سلامت نیوز:دکتر افشین اسماعیلی در برنامه "گفت‌وگوی علمی" رادیو گفت‌وگو امنیت غذایی در حوزه کشورهای در حال توسعه را یک اولویت امنیت ملی برشمرد و گفت: اگر تهدیدات امنیت ملی ما در چند سال گذشته ابعاد نظامی بودند، الان این مفهوم کاملا دگرگون شده و تهدیدات امنیت ملی، اولویت خودش را به حوزه های اقتصادی داده است.
 
به گزارش سلامت نیوز برنامه "گفت‌وگوی علمی" موضوع امنیت غذایی را با حضور دکتر افشین اسماعیلی فر استاد دانشگاه و عضو متخصص بیماری شناسی گیاهی و امنیت غذایی، دکتر وحید مفید متخصص صنایع غذایی و رئیس کمیته فنی و عضوهیات مدیره انجمن صنایع لبنی کشور و مهندس علیرضا بزرگی رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی ایران مورد نقد و بررسی قرار داد.
دکتر افشین اسماعیلی فر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در معرض نا امنی غذایی دانست و گفت: مطالعه تاریخ سیاسی معاصر جهان به ما نشان داده که در شرایط اقتصادی، اکولوژیک و اجتماعی منطقه ای که ما در آن ساکن  هستیم در حدود 60 کشور جهان در معرض ناامنی غذایی هستند که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند و تحولاتی که در این منطقه می افتد بی ارتباط با بحث غذا نیست.
وی محدودیت منابع تولید با وجود افزایش جمعیت را از چالش های بزرگ در زمینه امنیت غذایی در جهان برشمرد و افزود: طبق گزارش سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد(فائو) در سال 2050 جمعیت جهان 9میلیارد نفر خواهد شد و تولیدات محصولات کشاورزی که بتواند غذای این جمعیت را در آن سال تهیه کند باید در حدود دو برابر شود و در عین حال منابع تولید ما مثل آب و خاک با محدودیت مواجه است و این چالش جدی هم در عرصه بین المللی است و هم در عرصه ملی که ما با آن مواجه هستیم.
این متخصص بیماری شناسی گیاهی و امنیت غذایی در تعریف امنیت غذایی بیان داشت: بانک جهانی دسترسی همه مردم در تمام اوقات به غذای کافی برای داشتن یک زندگی سالم را بهعنوان امنیت غذایی تعریف می کند. این تعریف سه عنصر دارد، عنصر موجود بودن غذا، دسترسی به غذا و پایداری در دریافت غذا.
وی افزود: عنصر موجود بودن غذا تنها به مرزهای داخلی مربوط نمی شود بلکه شامل واردات هم می شود. دسترسی به غذا همان دسترسی فیزیکی و اقتصادی در جهت تامین اقلام غذایی مورد نیاز جامعه است که این خودش تابعی از درآمد، اشتغال و قیمت است و معنای پایداری در دریافت غذا، ثبات و پایداری دریافت ارزش های غذایی مورد نیاز جامعه است.
وی متذکر شد: امنیت غذایی نه تنها خودش مستلزم عرضه کافی مواد غذایی در سطح کلان است بلکه ناظر بر توزیع عادلانه غذا به منظور دستیابی همگان به آن نیز می باشد.
اسماعیلی فر با اشاره به سه چالش موجود در زمینه امنیت غذایی در جهان پیش رو، عنوان داشت:  چالش نخست اینکه گرسنگی در سطح جهان در حال افزایش است و اقشار بسیاری از مردم در کشورهای مختلف دچار این چالش هستند و به نوعی  به بحث تولید کشاورزی وابسته هستند. چالش دوم عدم وجود تعادل در رژیم غذایی روزانه افراد است یعنی ما دچار سوء تغذیه هستیم اگرچه شکم افراد سیر می شود منتها ما دچار فقر سلولی هستیم.
وی ارتباط مستقیم تولید غذا با محیط زیست و منابع طبیعی را چالش سوم خواند و گفت: متاسفانه در شرایط فعلی و سال هایی که پیش رو خواهیم داشت محیط زیست ما در معرض نابودی است و این به شدت به بحث امنیت غذایی و گسترش ناامنی غذایی مربوط می شود و بر روی این دو حوزه تاثیر بسیار جدی خواهد داشت.
در ادامه دکتر وحید مفید عضوهیات مدیره انجمن صنایع لبنی کشور با ذکر این نکته که بحث امنیت غذایی صرفا نمی تواند مختص یک ماده و یا گروه غذایی خاص باشد، تصریح کرد: از لحاظ تغذیه هرم غذایی را برای مصرف کننده تعریف می کنیم، یعنی نیازهای هر فرد در دورره های مختلف که منجر به تشکیل یک هرم غذایی می شود که نهایتا از برآیند نیازهای غذایی گروه های مختلف، این هرم تعریف کرده که چه بخش هایی باید در چه حد و حدودی و چند واحد مصرف شود.
وی افزود: اگر می خواهیم به دنبال امنیت غذایی باشیم باید از تمام گروه های غذایی که بدن فرد نیاز دارد، در آن وجود داشته باشد.
اسماعیلی فر به اهمیت و نقش ضریب خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک اشاره و بیان داشت: یکی از فاکتورهایی که در شرایط کنونی در خصوص ثبات سیاسی کشورها در عرصه بین المللی مورد توجه قرار می گیرد ضریب خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک است.
وی امنیت غذایی در حوزه کشورهای در حال توسعه را یک اولویت امنیت ملی برشمرد و افزود: اگر تهدیدات امنیت ملی ما در چند سال گذشته ابعاد نظامی بودند، الان این مفهوم کاملا دگرگون شده و تهدیدات امنیت ملی، اولویت خودش را به حوزه های اقتصادی داده است. مهمترین مواردی که می تواند امنیت ملی ما را تهدید کند در حوزه های اقتصادی، شامل بیکاری، تورم، کاهش درآمد، کاهش تولید ناخالص ملی است.
وی ادامه داد: از این منظر امنیت با ابعاد اقتصادی و انسانیِ امنیت ملی ارتباط مستقیمی دارد و با ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و مقوله های حتی نظامی ارتباط غیر مستقیم دارد.
در ادامه مهندس علیرضا بزرگی حوزه کشاورزی را بخشی مهم و استراتژیک دانست و اظهار داشت: در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران، قرار است کشورِ اول منطقه از بعد اقتصادی شویم و قطعا پیشران و موتور محرکه رسیدن به آن جایگاه با مزیت هایی که در حوزه کشاورزی است باید بخش مهم و استراتژیک کشاورزی باشد. در سیاست های کلی بخش کشاورزی که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است باید امنیت غذایی را با اتکا به تولیدات داخلی تامین کنیم.
وی متذکر شد: علی رغم توفیقات خوبی که بدست آورده ایم اما هنوز فاصله داریم.
رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی ایران به دلایلی که هنوز تامین امنیت غذایی در کشور کامل نشده عنوان کرد: متاسفانه نگاه فنی مهندسی و استاندارد به حوزه کشاورزی خیلی جدی نبوده است ولی اگر قرار است این اتفاق بیافتد حتما باید عزم ملی ایجاد شود.
وی متذکر شد: خیلی از محصولات ما نسبت به کشورهای دیگر سالم تر است اما باید توجه داشته باشیم که محصولاتی که در کشور تولید می شود نباید ناسالم باشد. راهکار آن هم نگاه مهندسی به تولید و بازار محصولات کشاورزی است.
اسماعیلی فر با بیان اینکه ایمنی مواد غذایی با امنیت مواد غذایی متفاوت است، گفت: ایمنی مواد غذایی به تعریف سلامت غذا بر می گردد و سلامت غذا نیز مشخصا در سه حوزه است، انگلی، میکروبی و شیمیایی. به همین خاطر ایمنی غذا جزء بسیار مهم و لاینفکی از امنیت غذایی است و اداره کل نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی و غذا و دارو که در زیر مجموعه غذا و بهداشت است، عملا فقط به محصولاتی که خروجی صنایع غذایی ما هستند، نظارت می کند.
وی تاکید کرد: 90 درصد فرآورده های غذایی که ما مصرف می کنیم، خارج از نظارت این سازمان است یعنی دستگاه هایی متولی تولید این مواد غذایی هستند که زیرمجموعه این سازمان نیستند.