سلامت نیوز: کودکان ازجمله آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه هستند و همواره در معرض مخاطرات زیادی قرار دارند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، یكی از آسیب‌هایی كه این گروه را تهدید می‌كند آسیبی هولناك به نام خودكشی است. هر چند آمار دقیقی از خودكشی كودكان منتشر نشده است اما همین اخباری كه هر از گاهی از گوشه و كنار شنیده می‌شود نیز زنگ خطر را درخصوص بهداشت و سلامت روانی جامعه به صدا در می‌آورد. دكتر زهرا شهریور، روانپزشك و فوق‌تخصص كودكان ازجمله كارشناسانی است كه مطالعات ویژه‌ای در این حوزه انجام داده و در مراكز تخصصی روانپزشكی كودكان با نمونه‌های زیادی از اختلالات روانی نوجوانان مواجه است. وی كه نفر اول بورد فوق‌تخصصی روانپزشكی كودك است به سؤالات همشهری درخصوص پدیده خودكشی نوجوانان پاسخ گفت.
چگونه یك نوجوان به‌خودش آسیب می‌زند؟
عوامل متعددی در این‌باره وجود دارد ازجمله علل روانشناختی. افرادی كه به‌خود آسیب می‌رسانند از این رفتار به‌عنوان وسیله‌ای برای فرار از درد و رنج استفاده می‌كنند. با این كار توجه آنان از زجری كه تحمل می‌كنند دور می‌شود و به‌مدت كوتاهی احساس راحتی و آرامش پیدا می‌كنند.علت دیگر اجتماعی است. یك علت كمتر شایع كاربرد رفتارهای آسیب‌رسان به‌عنوان وسیله‌ای برای جلب توجه دیگران و رسیدن به خواسته‌های خود است. اما یكی دیگر از عوامل مهم خودكشی و خودزنی در كودكان علل بیولوژیك است. در چنین افرادی میزان برخی مواد (اندورفین‌ها) در سیستم عصبی مغزی آنها به‌صورت مزمن كمتر از حد طبیعی است. این كمبود می‌تواند به‌علت مورد آزارهای جنسی یا جسمی قرار گرفتن، محروم ماندن از نیازهای اساسی، مصرف مواد و... باشد. با انجام رفتارهای آسیب‌زا ترشح این مواد در بدن افزایش می‌یابد.
آیا آنها نشانه‌های خاصی دارند ؟
نشانه خاصی از نظر ظاهری وجود ندارد. برخی افراد بسیار تكانشگر هستند و رفتارهای خلق‌الساعه و ناگهانی دارند. در این افراد اقدام به آسیب نیز بسیار سریع و بی‌مقدمه و به‌دنبال ناملایمت‌های كوچك صورت می‌گیرد. اگر موردی از خودكشی یا خودزنی در بین اطرافیان وجود داشته باشد احتمال اینكه این فرد در شرایط خاص دست به چنین كاری بزند افزایش می‌یابد.
آیا می‌شود گفت كه برخی رسانه‌ها ناخواسته با برنامه‌های خشن كودكان را به سوی اقدامات خشن مثل خودكشی سوق می‌دهند ؟
در سال‌های اخیر بسیاری مطالب و تصاویر مرتبط با رفتارهای آسیب‌رسان در رسانه‌ها منتشر شده‌اند. بسیاری از مراجعه‌كنندگان نوجوان ما كه اقدام به‌خودزنی كرده‌اند شاهد انجام این رفتار توسط دوستان و همسالان از نزدیك یا از طریق شبكه‌های اجتماعی بوده‌اند. در برخی شرایط اجتماعی و زمانی، نوجوانان با چنین اقدام‌هایی به شكل یك هنجار واكنش نشان می‌دهند. برخی از آنان به‌دلیل شرایط سنی یا اختلالات همراه این كار را برای نشان دادن قدرتشان انجام می‌دهند و سپس عكس قسمت‌های آسیب دیده را در صفحه‌های شخصی‌شان منتشر می‌كنند.
آیا خودكشی زمان خاصی دارد ؟
خودكشی در هر زمان یا شرایطی قابل انجام است. برخی موقعیت‌های تنش‌زا ممكن است خطر خودكشی را افزایش دهد به‌عنوان مثال فقدان یك عزیز، یك شكست ارتباطی، یا مشكلات خانوادگی و تحصیلی، اما بدون وجود سایر عوامل زیست شناختی و روانشناختی یك موقعیت ناگوار منجر به‌خودكشی نمی‌شود. خودكشی در بسیاری از افراد تكانه‌ای است یعنی آنها به‌صورت ناگهانی تصمیم به این كار می‌گیرند و طرح و نقشه قبلی در كار نیست.طبق آمار جهانی خودكشی سومین علت مرگ نوجوانان است. مهم‌ترین نكته این است كه بیان قصد خودكشی توسط افراد را باید جدی بگیریم و ساده‌انگارانه فكر نكنیم كه قصد لوس شدن یا جلب توجه دارند.
برای پیشگیری از وقوع این آسیب اجتماعی در نوجوانان چه باید كرد؟
یكی از بهترین شیوه‌های مداخله برای این افراد آموزش روش‌های حل مسئله است. وقتی آنها این مهارت را یاد بگیرند برای مقابله با مشكلات از راه‌های مناسب‌تر استفاده می‌كنند. آنان می‌آموزند كه خودكشی یك راه‌حل همیشگی برای یك مشكل گذراست. بنابراین به‌دلیل مشكلی كه در هرصورت پایان می‌یابد منطقی نیست برای همیشه به زندگی خود پایان بدهند. در بسیاری كشورهای دنیا سیستمی برای بهداشت روان مدارس وجود دارد. متأسفانه این سیستم در كشورما وجود ندارد و جای آن در سیستم بهداشت روان كشور خالی است. بسیاری از مشكلات روانشناختی نوجوانان مخفی می‌ماند درحالی‌كه با شناسایی و مداخله زودرس بسیاری از نشانه‌ها برطرف می‌شوند و از شكل‌گیری اختلالات جدی‌تر و پیامدهای متعدد تحصیلی، اجتماعی و اقتصادی جلوگیری می‌شود.
کودکان ازجمله آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه هستند و همواره در معرض مخاطرات زیادی قرار دارند.
نظر شما