سلامت نیوز: انگار تهران به حوادث ریز و درشت عادت دارد. هرازچندگاهی حادثهای کوچک و حتی بزرگ مثل انفجار در شهران پیش میآید، اما همچنان متولیان شهر بهانههای ریز و درشت میآورند و هر کدام دیگری را مقصر میدانند. اگرچه علت حادثه شهران هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما بسیاری نشست زمین و شکستگی لوله گاز را دلیل انفجار اعلام میکنند. به همین دلیل است که به اعتقاد کارشناسان شهری، فرسودگی زیرساختهای شهری فاجعهآفرین است و هراز چندگاهی باید بازدیدها و ارزیابیهای دورهای از آنها انجام شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان، با این وضعیت، تهران پیش از زلزله معیارهای یک شهر زلزلهزده را دارد؛ چراکه این فرسودگیها وسعت بحران را بیشتر کرده و خسارتهای جانی و مالی را افزایش میدهند. در حال حاضر فرسودگی لولههای آب بالاست، تاسیسات برق شرایط خوبی ندارند و وضعیت گاز نیز که دیگر هویداست.
احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران، بازدیدهای دورهای را مهمترین بحث شبکههای زیر بنایی میداند. او میگوید: «وقتی این شبکهها مدفون شوند عملا از بازدیدهای دورهای محروم میشوند. در حالی که ممکن است این شبکهها دچار فرسودگی و شکستگی شوند که تبعات آن در زمان حوادث گستردهتر است.» به اعتقاد دنیامالی وقتی شبکهای عمرش طولانی شود مطمئنا دچار آسیبهای بسیاری شده است؛ خصوصا در شبکههای گاز و آب که در صورت حادثه میتوانند هزینههای مالی و جانی بیشتری ایجاد کنند.
به گفته رئیس کمیسیون عمران، باید تجدیدنظری در حوزه مباحث تقنینی انجام شود. او میگوید: «قانونگذار باید به مدیریت شهر اجازه دهد تا در خصوص مدیریت شهرها مدیریت همه مسائل خدمات زیربنایی، زیرنظر مدیریت شهری انجام شود. برای اینکه این اتفاق بیفتد باید کانال مشترک تاسیسات شهری را راهاندازی کنیم که هم یک محدوده ایمن و تعریف شده است و هم فضایی است که میتوان بازدید و ارزیابی دورهای در آن انجام داد.»
چندی پیش بحث کانل مشترک تاسیسات شهری در مورد منطقه 22 مطرح شد، اما عدهای معتقد بودند بحث همجواری کابل برق و گاز از نظر استانداردهای جهانی مشکلاتی را ایجاد میکند؛ موضوعی که به اعتقاد دنیامالی قابل حل است و باید دیر یا زود این اتفاق برای مدیریت شهری بیفتد و جزیرهای عمل کردن دستگاههای مختلف پایان پذیرد.
اقبال شاکری، رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران با بیان اینکه شبکههای موجود در شهر تهران به ویژه در مناطق مرکزی شهر قدیمی هستند در گفتوگو با «فرهیختگان» میگوید: «قدیمیترین این شبکهها مربوط به سیستم آب است که احتمال فرسودگی آن بالاست. در این میان خود مسئولان سازمان آب میگویند 20 درصد آب تولیدی پرت میشود که این نشان میدهد سیستم شبکه آب نشتی دارد که مربوط به فرسودگی این زیرساختها است.» به گفته اقبال بعد از آب بیشترین طول عمر شبکهها به برق، مخابرات و گاز مربوط میشود. از طرف دیگر ما هنوز نقشههای جی آی اس این شبکهها را نداریم و در حال حاضر سه ماه طول میکشد که استعلام وضعیت این شبکهها انجام شود، در حالی باید ظرف دو ساعت بتوان به این اطلاعات دسترسی داشت تا در زمان خطر و حادثه بهتر مدیریت بحران صورت گیرد. به گفته شاکری، خیلی وقتها به کسانی که میخواهند ساختوسازی در منطقهای انجام دهند، میگویند خودتان بروید با گمانهزنی مسیر را تشخیص دهید.
شاکری با تاکید بر ارزیابی و بازسازی این شبکهها میگوید: «در حال حاضر هیچ آماری در رابطه با کانال زیرساخت قنوات و فاضلابهای قدیمی آبروهای قدیمی موجود نیست. این موارد بیشتر در مناطق مرکزی و فرسوده شهر قرار دارند که در صورت اتفاق حادثهای همچون شهران با فاجعهای بزرگ و هزینههایی بیشتر روبهرو خواهیم بود.»
از طرف دیگر ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران با اشاره به تنوع زیرساختهای شهری میگوید: «این زیرساختها علاوه بر اینکه کیفیت متفاوتی دارند باید به کمیت آنها نیز توجه کرد. مثلا بعد از همین اتفاق شهران اعلام شد در 400 نقطه تهران چنین لولهای با قطر 19 اینچ عبور کرده است.» به گفته قناعتی با چنین وضعیتی اگر زلزلهای رخ دهد، هزینهها چندین برابر است. این در حالی است که در بیشتر نقاط فرسودگیها نیز مزید بر علت میشود و به کمک بحران میآید.» به اعتقاد قناعتی، در بحث بحران 90 درصد وقت باید صرف پیشگیری شود که این مساله شامل ارزیابی و بازسازی شبکههای زیرساختی میشود. او میگوید بارها تجربه ثابت کرده است که لوله گاز با یک نشست زمین فرسوده شده و از بین میرود، بنابراین باید فکری برای این مساله کرد و از طریق روشهای علمی، حاشیه امنی برای لولهها ایجاد کرد.
سعید ساداتنیا، کارشناس مسائل شهری در گفتوگو با «فرهیختگان» فرسودگی سیستمهای زیرساختی را به بارگذاری بیش از حد جمعیت در تهران مربوط میداند. به اعتقاد او، تفکرات مکانیستی دولتی پشت سیستم توسعهای شهر تهران است.
در چند سال اخیر به دلیل توسعه بیش از حد و خارج از ظرفیت شهر تهران، مراکز شهر و تهران قدیم از اهمیت خارج شد و رو به فرسودگی رفت که در این میان فرسودگی سیستمهای آب و برق و گاز حادثهساز شده است. ساداتنیا میگوید: «با توسعه پیرامون شهر تهران، مرکز شهر به انبارها و مراکز ناهماهنگ توسعه شهری تبدیل شده است که سبب شده هر روز شاهد بحرانهای اجتماعی در این شهر باشیم.»
به گفته او سیستم آب و فاضلاب، گاز و برق بافتهای شهری به ویژه بافت مرکزی در کنار بافتهای فرسوده آتشی زیر خاکستر است که نمونه کوچکی از آن در شهران علنی شد.
نظر شما