سلامت نیوز-*اصغر مباركی :شعار روز جهانی تنوع زیستی امسال كه از سوی دبیرخانه كنوانسیون تنوع زیستی اعلام شده، «تعمیم و جریان‌سازی تنوع زیستی پایدار مردم و معیشت آنها» است. بحث اصلی این روز، بالا بردن آگاهی مردم نسبت به این موضوع و در عین حال تغییر این آگاهی است. ما با یك گروه مواجهیم كه اطلاعی از تنوع زیستی ندارند، همین‌طور با گروهی هم مواجهیم كه اطلاع دارند، اما نوع نگرش‌شان نسبت به این قضیه درست نیست. تنوع زیستی شامل همه اشكال حیاتی، از ژن گرفته تا بالاترین سطح گونه‌ها می‌شود. در واقع اكوسیستم‌ها و زیستگاه‌ها هم جزو تنوع زیستی به شمار می‌آیند.
هدف اصلی این است كه تنوع زیستی در سطح جامعه جریان‌سازی شود تا همه افراد جامعه، واقعا به درك درستی از تنوع زیستی برسند. این شعار برمی‌گردد به اهمیت تنوع زیستی كه از نظر اقتصادی و تامین معیشت مردم باید مورد توجه قرار گیرد. شاید در ظاهر به نظر برسد كه در جوامع شهری اتكایی به طبیعت نداریم، چون برداشت مستقیم اتفاق نمی‌افتد، اما واقعیت این است كه همه منابع غذایی ما به طبیعت برمی‌گردد.
در عین حال، برداشت مستقیم هم داریم. مثال بارزش صید ماهی یا فعالیت شیلاتی در دریا، برداشت گیاهان دارویی، برداشت از جنگل، فعالیت‌های طبیعت‌گردی، اكوتوریسم و گردشگری طبیعی همه اینها نوعی برداشت از طبیعت محسوب می‌شوند.
ما باید به تنوع زیستی نگاه جدیدی داشته باشیم. متاسفانه به خاطر برخوردهای غلط ما كه همان عوامل تهدید‌كننده محسوب می‌شود، كل سطح تنوع زیستی با تخریب یا تهدید ویران‌كننده مواجه است. در این مباحث، بحث ورود گونه‌های غیربومی، آن‌طور كه باید، توجه‌ها را جلب نكرده است. مثلا وقتی افراد لاك پشت‌های كوچكی كه وارداتی و قاچاق هستند را خریداری می‌كنند، مدتی نگه‌داری می‌كنند و بعد از مدتی خسته می‌شوند، سرراه‌شان هرجا رودخانه می‌بینند، رها می‌كنند.
این‌گونه‌ها آنجا رشد و تولید مثل می‌كنند و در نهایت باعث حذف گونه‌های بومی می‌شوند. یا گونه‌هایی كه عمدا وارد اكوسیستم شده‌اند مثل تیلاپیا باعث می‌شود گونه‌های بومی از بین می‌روند. باید تاكید كنم همه این عوامل، از تغییر كاربری زیستگاه‌ها تا ورود گونه‌های غیربومی، همه و همه در از بین رفتن زیستگاه‌ها، گونه‌ها و ذخایر ژنتیكی‌مان موثرند. زیستگاه‌هایی كه مامن و خانه گونه‌های در معرض تهدیدند و با نابودی آنها، محیط زیست خود را به نوعی از بین برده‌ایم.
*مدیركل دفتر موزه تاریخ طبیعی
منبع:روزنامه اعتماد
نظر شما