیز کاهش پیدا می کند، افزود: با سالمندشدن جمعیت، به علت کاهش تعداد متوسط فرزندان خانواده ها از یک طرف و افزایش سن «جمعیت فعال» از طرف دیگر، کشور با کاهش نیروی کار و مسن شدن آن روبه رو خواهد شد.
وی همچنین در این ارتباط اضافه کرد: کشورهای غربی زمانی با پدیده سالمندی جمعیت مواجه شده اند که ثروتمند و در سطح بالایی از توسعه اقتصادی قرار داشتند.
این استاد دانشگاه گفت: سریع ترین نرخ های سالمندی جمعیت اکنون در کشورهای در حال توسعه در حال رخ دادن است، جایی که بسیاری از ملل در حال رشد سالمندی هستند، پیش از آن که ثروتمند شده باشند.
وی ادامه داد: با توجه به درآمد نسبتا پائین این کشورها، چگونگی مواجهه با نیازهای فزاینده پیش روی سالمندان یکی از چالش های جدی کشورهای اسلامی خواهد بود.