سلامت نیوز: کودکان از حقوق برخوردارند؛ حق تحصیل، حق بهداشت و... . حقوقی که آشنایی با آنها می‌تواند در رشد بهتر و کاهش آسیب‌هایی که ممکن است به آنها وارد شود، موثر باشد. در آن صورت می‌دانند اگر نزاع کنند، دادگاه و زندان در انتظارشان است یا اگر معلمی تنبیه‌شان کند، حق شکایت و گرفتن دیه دارند. این درحالی است که در ایران دانش‌آموزان تنها در مقطع دبیرستان حقوق می‌خوانند، آن هم مباحثی درباره مجازات و جرائم و درمورد حق و حقوق دانش‌آموزان در مدرسه یا خانواده آموزشی به آنها داده نمی‌شود. البته دانش‌آموزان ابتدایی هیچ آموزشی در طول 6 سال تحصیل‌شان درمورد مسائل حقوق نمی‌بینند و این مباحث که لابه‌لای مسائل اجتماعی آموزش داده می‌شود، مختص دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم است.

 حقوق در مدارس تدریس می‌شود
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان، مصطفی ناصری‌زنجانی، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش و پرورش در مورد آموزش‌های حقوقی در مدارس کشور می‌گوید: «به صورت کلی یک‌سری مباحث به دانش‌آموزان در تمامی رشته‌ها گفته می‌شود، اینکه در مسائل اجتماعی جرائم چیست و چه کاری بد است در مواد درسی‌شان وجود دارد اما درس مجزایی به نام حقوق وجود ندارد.»
او با بیان اینکه مباحث حقوقی در مقطع متوسطه اول و دوم تدریس می‌شود، می‌افزاید: «در مقطع دبستان به هیچ عنوان بحث آموزش مسائل حقوق وجود ندارد. البته آموزش مسائل حقوقی با عنوان آشنایی با مسائل اجتماعی تدریس می‌شود. مرکز پژوهش‌ها برای مقطع دبستان هم قرار است برنامه‌ای را درنظر بگیرد.»
ناصری‌زنجانی درمورد اینکه آیا به دانش‌آموزان در مورد نحوه برخورد معلم‌ها با آنها و حقوق‌شان آموزش‌هایی می‌دهید یا خیر، می‌گوید: «مدیران مدرسه این صحبت‌ها را در اول سال به دانش‌آموزان می‌گویند اما آموزش یا مبحث درسی جدایی ندارد.» او همچنین درباره تنبیه دانش‌آموزان در مدارس و حق و حقوق‌شان تاکید کرد: «بیش از 13میلیون دانش‌آموز درمدارس کشور وجود دارد، حالا یک مورد تنبیه هم انجام می‌شود که البته همین یک مورد هم نباید باشد. اما ما به دانش‌آموز نمی‌گوییم که می‌تواند شکایت کند یا نکند.»
به گفته ناصری‌زنجانی هر دانش‌آموزی به مراجع قضایی مراجعه کند و از تنبیه معلمش شکایت کند حتما رسیدگی خواهد شد، حالا اینکه نمی‌روند دلیل بر این نیست که ما جلوی آنها را گرفته‌ایم، حتما خودشان نخواسته‌اند از معلم‌شان شکایت کنند.

 دانش‌آموزان مباحث حقوقی را باید بدانند
بهمن کشاورز، حقوقدان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «نیاز آشنایی دانش‌آموزان به مباحث حقوقی را می‌توان از دو جهت مورد بررسی قرار داد؛ اولا از جهت نظم و ترتیب و آرامشی که باید در مدرسه وجود داشته باشد، دوم آموزش حقوق به دانش‌آموزان در سطوح مختلف تحصیلی است.» او می‌افزاید: «از جهت نظم و ترتیب باید دانش‌آموزان را به محض ورود با قواعد و مقرراتی که بر مدرسه حاکم است که برخی از آنها جنبه عمومی هم دارد، آشنا کرد. به عبارت دیگر باید دانش‌آموز بداند که در مدرسه حق توهین یا درگیری ندارد و حق ندارد نظم را با حرکات غیرعادی مختل کند؛ نباید به معلم و مسئولان توهین کند یا اینکه مانع درس خواندن دیگران شود.»
کشاورز تاکید می‌کند: «البته ضمانت اجرای این موارد نیز باید به تفصیل به دانش‌آموز تفهیم شود، یعنی بداند که مواردی از این تخلفات ممکن است به اخراج او از مدرسه منتهی شود و موارد دیگری هم امکان دارد واجد وصف کیفری باشد و تعقیب جزایی‌اش را درپی داشته باشد و حتی کارش به زندان بکشد.»
او می‌گوید: «اولیای مدرسه می‌توانند با اقتدار مدارس را اداره کنند. در عین حال باید به دانش‌آموزان تذکر داده شود که آموزگاران و دبیران حق توهین به آنها یا تنبیه بدنی ندارند و دانش‌آموزان در این موارد از حقوقی برخوردار هستند.»
کشاورز در مورد لزوم آموزش حقوق به دانش‌آموزان می‌گوید: «آموزش رسمی حقوق به دانش‌آموزان در سطوح مختلف تحصیلی باعث می‌شود از یک‌سو بدانند حقوقی به‌عنوان افراد ملت دارند، از دیگر سو پس از این آگاهی این حقوق را مطالبه خواهند کرد و نظام را در موضع پاسخگویی و تامین حقوق ملت قرار خواهند داد.»
به گفته او، باید به دانش‌آموزان در همین کلاس‌ها روش‌های مطالبه و رسیدن به حق آموزش داده شود، یعنی دانش‌آموزان با کلیات دادگاه‌ها و نحوه مطالبه حق و روش استفاده از خدمات وکیل آشنا شوند. به‌طور کلی این مورد نیز مانند تمام موارد دیگر نیاز به آموزش دارد.
کشاورز تاکید می‌کند: «بیشتر دانش‌آموزان تبعات و پیامدهای یک نزاع ساده را که منجر به ضرب یا جرح یا شکستگی می‌شود، نمی‌دانند، شاید اگر تفهیم شود که در صورت چنین حرکاتی حبس و مجازات در انتظار آنهاست در اقدامات خود دقت بیشتری کنند.» او معتقد است که بررسی اوضاع روحی و عصبی و اخلاقی دانش‌آموزان جدی‌تر باید گرفته شود تا بتوان جلوی بروز حوادثی را گرفت.