28 خردادماه مصادف با 17 ژوئن از سوی کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان‌زائی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی مقابله با بیابان ‌زائی نام گذاری شده، گسترش بیابان ها، معضلی که همواره در بسیاری از استان های کشور بویژه استان تهران رو به گسترش است.

بیابان زائی، معضلی که در ایران و تهران رو به گسترش است

سلامت نیوز:  28 خردادماه مصادف با 17 ژوئن از سوی کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان‌زائی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی مقابله با بیابان ‌زائی نام گذاری شده، گسترش بیابان ها، معضلی که همواره در بسیاری از استان های کشور بویژه استان تهران رو به گسترش است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از  ایرنا ،کشور ما بدلیل اینکه در کمربند نیمه خشک و خشک قرار دارد همه ساله شاهد گسترش اراضی بیابانی در بسیاری از نقاط آن بوده و به همین منظور آگاهی و اقدام مناسب مردم در جلوگیری از گسترش اراضی بیابانی کمک خواهد کرد.


در این خصوص درچنین روزی همه ساله با تدارک مراسم و برنامه‌های متنوعی در ایران و بیشتر کشورهای عضو این کنوانسیون با هدف آگاهی بخشی و آشنایی افکار عمومی با مقوله بیابان، پیامدهای ناشی از آن و تبیین اقدام های صورت گرفته، تلاش هایی برای مقابله با بیابان زائی به انجام می رسد.


شعار امسال روز جهانی مبارزه با بیابان زائی با عنوان «حفاظت زمین و احیاء اراضی با مشارکت مردم» در نظر گرفته شده است.
در این ارتباط ابوالفضل ناظری سرپرست امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به پدیده بیابان زایی و تخریب زمین ها در سالیان اخیر به عنوان یکی از چالش های جدی برای بسیاری از کشورهای جهان گفت که کشور ایران نیز با توجه به اینکه در کمربند خشک و نیمه خشک قراردارد با این پدیده روبرو است و گسترش این پدیده که حاصل عوامل طبیعی و غیر طبیعی (انسانی) است خطرات نگران کننده ای را متوجه اکوسیستم های حیاتی در مناطق در گیر کرده است.


وی افزود: دخالت ها و بهره‌برداری‌های بی‌رویه انسانی از منابع طبیعی تجدید شونده (آب، خاک، جنگل و مرتع) و غیره زمینه ساز تخریب زمین و توسعه اراضی بیابانی شده ضمن اینکه عواملی چون خشکسالی‌ها، کاهش نزولات آسمانی، از بین رفتن پوشش گیاهی، کاهش کمی و کیفی شدید منابع آب سطحی و زیرزمینی و فرسایش‌های آبی و بادی باعث تشدید پدیده بیابان‌زا می‌ شود که متعاقب آن بروز تنگناها و ناهنجاری‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بعضاٌ سیاسی را در مناطق درگیر به همراه خواهد داشت.


ناظری گفت: این پدیده هم اکنون متأثر از عوامل طبیعی و غیر طبیعی، مرزهای سیاسی و جغرافیائی را در نوردیده و زبانه‌های آن علاوه بر مناطق خشک، نیمه خشک، و بیابانی، سایر مناطق نیمه مرطوب و در برخی موارد مرطوب را فرا گرفته است.


سرپرست امور بیابان استان تهران به پیامدهای ناشی از این پدیده اشاره کرد و افزود: گسترش فقر و کاهش درآمد اقتصادی جوامع محلی بویژه دامداران و کشاورزان، بیکاری نیروهای مولد و مهاجرت به شهرها، بروز ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی و غیره از جمله پیامدهای حاصل از این پدیده است.
وی افزود: ضرورت ایجاب می‌کند علاوه بر طرح‌های بیابان زدایی که بر اساس مطالعات در مناطق بیابانی به مرحله اجرا درمی‌آید، می‌بایستی با بسیج جوامع محلی و مشارکت آنها برنامه ‌هایی را اجرا کرد که با کمترین هزینه و در حداقل زمان علاوه بر پاسخگویی به نیازهای معیشتی جوامع محلی در مواجهه با خطرات تخریب اراضی و پوشش گیاهی، کاهش و مهار گرد و غبار معلق در هوا و جذب آن توسط اندامهای هوایی پوشش گیاهی ایجاد شده تحقق ‌یابد.
ناظری گفت: استان تهران به عنوان یکی از استان های بیابانی کشور به شمار می‌آید که دارای حدود 105هزار هکتار اراضی بیابانی است که این اراضی در شهرستان‌های ورامین، ملارد، ری و پاکدشت واقع اند.


سرپرست امور بیابان استان تهران افزود: از این مساحت حدود 75 هزار هکتار تحت تأثیر فرسایش بادی و حدود 30 هزار هکتار در محدوده کانون‌های بحرانی فرسایش بادی قرار دارند.
وی بااشاره به اقدام های انجام شده در خصوص مقابله با پدیده بیابان‌زائی گفت: عملیات بیابان‌زدایی در استان تهران بر اساس مطالعات و طرح‌های تهیه شده از دهه 40 در منطقه ابردژ شهرستان ورامین به منظور کنترل فرسایش بادی و تثبیت ماسه‌های روان که بعنوان یکی از مهم‌ترین مصادیق بیابان‌زائی است آغاز شده و تاکنون 9 هزار هکتار از اراضی بیابانی این منطقه در قالب کشت گونه‌های بیابانی (تاغ، آتریپلکس و گز) زیر پوشش عملیات بیابان‌زدایی قرار گرفته است.
ناظری افزود که این اقدام ها تأثیر به سزایی در کنترل گرد و غبار و جلوگیری از حرکت ماسه‌های روان به روی ریل راه‌آهن سراسری تهران- مشهد داشته و نیز باعث جلوگیری از وارد شدن آسیب‌های جدی به تأسیسات و خطوط ارتباطی منطقه شده است.


وی گسترش اراضی بیابانی در استان تهران را نگران‌کننده دانست و افزود: در اثر استمرار خشکسالی‌ها و فعالیت‌های معدنی و بهره‌برداری بی‌رویه از عرصه‌های موجود در دهه اخیر و نیز فعالیت های انسانی بر شدت کانون‌های بحرانی فرسایش بادی استان تهران افزوده شده که از جمله می‌توان به افزایش شدت روند بیابان‌زائی در شهرستان ملارد اشاره کرد که منشأ گرد و غبار پایتخت نیز به شمار می‌رود.


ناظری گفت که برای مقابله با این موضوع و کند کردن روند بیابان‌زائی، مطالعه منطقه و انجام کارهای بیولوژیکی با هدف کنترل شرایط بیابانی و تقویت پوشش گیاهی از سال 1390 با همکاری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، دفتر عمران سازمان ملل (UNDP) و استانداری تهران در تفاهم‌نامه سه جانبه اجرای طرح مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه پایدار روستایی (طرح بین المللی ترسیب کربن) در شهرستان ملارد با هدف توانمند سازی جوامع محلی و ارتقاء معیشت و همچنین ساماندهی گروه‌های توسعه روستایی و تشکیل صندوق‌های خرد اعتباری و تعاونی تولیدی، توزیعی در سطح 70 هزار هکتار به مرحله اجرا درآمده است.


وی تصریح کرد: با توجه به توسعه اراضی بیابانی در استان تهران، هم اکنون پیش‌بینی انجام مطالعات شناسایی کانون‌های بحرانی و مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی در شهرستان‌های ری، پاکدشت و پیشوا در دستور کار این اداره‌کل قراردارد.


سرپرست امور بیابان استان تهران خاطرنشان کرد: سال گذشته از محل اعتبارات ملی و استانی حدود 700 هکتار در شهرستان‌های ملارد و ورامین عملیات نهالکاری با کاشت گونه‌های سازگار با مناطق بیابانی همچون تاغ و آتریپلکس انجام شده و اقدام های حفاظت و صیانت از جنگل‌های دست ‌کاشت موجود، پروژه‌های مراقبت و آبیاری، مبارزه با آفات و امراض، هماهنگی و نشست با جوامع محلی و اعطای وام از محل ذخیره صندوق‌های توسعه روستایی و جذب کمک اعتباری از محل دفتر عمران سازمان ملل به اعضاء صندوق‌های طرح مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی (ترسیب کربن) از اهم برنامه‌های انجام بخش بیابان زدایی این اداره‌کل بوده است.


با توجه به اینکه همه ساله با گرمتر شدن زمین و افزایش کم آبی در کشورمان شاهد افزایش اراضی بیابانی در کشور بویژه استان تهران هستیم لذاضروری است مردم مناطقی که بیشتر در معرض این آسیب هستند با همکاری دولت با کاشت درخت و ایجاد فضای سبز از بیابانی شدن اراضی خود جلوگیری کنند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha