سلامت نیوز:کمک به نیازمندان جامعه یک وظیفه انسانی و همگانی است، اما کمک و توجه به همنوعان هم به نوبه خود باید از فوت و فن ویژه ای برخوردار باشد تا زمینه سوءتفاهم یا ناراحتی را برای فرد مستحق ایجاد نکند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان با وجود اینکه در کشور ما سازمان های حمایتگر فراوانی برای توجه به نیاز محرومان جامعه تشکیل شده است، اما باید دانست که اعمال ممیزی هر یک از این سازمان ها نیازمندان و معلولان جامعه را در بهره مندی از حقوقشان با مشکلات فراوانی رو‌به‌رو کرده است. این در حالی است که چندی پیش قرار بود هر یک از این سازمان ها تجمیع شده و به شکل واحد به ارائه خدمات بپردازند، اما هنوز چنین امری در کشور محقق نشده است.

باید دانست که کمک رسانی به نیازمندان و معلولان جامعه در ابعاد مختلف نیازمند توجه ویژه و بازبینی برنامه های کلان کشور است تا به این ترتیب بتوان دردی از معلول، نیازمند و همنوعی دوا کرد و به این ترتیب دیگر او در جامعه شهروند درجه ۲ برشمرده نشود. آنچه می خوانید مشروح گفت‌وگو با سهیل معینی، رئیس انجمن باور درباره چگونگی کمک رسانی به معلولان و نیازمندان جامعه است.

کمک به معلولان چه به شکل مادی و چه در قالب های دیگر چگونه باید اعمال شود تا کرامت انسانی آنها حفظ شود؟
کمک واژه زیبایی برای برآورده کردن نیاز معلولان نیست. وقتی افراد در جامعه شخصی را نیازمند و محتاج کمک بدانند به نسبت به خود اجازه کمک به او را می دهند. افراد معلول دچار محدودیت‌های مشخص در قالب عدم توانمندی‌های جسمی، حسی و... هستند. برای مثال فرد نابینا محدودیت بینایی دارد و فرد معلول در زمینه حسی نیز از مشکل حرکتی برخوردار است. برای احیای وضعیت معلولان در جامعه به دو عنصر همیاری و تعاون نیازمند هستیم. همیاری برای همه افراد لازم است، آن هم به این دلیل که انسان‌ها برای بهزیستی یا زندگی بهینه نیازمند مساعدت و همیاری با یکدیگر و پر کردن خلأهای یکدیگر هستند. این امر یک اصل است و شامل همه افراد می‌شود و ممکن است برای همه انسان‌ها اتفاق بیفتد.

چون همه انسان‌ها خاکستری و دارای محدودیت هایی هستند و همه افراد باید نقاط روشن و تاریک یکدیگر را پر کنند. برای مثال اگر بنده توان جسمی چشمگیری در مقایسه با دیگری دارم به نسبت باید در کنار فرد نیازمند به این ویژگی قرار بگیرم و به این ترتیب افراد باید در بعد جسمی و روحی یکدیگر را تامین کنند. این امر یک اصل پایه در زندگی بشری محسوب می شود. همه ما به همیاری یکدیگر نیاز داریم، حال این امکان وجود دارد که فرد مورد نظر معلول یا سالمند باشد. هر انسانی در هر شرایطی توانمندی ها و کمبودهایی دارد. برای مثال کودک نیازمند کمک است یا سالمند به دلیل اینکه یک عمر برای جامعه مفید بوده هم‌اکنون نیازمند کمک و همیاری است. پس با این شرایط باید دانست که ارزش یک جامعه انسانی به در کنار هم قرار گرفتن انسان هاست تا با ایجاد تعامل بین توانمندی های خود، با یکدیگر احساس همدلی ‌کنند. شرط اصلی همیاری با فرد معلول این است که در این فرایند به فرد ضعیف کمک نمی‌شود، بلکه کمک‌رسانی به فردی با محدودیت های متعدد در اولویت قرار گرفته می‌شود.

باید دانست که زیبایی زندگی انسانی در درک تفاوت‌ها متجلی می شود. انسان ها از بعد انسانیت با هم اشتراکات و تفاوت هایی در قالب سن، جنسیت، نژاد و... دارند. اما باید دانست که دنیا با همین تفاوت ها زیباتر و کامل تر می شود. بنابراین تعاون،‌ همیاری و احترام به تفاوت های یکدیگر یک اصل است. باید دیدگاه ها را نسبت به زندگی تغییر داد و دانست که همیاری یک وظیفه جاری و ساری در زندگی است. انسان‌ها باید بدانند که در هر لحظه باید زندگی معنوی داشته باشند.

چگونه می توان معلولان را به نحوی توانمند کرد که روی پای خود بایستند؟
این امر نیازمند تغییر در نگرش برنامه های سازمان های حمایتی است. در اصل همان‌طور که برای رشد و نمو، کودک نیازمند حمایت است به نسبت بنابر تعاریف بین المللی برای حمایت از فرد معلول باید از طریق تعریف های علمی و توانبخشی نیرو، کمبود قوای فرد معلول را جبران کرد تا به این ترتیب او را به عرصه زندگی بازگرداند. معلولیت به معنای محدودیت‌های فیزیکی، فکری و حسی نیست.

در اصل شخصی معلول است که از مشارکت اجتماعی کنار گذاشته شود. در نتیجه اگر فرد نابینا با استفاده از وسایل کمک آموزشی درس بخواند و فعالیت‌های اجتماعی خود را همچنان پویا ادامه دهد به نسبت هیچ تفاوتی با دیگر افراد نخواهد داشت. در نتیجه هدف توانمندسازی است. در اصل جوهر توانمندسازی با قدرت مشارکت اجتماعی متجلی می شود و در این شرایط محدودیت‌های جسمی و حسی هیچ گونه محدودیتی برای فعالیت در جامعه ایجاد نمی کند.

سیاست‌های صدقه‌ای مانند اختصاص مستمری‌های ناچیز چه تاثیری در زندگی و روحیه معلولان دارد؟
در لایحه حمایت از حقوق معلولان به دنبال این هستیم که افراد معلول را همچون دیگر گروه‌های اجتماعی زیر چتر حمایتی دولت ها هدایت کنیم. باید دانست که دولت ها مسئولیت توانمندسازی فرد دچار معلولیت و ایجاد زمینه اشتغال آنها را بر عهده دارند. اگر به هر دلیلی یک فرد از درصد معلولیت ویژه ای برخوردار است و توانایی اشتغال پایدار را ندارد به نسبت دولت‌ها باید زندگی او را تحت عنوان یک انسان صاحب حق همچون دیگر افراد در جامعه تامین کنند.

در واقع این امر فلسفه جامعه مدرن است. در این شرایط دولت ها به وسیله درآمدهای موجود از افراد بدون توان فعالیت حمایت کرده و به این ترتیب تضمین زندگی آنها را برعهده می گیرند. این امر در قالب سیستم توسعه اجتماعی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته نمایان می شود. در کشور ما باید همگان بدانند که فرد معلول نیازی به مستمری‌های حداقلی ندارد و چنین مستمری هایی دردی از او دوا نمی کند، بلکه فرد معلول نیاز به حق معیشت دارد. حق معیشت به معنی درآمدی که نیازهای زندگی افراد را همچون پوشاک، مسکن، غذا، بهداشت و... تامین کند.

این امر را باید براساس حداقل ها در کشور مشخص کرد. حال اگر در کشور شاهد عدم رعایت این استانداردها هستیم، باید دانست که این خدشه به فعالیت سازمان‌های حمایتی وارد است، آن هم به این دلیل که سیستم حمایت اجتماعی در کشور ما به شکل هماهنگ فعالیت نمی کند و بالطبع منابع آن‌طور که باید و شاید مدیریت نمی‌شوند و بسیاری از ظرفیت‌های موجود در این زمینه رعایت نمی‌شود.

در واقع هدف‌گذاری‌های حمایتی در کشور کاملا نادرست انجام شده است. برای مثال وقتی دولت به یک فرد میلیاردر و فرد نیازمند بدون هیچ تفاوت یارانه ۴۵ هزار تومانی پرداخت می کند در این شرایط دیگر چگونه می توان انتظار برابری و هماهنگی بین افراد جامعه را داشت؟ باید توجه داشت که یارانه باید به افراد با هدف رشد اقتصادی کشور تعلق بگیرد و به این ترتیب دولت ها با پرداخت یارانه به ایجاد تعادل در اقشار مختلف جامعه بپردازند.

در کشور ما دولت گذشته کل درآمد کشور را در قالب یارانه به همه آحاد جامعه اعم از نیازمند و غیرنیازمند پرداخت کرده است. در چنین جامعه‌ای زنان سرپرست خانوار، معلولان و همه افراد نیازمند و افراد بیکار جامعه هم به زیر خط فقر رانده شدند و به نسبت در چنین جامعه ای توسعه فقر و نابرابری تشدید شده است.