سلامت نیوز: «9درصد مساحت کشور با خشکسالی شدید مواجه است.» این آخرین اظهارنظر رسمی مسوولان درباره وضعیت خشکسالی در ایران است. وضعیتی که سال هاست مسوولان و کارشناسان در خصوص آن هشدار می دهند، رسانه ها درباره اش می نویسند و مردم از آن می گویند اما آب از آب تکان نمی خورد و ایران خشک تر از گذشته می شود.

به گزارش سلامت نیوز ، روزنامه نوآوران می نویسد: سال هاست کارشناسان می گویند کمبود آب در کشور از مرز هشدار گذشته و در آستانه بحران است. بحرانی که حتی صدای مسوولان را درآورده است. اردیبهشت ماه سال گذشته بود که وزیر نیرو با اشاره به وضعیت منابع آب در کشور بحران آب را در کشور جدی خواند و گفت:« اگر کشوری تا 40 درصد از آب تجدیدشونده خود را استفاده کند، قابل قبول است و بالاتر از 40 در وضعیت نگران‌کننده و بالاتر از 60 در مرحله بحران آبی قرار می‌گیرد، این درحالی است که ما الان 80 درصد از آب تجدیدشونده را در کشور استفاده می‌کنیم.»

ایران هر روز خشک تر می شود

ایران به لحاظ جغرافیایی دربخش نیمه خشک و گرم کره زمین قرارگرفته است. میانگین بارش جهانی 850 میلیمتر است و این عدد در ایران 20 میلیمتر است این یعنی اینکه بارندگی در ایران چهار برابر کمتر از آمار جهانی است.

این موضوع را حمید چیت چیان وزیر نیرو نیز مورد تاکید قرار داده است . او از کاهش حجم آب تجدید شونده در کشور خبر داد و افزود:« در 10 سال گذشته میزان آب تجدیدشونده کشور 130 میلیارد مترمکعب بود اما اکنون در اثر کاهش متوسط بارش‌ها حجم آب تجدیدشونده به 120 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.»

سومصرف عامل اصلی خشکسالی

محدودیت های اقلیمی و شرایط جغرافیایی ایران در کنار سومدیریت منابع آبی و مصرف کشور را در شرایطی قرار داده است که هر روز خشک تر از دیروز می شود. طبق استاندارد جهانی میانگین مصرف آب به ازای هر نفر در شبانه روز حدود 150 لیتراست درحالی که درایران این عدد حدود دو برابر و بیش از 250 لیتراست. این سومصرف باعث شده است که سرعت استفاده از منابع آب زیرزمینی در ایران سه برابر بیشتر از استاندارد جهانی باشد و این وضعیت شرایط را به گونه ای پیش ببرد تا آنگونه که سازمان محیط زیست اعلام کرده است از 600 دشت ایران 297 دشت خشک شود.

پائین رفتن بستر آبهای زیرزمینی در بسیاری از نقاط کشور کاهش سطح آب، خشک شدن آب برخی رودخانه ها و دریاچه ها، کاهش سطح ذخیره آب اغلب سدهای کشور، گسترش کویروبیابان زایی در ایران نیز از جمله عواملی ناشی از سومصرف منابع است که کشور را به سرعت به سمت خشک شدن پیش می برد.

دو سال پیش ناسا گزارشی درباره شرایط جوی زمین در سه دهه آینده منتشر کرد که بررسی آن نشان داد وضعیت ایران در آینده از این هم بغرنج تر خواهد شد. بنابر گزارش ناسا 45 کشور در معرض خطرخشکسالی شدید قرار دارند و ایران رتبه چهارم این جمع است. این وضعیت وقتی در کنار مساله پوشش بیابانی 80درصد مساحت کشور قرار می گیرد وضعیت را بیش از پیش بحرانی می کند.

خشکسالی بهانه است

اما آنچه که کمبود آب ناشی از خشکسالی در کشور خوانده می شود را پروفسور پرویز کردوانی-جغرافیدان تنها یک بهانه می خواند. او درباره خشکسالی و بحران آب در کشور به نوآوران می گوید: «درست است که با تغییر اقلیم گرم شدن کره زمین و بارش ناموزون بارندگی مواجه بوده ایم و با کاهش بارندگی منابع آب هم کاهش می یابد اما ممکن است بارندگی زیاد باشد و باز هم با کمبود آب مواجه شویم وقتی شهرنشینی، میزان جمعیت، صنعت و کشاورزی را توسعه می دهیم هر چقدر هم آسمان ببارد باز هم کفاف نمی دهد چرا که این شیوه استفاده ما است که اشتباه است و بیش از اندازه از منابع آبی استفاده کرده ایم.»

او قوانینی که در این زمینه وجود دارد راهکاری اشتباهی می داند که مسوولان پیش روی بحران خشکسالی قرار داده اند. راهکاری که به مشکل بیش از پیش دامن زد:« برای حل مشکل قانون گذاشتن و در آن اولویت مصرف با شهر سپس صنعت و بعد هم کشاورزی بود اقدامی که باعث کاهش کشاورزی مهاجرت روستائیان افزایش ساکنان شهر و در نهایت افزایش بیشتر مصرف شد.»

این جغرافیدان نحوه مدیریت وضعیت کاهش منابع آبی را بزرگترین عامل بحران بی آبی در کشور می داند و ادامه می دهد:«تنها شعار مصرف گرایی می دهیم سمینارها و نشست های مختلف درباره حل بحران آب برگزار می کنیم که هیچ تاثیری ندارد.»

اصلاح قوانین راهکار موثر

دکتر بهروز بهزاد-کارشناس محیط زیست نیز خشکسالی را یک پدیده ی طبیعی می داند که همه دنیا با آن مواجه است و به نوآوران می گوید:« خشکسالی پدیده گسترده ای است که اگر به صورت طبیعی اتفاق بیفتد مشکلی ایجاد نمی کند زیرا محیط های مختلفی که با خشکسالی مواجه شده اند به سازگاری با آن پرداخته اند پس نباید در این زمینه نگرانی وجود داشته باشد اما مساله نگران کننده عملیات انسان ها است اعمالی مانند تغییر کاربری زمین، قطع درختان و از بین بردن پوشش گیاهی، چرای بیش از حد دام ها و عوامل دیگر که باعث می شود خشکسالی صدها برابر شود.» او اصلاح قوانین را بهترین راهکار برای حل سومصرف از محیط زیست می داند و معتقد است:«اگر اجرای قوانین به درستی صورت گیرد می توان مشکل را مدیریت کرد.»