سلامت نیوز: می‌توان گفت در سال 1394 برای نخستین‌بار در تحلیل‌های پلیس قتل‌های ناموسی از قتل‌های خانوادگی تفکیک شد و این در حالی است که هنوز آمارهای جنایی در ایران شفاف اعلام نمی‌شود و به درستی مشخص نیست چه تعداد قتل در کشور رخ داده و چه تعداد از آن عنوان ناموسی به خود می‌گیرد.
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه وقایع اتفاقیه می نویسد: از ابتدای سال 1394 تا پایان آن می‌توان حدود 94 عنوان خبری یافت که در آن زنی به قتل رسیده اما به‌سادگی نمی‌توان گفت چه تعداد از این قتل‌ها ناموسی بوده‌اند که بخشی از این ابهام مربوط به عدم اطلاع‌رسانی دراین‌زمینه است اما بخش دیگری از ابهام متوجه علل و انگیزه و همین‌طور مفهوم «قتل ناموسی» است و شاید پیش از اینکه به سراغ قتل‌های ناموسی سال 1394 برویم، بهتر است به سراغ «ناموس» و «غیرت» برویم.
این در حالی است که به گفته سرهنگ هادی مصطفایی، معاون جنایی پلیس آگاهی کشور، نرخ وقوع قتل در سال 92 در کشور به عدد 2. 5 نفر در صد هزار نفر رسید که ادامه‌دهنده روند کاهشی پنج سال اخیر است اما پس از این، آماری از وقوع قتل در کشور ارائه نشده است.
نگاهی بر مفهوم ناموس و غیرت
«ناموس» در لغت‌نامه دهخدا، به معنی «احکام الهی» و «شریعت» و در فرهنگ فارسی معین «آبرو، نیک‌نامی»، «قانون و شریعت الهی» و «عصمت، شرف» تعریف شده است.
در مفاهیم حقوق بشر نیز این اصطلاح به جوامع مردسالاری که درباره جنسیت و رفتار و روابط درون خانواده غیرت دارند، نسبت داده شده که در این جوامع حفاظت از ناموس افتخار به شمار می‌آید. با این وصف باید به سراغ مفهوم «غیرت» هم برویم؛ «غیرت» در تداول فارسی‌زبانان به معنای حمیت و محافظت عصمت و آبرو و ناموس و نگهداری عزت و شرف آمده است اما قتل‌های ناموسی با قتل‌های خانوادگی از نوع همسرکشی مشابهت و تفاوت‌هایی دارد و عموما در هر دو رد پای «سوءظن» و «رابطه» برجسته است.
این سوءظن، گاهی به اشتباه رنگ غیرت و حفاظت از ناموس به خود می‌گیرد و اینجاست که برخی مردها دست به خشونت می‌زنند و وقتی مردان همسران خود را می‌کشند، شاهد همسرکشی هستیم و وقتی برادران و پدر خانواده دختران را به قتل می‌رسانند، همان جنایتی است که بیشتر به قتل‌های ناموسی تعبیر می‌شود.
آنچه در این گزارش می‌بینید مروری بر 24 جنایت است که در آن عناصری چون «رابطه»، «سوءظن» و «حفظ آبرو» نقش داشته است. در این 24 خبر از 24 جنایت در سه مورد مردها قربانی شده و به قتل رسیده‌اند و در 21 مورد نیز این زنان بودند که قربانی جنایت شده‌اند.
چه اخباری می‌تواند از قتل ناموسی خبر دهد؟
برای پیگیری قتل‌های ناموسی، اخبار قتل کشور و اخباری که قربانی آن زن بودند بررسی شد، علاوه‌براین اخبار سه خبرگزاری «خبرآنلاین»، «ایسنا» و «مهر» نیز با جست‌وجوی «ناموس»، «قتل ناموسی» و «جنایت ناموسی» مرور شد. از مجموع اخبار مربوط به قتل که شامل 94 عنوان خبری می‌شد، 24 خبر با محورهای قتل درپی رابطه نامشروع، قتل درپی سوءظن، قتل خواهر توسط برادر یا برادر ناتنی از بقیه اخبار تفکیک شد، همچنین اخباری که در آن زنی به طور مشکوک نیز به قتل رسیده و دلیل آن نامشخص بود، به این اخبار افزوده شد اما اخبار دیگری که در این ارزیابی به آن توجه شد، اخبار مربوط به همسرکشی بود؛ از بررسی 24 خبر منتشرشده‌ای که در این گزارش مدنظر بوده، چهار خبر مربوط به استان خراسان رضوی، دو خبر مربوط به تهران و یک خبر مربوط به استان گلستان و خبرهایی هم از شهرهای فردیس کرج، منوجان کرمان و سیمرغ در مازندران دیده می‌شوند.
سرهنگ مصطفایی همچنین در تحلیل قتل‌های سال 92 گفت: 28 درصد قتل‌ها به دلیل نزاع، 18,8 با انگیزه‌های ناموسی و منکراتی، 7,7 به دلیل سرقت، 15,3 به‌دنبال اختلافات خانوادگی و 11 درصد با انگیزه‌های دیگر رخ داده که دراین‌میان سهم قتل توسط بستگان با 31,9 درصد بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است. با این عددها می‌توان به یک تخمین دست یافت؛ نرخ قتل در صدهزارنفر با جمعیت 78 میلیون و 475 هزار و 941 نفر در سال 1394 می‌تواند عددی چون هزار و 962 به‌دست می‌آید، یعنی می‌توان تخمین زد که در سال 1394 دست‌کم هزار و 962 قتل رقم خورده باشد و برهمین‌اساس اگر حدود 8,18 درصد از قتل‌ها ناموسی بوده باشد، یعنی باید انتظار داشته باشیم در سال 1394 حدود 37 نفر بر اثر مسائل ناموسی به قتل رسیده باشند.
انگیزه و علت وقوع قتل در ایران
سردار مهدی مصوم‌بیگی، جانشین پلیس پیشگیری نیروی انتظامی و رئیس کمیته امنیتی و انتظامی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه سال گذشته وقتی خبر از همکاری مشترک پلیس و قوه قضائیه برای تهیه اطلس قتل کشور می‌داد، گفت: «انگیزه قتل‌ها در هفت بخش قابل دسته‌بندی است: خیانت زوجین، اختلافات مالی- ملکی، قتل ناموسی، نزاع و درگیری خیابانی و لحظه‌ای، سرقت، قتل ناشی از مصرف مواد صنعتی و جنون‌آمیز، قومی- قبیله‌ای.» پیشتر نیز در زمانی که سردار حسین بطولی، عهده‌دار ریاست پلیس آگاهی بود، درباره دلایل قتل تأکید کرده و گفته بود: «نزاع و اختلاف، مسائل ناموسی و سرقت سه دلیل عمده قتل در ایران است.»
نظر شما