سلامت نیوز: ژاپن، ایتالیا، نروژ، فنلاند، چین، عمان، افغانستان، عراق، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان و فرانسه، ١٢ کشوری هستند که از سال ٩٢ به این سو، ایران با آنها تفاهم‌نامه‌هایی در زمینه محیط زیست امضا کرده است. تفاهم‌نامه‌هایی که انتظار می‌رود با عملیاتی و اجرائی‌شدن آنها امیدها به بهبود وضعیت محیط‌زیستی کشور بیشتر شود.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه شرق در ادامه نوشت: محیط زیست مرز نمی‌شناسد. این موضوع را لازم نیست کارشناسان و متخصصان محیط زیست تأیید یا اعلام کنند. کافی است به بحران‌های زیست‌محیطی این روزهای جهان نگاه کنیم؛ گردوغبارها، گرمایش جهانی، تغییرات اقلیمی و...، عامل یا محل تولیدشان ممکن است در گوشه‌ای از کره خاکی باشد، اما اثراتشان را هزاران کیلومتر آن‌سوتر در گوشه‌ای دیگر از زمین نشان می‌دهند. در چنین وضعیتی، مشارکت و همکاری جهانی، بهترین درمان برای رفتن به نبرد با چنین بحران‌هایی است. بر همین اساس، ایران از اواسط سال ٩٢ تاکنون با ١٢ کشور تفاهم‌نامه همکاری‌های زیست‌محیطی امضا کرده است. این تفاهم‌نامه‌ها از تلاش برای احیای دریاچه ارومیه و هامون، تا ایجاد پارک‌های مرزی و آلودگی هوای شهرها را شامل می‌شود.
این تفاهم‌نامه‌ها و معاهدات محیط‌زیستی به‌صورت خلاصه به این شرح هستند:
امضای تفاهم‌نامه دوجانبه با ژاپن و همکاری‌های مشترک که در زمینه‌هایی مانند دریاچه ارومیه و تالاب انزلی اجرائی شده است. در چارچوب این تفاهم‌نامه تاکنون همکاری‌های مشترک مطالعاتی و آموزشی صورت گرفته و با همکاری «جایکا» اقدامات متنوعی به‌ویژه برای دریاچه ارومیه و تالاب انزلی صورت گرفته است.
امضای تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک با کشور ایتالیا در زمینه تغییر اقلیم که امکان همکاری‌های مراکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های ایتالیا را با ایران و مرکز آموزش اکو فراهم کرده است. علاوه بر این در زمینه تغییر اقلیم، همکاری‌های ایران و ایتالیا در زمینه‌های آموزشی و تبادل فناوری در حوزه تغییر اقلیم نیز بخش دیگری از مفاد این تفاهم‌نامه است.
امضای تفاهم‌نامه با نروژ که شامل همکاری در زمینه‌های مربوط به فناوری‌های نوین و سبز و نیز همکاری درباره محیط زیست دریایی است. از جمله موارد محقق‌شده در این تفاهم‌نامه، برپایی کارگاه فنی محیط زیست دریایی و فناوری‌های نفت و گاز بوده که اخیرا در بوشهر برگزار شد. امضای تفاهم‌نامه با فنلاند برای همکاری‌های زیست‌محیطی، یکی دیگر از موارد همکاری‌های بین‌المللی ایران با دیگر کشورها بود.
همکاری با کشورهای همسایه، چه در قالب تفاهم‌نامه‌های امضاشده مانند تفاهم‌نامه با عمان و چه به‌طورکلی رایزنی‌های دوجانبه برای همکاری با کشورهایی مثل افغانستان، عراق، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان و موارد دیگری مانند ایجاد پارک‌های صلح بین‌مرزی یا حفاظت از رودخانه ارس، هم از دیگر تفاهم‌نامه‌های امضاشده در این مدت بوده است. از آنجا که بخش مهمی از بحران‌های زیست‌محیطی ایران مانند گردوغبارها یا مشکلات رودخانه‌ها و دریاچه‌های مرزی ناشی از مشکلات محیط‌زیستی کشورهای همسایه است، این تفاهم‌نامه‌ها اهمیت بسیاری دارند.
امضای تفاهم‌نامه با چین که فعلا در زمینه ارتقای فناوری‌های کاهنده انتشار گازهای گلخانه‌ای است و به‌زودی عملیاتی و این فناوری‌ها به کشور ما منتقل می‌شود، نیز یکی دیگر از تفاهم‌نامه‌های محیط‌زیستی ایران با دیگر کشورهاست. این مورد هم در سفر اخیر رئیس‌جمهور پرجمعیت‌ترین کشور دنیا به ایران، میان طرفین به امضا رسید.
آخرین و جدیدترین تفاهم‌نامه‌ای که ایران در زمینه محیط‌زیست با یک کشور خارجی امضا کرده است، امضای تفاهم‌نامه زیست‌محیطی با فرانسه بود که در زمینه‌های مربوط به آب، هوا، پسماند، مقابله با گازهای گلخانه‌ای و همچنین پژوهشی، تحقیقاتی و تنوع زیستی بوده است. این تفاهم‌نامه در سفر هفته گذشته رئیس‌جمهور و معاونان و وزیران دولت یازدهم به پاریس بین دو کشور امضا شد.
اهمیت این همکاری میان دو کشور به اندازه‌ای بود که رئیس‌جمهور ایران در نشست خبری پایانی سفر خود با فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه، بخشی از صحبت‌های خود را به این موضوع اختصاص داد.
بر اساس گزارش‌ها، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فرانسه ٢٠ سند و یادداشت تفاهم همکاری امضا کردند که یادداشت تفاهم همکاری‌های زیست‌محیطی میان ایران و فرانسه، یکی از آنها بود.
عصر پنجشنبه به وقت محلی در کاخ الیزه، با حضور حجت‌الاسلام حسن روحانی و «فرانسوا اولاند» رؤسای جمهوری ایران و فرانسه، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه محیط زیست و آب‌وهوا امضا شد، این یادداشت تفاهم که توسط معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست ایران و وزیر امور خارجه فرانسه امضا شد، از ماه‌ها قبل بررسی و کارشناسی شده بود تا به‌عنوان تفاهم‌نامه‌ای مؤثر و عملیاتی بتواند همکاری‌های دو کشور را برای بهبود وضعیت محیط زیست در بر داشته باشد.
حسن روحانی در سخنان خود پیرامون زمینه‌های همکاری با فرانسه، به توجه ویژه دولت یازدهم به موضوع محیط زیست اشاره کرد و گفت: «مسئله محیط زیست برای ما بسیار اهمیت دارد؛ نقشی که فرانسه در این زمینه دارد؛ آنچه در «کاپ بیست‌ویک» انجام شد و نقشی که ایران در کنار فرانسه در این مذاکرات داشت. ما همچنین مسئله محیط زیست را به‌عنوان یک مسئله مهم برای همه انسان‌ها و برای همه کشورها مدنظر قرار می‌دهیم و در این زمینه آماده و مایل هستیم با طرف فرانسوی همکاری کنیم. ایران در مسیر دستیابی به اهداف این اجلاس در کنار فرانسه و دیگر کشورهای دنیاست و مشتاق و مایل به همکاری در این زمینه هستیم».
به گزارش «شرق» در همین رابطه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه بخش مهمی از مذاکرات دوجانبه دولت در سفر اخیر به موضوع محیط‌زیست، آب و انرژی اختصاص داشت، گفت: «آب و محیط زیست از جمله عرصه‌های موردعلاقه فرانسه و ایتالیا برای گسترش همکاری‌های دوجانبه با ایران بوده است».
معصومه ابتکار روز جمعه و پس از بازگشت از فرانسه با بیان اینکه سفر رئیس‌جمهوری به ایتالیا و فرانسه، فصلی نوین از همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف همچون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و محیط زیست ایران را رقم زد، گفت: «فرصت ایجادشده به لحاظ رفع بسیاری از نواقص و چالش‌های موجود در زمینه اقتصادی، فناوری‌های نوین، تبادل دانش و تجربیات با جهان، امیدی جدید برای قرارگرفتن ایران در مسیر توسعه پایدار است».
ابتکار اهمیت سفر رئیس دولت یازدهم به ایتالیا و فرانسه را در استقبال دوجانبه طرفین از گسترش روابط دانست و اظهار کرد: «اشتیاق طرف ایتالیایی و فرانسوی برای همکاری با ایران، مایه مباهات است. این همکاری‌ها فرصت‌های زیادی در زمینه‌های مختلف همچون پیشبرد مناسبات تجاری، صلح و محیط زیست برای ایران ایجاد می‌کند. استقبال و اشتیاق این کشورها برای گسترش روابط و سطح همکاری‌ها با ایران از سال‌ها قبل و حتی پیش از برداشتن تحریم‌ها قابل‌مشاهده بود».
طبق گفته معصومه ابتکار، آب و محیط زیست همواره از عرصه‌های موردعلاقه فرانسه و ایتالیا برای گسترش همکاری‌های دوجانبه با ایران بوده است. او همچنین اشاره‌ای هم به تعهدات و تلاش‌های جهانی موضوع محیط زیست داشت و اضافه کرد: «با توجه به این تعهدات، مشخصا درخصوص فرانسه و ایتالیا زمینه‌های بسیار خوبی برای همکاری وجود دارد و در همین راستا در سفر اخیر، تفاهم‌نامه زیست‌محیطی ایران و فرانسه امضا شد».
معاون رئیس‌جمهور، آب، پسماند، حفاظت از تالاب‌ها، آلودگی هوا، حفظ تنوع زیستی، محیط‌زیست دریایی، همکاری‌های فنی و تحقیقاتی و مشارکت در اجرای معاهدات بین‌المللی مانند معاهده پاریس را از جمله مهم‌ترین بندهای تفاهم‌نامه زیست‌محیطی ایران و فرانسه برشمرد و ادامه داد: «مضاف بر این تفاهم‌نامه، روز پنجشنبه در دیدار و مذاکره با لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه و رئیس کاپ ٢١ (کنفرانس تغییرات آب‌و‌هوایی)، نقشه راه و زمینه‌های گسترش همکاری‌های دوجانبه در این زمینه نیز ترسیم شد».
ابتکار اشاره‌ای هم به نشست مطبوعاتی رؤسای جمهور ایران و فرانسه کرد و در این رابطه افزود: «مقام فرانسوی در این نشست، ضمن تقدیر و تشکر از نقش ایران در مذاکرات کاپ ٢١ و سهم مهم کشورمان در به‌ثمررسیدن این مذاکرات، خواستار ادامه همکاری‌ها در این زمینه و موضوعات دیگر محیط‌زیستی شد. علاوه‌بر‌این، بخش خصوصی فرانسه بسیار علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری و فعالیت در ایران در موضوعاتی مانند آب، تصفیه فاضلاب، قراردادهای مرتبط با صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب و انرژی به‌ویژه با محوریت کشاورزی پایدار، بهبود فرایند پالایشگاه‌ها و تعهد برای اجرای استانداردهای روزآمد خودروسازی در ایران است».
رئیس محیط زیست ایران روز چهارشنبه و در اولین ساعات پیوستن به هیأت جمهوری اسلامی ایران در پاریس، با وزیر امور خارجه فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرده بود. در این دیدار دوجانبه، لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه و رئیس نشست متعاهدین کنوانسیون تغییرات آب‌و‌هوایی (COP٢١) برای مبادله تجربه و سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف انرژی و استفاده از انرژی‌های جایگزین خورشیدی و بادی در ایران اعلام آمادگی کرد. فابیوس با اشاره به شرایط مساعد ایران برای بهره‌وری از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی تأکید کرد: زمینه‌های بسیار مساعدی برای همکاری‌های فنی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های فرانسوی، چه برای تولید و چه احداث این نیروگاه‌ها وجود دارد. این مقام فرانسوی همچنین همکاری در زمینه کاهش آلودگی هوا با ارتقای استانداردهای گازهای خروجی به یورو ٥ و یورو ٦ را موردتأکید قرار داد.
معصومه ابتکار نیز در این دیدار با اشاره به پیروزی چندجانبه‌گرایی، چه در مسیر مذاکرات هسته‌ای و چه در توافق‌نامه پاریس به‌عنوان مدلی موفق و کارآمد با قابلیت تعمیم به معضلات تنش‌زا در ابعاد جهانی، بر ضرورت گفت‌وگو و بسط این روش و الگوی کاری در شرایط کنونی تأکید کرد.
ابتکار با اشاره به تجربه گذشته همکاری بین ایران و فرانسه در زمینه آلودگی هوا که حدود یک دهه پیش برای شهر شیراز با طراحی شبکه سنجش و پایش کیفیت هوا و توسعه مدل ریاضی شبیه‌سازی پخش و پراکنش غلظت انواع آلاینده‌ها صورت گرفت، افزود: «ایجاد نوعی همکاری که بتواند علاوه بر مخاطب‌قرار‌دادن مباحث آلودگی هوا در مقیاس شهری و محلی، زمینه‌ساز اقدامات عملی در مقابله با گرمایش جهانی و اجرای توافق‌نامه پاریس باشد، ضروری به نظر می‌رسد».
معاون رئیس‌جمهوری اسلامی ایران گفت: «توافق‌نامه پاریس در قالب برنامه مشارکت ملی داوطلبانه ایران به تصویب هیأت وزیران رسیده و در پیش‌نویس سند برنامه ششم توسعه کشور نیز به نحوی گنجانده شده که متضمن گام‌های مهمی در این زمینه باشد. چراکه ایران بر اساس محتاطانه‌ترین برآوردها بین ٩/٠ تا یک‌و‌نیم درجه سلسیوس افزایش دما را نسبت به ١٥٠ سال گذشته داشته و با توجه به تغییر الگوهای بارشی و تهدید منابع آب شرب باید اقدام کند».
ابتکار گفت: «انتظار می‌رود با مبادله سند تفاهم‌نامه همکاری زیست‌محیطی میان دو کشور در این سفر، تلاش‌های عملیاتی و ملموس برای همکاری‌های دوجانبه در زمینه آلودگی هوا، مقابله با پدیده گرمایش جهانی و تقلیل انتشار گازهای گلخانه‌ای، همچنین آماده‌سازی بخش کشاورزی و جنگل برای سازگاری با افزایش میانگین دما، تالاب‌ها و حفاظت اکوسیستم‌های زنده و مدیریت بر پسماندهای الکترونیک در چارچوب کنوانسیون بازل که مرکز منطقه‌ای آن در ایران فعال است، صورت گیرد و منافع این همکاری به تمام کشورهای هم‌مرز ایران به‌ویژه کشورهای عضو اکو تعمیم یابد».
در حاشیه دومین روز از سفر رئیس‌جمهور ایران به فرانسه، معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، از یک کارخانه تولید برق از زباله در پاریس بازدید کرد. این بازدید به دعوت شرکت طراح و سازنده مجموعه کارخانه‌های تولید برق از زباله‌های خانگی صورت گرفت که از قدیمی‌ترین کارخانه‌های تولید برق از زباله به حساب می‌آید و در آن، انواع پردازش‌ها روی زباله‌های خانگی و حتی بیمارستانی و عفونی صورت می‌گیرد. این کارخانه با ظرفیت روزانه ٦٠٠ تن زباله در سه خط تولید حدود ٧٥ مگاوات برق تولید می‌کند و به‌علاوه تولید آب گرم برای بهره‌گیری در سیستم‌های گرمایش شهرک‌های مسکونی را انجام می‌دهد. فناوری به‌کار‌رفته در این کارخانه برای کنترل آلودگی هوای ناشی از سوختن زباله‌ها بسیار پیشرفته بوده، به‌طوری‌که آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای ازت، منواکسیدکربن و ذرات معلق زیر یک‌پنجم حد استانداردهای روز دنیا و در سطح بسیار پاک ارزیابی می‌شود. همچنین میزان آلاینده‌های مهمی مثل دی‌اکسین‌ها و فورال‌ها که آلاینده‌های اصلی زباله‌سوزها هستند، با توجه به نمونه‌گیری‌های مستمر در سطح مطلوبی قرار دارد.
بر همین اساس، مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست می‌گویند این نوع نیروگاه‌ها می‌توانند گزینه مطلوبی برای استقرار در نقاطی از کشور به‌ویژه برای استان‌های ساحلی باشند و این شرکت طراح و سازنده تولید برق از زباله، علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری کامل برای ایجاد تأسیسات مشابه به هزینه خودشان و بازگشت سرمایه از طریق فروش برق است. با توجه به استانداردهای مطلوب، این کارخانه پس از ارائه گزارش ارزیابی زیست‌محیطی، ممکن است بتواند راه‌حل مناسبی برای مدیریت معضل پسماند در کشور باشد.
نظر شما