سلامت نیوز-* فرید براتی‌سده: با تغییر فصول در روان انسان تغییراتی صورت می‌گیرد و هر تغییری در عین حال كه می‌تواند وجه استرس‌زایی داشته باشد و باعث بعضی فشارها شود، می‌تواند یك وجه ارتقایی و سلامت روان هم داشته باشد. تغییر در دكوراسیون منزل، تغییر در نظافت منزل، دور ریختن اشیای به دردنخور منزل به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در بحث پرهیز از تنش‌های روانی و ایجاد آرامش روانی تأثیرگذار هستند. به همین دلیل است كه خانه‌تكانی‌های عید تأثیر زیادی در تغییر روحیه افراد دارند. ضمن اینكه خانه‌تكانی‌های عید در عین حال می‌توانند شرایطی را برای استراحت افراد فراهم كنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، بعد از خانه‌تكانی و خسته شدن افراد فرصتی فراهم می‌شود تا آنها بتوانند استراحت كنند. این استراحت در عین اینكه استراحتی برای خانه‌تكانی بعد از عید است، استراحتی برای خستگی‌های تمام سال است، زیرا در ایام عید هم ادامه پیدا می‌كند. تعطیلات عید هم فرصتی را فراهم می‌كنند تا افراد هم تفریح و هم استراحت داشته باشند.
تغییر را انتخاب می‌كنم
دلیل اینكه خانه‌تكانی‌های عید باعث تغییر روحیه افراد می‌شود و احساس خوبی را به آنها می‌دهد، این است كه خانه‌تكانی‌های عید به افراد نشان می‌دهد كه آنها هستند كه تغییر را انتخاب می‌كنند. افراد خودشان انتخاب می‌كنند كه دكوراسیون خانه را تغییر دهند، یا آن را رنگ كنند و اشیای كهنه را دور بریزند و همین باعث می‌شود احساس خوبی به آنها دست دهد و به خودشان افتخار كنند. این انتخاب برای تغییر و نو شدن تنها در سطح انتخاب باقی نمی‌ماند و به مرحله عمل هم می‌رسد. زمانی كه افراد اقدام به انجام این تغییرات می‌كنند تأثیرات مثبت آن چندین برابر می‌شود. این مساله باعث می‌شود آنها یك نوع تأیید خود و احساس ارزشمندی به دست آورند. این ارزشمندی خود هم به این منتهی می‌شود كه افراد احساس عزت نفس بیشتری كنند، اعتماد به نفس آنها بالا برود و احساس خودكارآمدی بیشتری كنند. این احساس ارزشمندی و خودكارآمدی در نهایت به نفع سلامت روان افراد است. در حقیقت چون خودشان انتخاب می‌كنند كه خانه‌تكانی و گردگیری كنند و خودشان طبق انتخاب‌شان عمل می‌كنند، این باعث می‌شود سلامت روان افراد بالا برود. علت دیگر اینكه خانه‌تكانی عید بر سلامت روانشان تأثیر می‌گذارد این است كه آنها از این مساله بازخوردهای آنی می‌گیرند. زمانی كه خانم و آقایی تصمیم می‌گیرند با كمك یكدیگر خانه را تمیز و مرتب كنند، این تمیزی در زمانی اندك به آنها بازخوردی مثبت می‌دهد و روحیه شان را عوض می‌كند. این بازخورد آنی هم خودش باعث می‌شود افراد ترغیب شوند كارهایشان را باكیفیت‌تر انجام دهند. هنگامی هم كه افراد كارهایشان را با كیفیت و دقت بیشتری انجام می‌دهند این باعث تغییر روحیه آنها و افزایش سلامت روانشان می‌شود.
آغاز روزی نو در نوروز
نوروز فرصت‌های دیگری هم برای افراد جامعه دارد كه یكی از آنها ارزیابی زندگی و برنامه‌ریزی برای آن است. در پایان هر دوره‌ای از زندگی افراد باید بنشینند و آن دوره را مورد ارزیابی قرار دهند و محاسبه كنند. در پایان سال باید اهداف زندگی را مورد بررسی قرار داد و فهمید كه آیا به اهداف سال قبل رسیده‌ایم یا نه؟ این بررسی گذشته و ارزیابی آن راه را برای برنامه‌ریزی آینده باز می‌كند. به نظر من نو شدن سال یكی از بهترین فرصت‌ها برای این كار است.
ما در طبیعت زمان‌هایی داریم که در تطبیق و انطباق با ویژگی‌های فیزیولوژیكی انسان‌ها هستند و به آنها فیزیكال اند ریتم گفته می‌شود. این فیریكال اند ریتم به ویژگی‌های طبیعی اشاره دارد كه در انسان وجود دارد و همزمان در طبیعت و سایر موجودات هم یافت می‌شودد. فیریكال اند ریتم سطوح مختلفی را در بر می‌گیرد. اینكه ما شب می‌خوابیم و صبح بیدار می‌شویم نوعی فیزیكال اند ریتم است. به نظر می‌رسد درباره تغییر سال و گردش مدارات سیارات هم یك ریتم سالانه وجود دارد كه با وضعیت زیستی ما منطبق است و همین فرصتی را برای نو شدن ایجاد می‌كند. برای نمونه بعضی افراد در روزهای آغازی بهار زیاد می‌خوابند و به احتمال زیاد این مساله از همین ریتم ناشی می‌شود. ریتم این افراد در حال تطبیق با شرایط طبیعت است و همین باعث حال خواب آلودگی در آنها می‌شود. این تطبیق ریتم بدن با طبیعت در عین حال فرصتی خوبی است تا افراد در برنامه‌های اجتماعی و فردی زندگی خودشان هم با وضعیت طبیعت انطباق پیدا كنند. این بدان معناست كه همین كه طبیعت نو می‌شود افراد هم تلاش كنند برنامه‌هایشان را نو كنند و زندگی شان را مورد كنكاش قرار دهند.
پارسال چه برنامه‌هایی داشته‌اند و به كجا رسیده‌اند و امسال چه برنامه‌هایی دارند و می‌خواهند از چه طریقی این برنامه‌ها را عملی كنند. برنامه‌هایی كه عملی نشده‌اند را به خوبی بررسی كنند، به احتمال زیاد دلیل عملی نشدن این برنامه‌ها این بوده است كه شرایط برای عملی‌شدنشان مهیا نبوده است و باید در آنها تجدیدنظر كرد و اگر هم لازم شد آنها را از برنامه‌های زندگی كنار گذاشت. در این وضعیت مثل خود طبیعت كه كم‌كم كارهایش را انجام می‌دهد برنامه‌ریزی برای زندگی هم به همین صورت باشد. افراد هم باید با قدم‌های كوچك و كم‌كم راه را برای رسیدن به ایده‌آل‌های زندگی‌شان باز كنند.
زمانی كه به هر كدام از این گام‌های كوچك دست یافتند، تلاش كنند خودشان را تقویت كنند و برای مرحله بعد آماده شوند. این تغییر و تحول فقط قرار نیست در طبیعت باشد بلكه باید در جان‌ها و روان انسان هم وجود داشته باشد. یادمان هم باشد این تغییر و تحول تنها تغییر و تحول اخلاقی نیست بلكه تغییر تحول اجتماعی و آماده شدن برای اهداف بزرگ‌تر و مهم‌تر مد نظر است. این مساله حتی باید به سطح زندگی خانوادگی و اجتماعی افراد هم برسد. به همین دلیل، آماده شدن برای شهروندی سالم و اینكه با برداشتن گام‌هایی راه را برای زندگی سالم خود و دیگران هموار كرد هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یادمان هم باشد حضرت علی (ع) فرمودند هر روزی كه در آن معصیت خدا نباشد و نفع فردی و اجتماعی داشته باشد و حق‌الناس و حق‌ا... در آن ضایع نشود آن روز، روز عید است.
* روانشناس
نظر شما