سلامت نیوز: روز گذشته نشست خبری مدیركل دفتر حفاظت و مدیریت شكار و صید سازمان حفاظت از محیط زیست در مورد آتش‌سوزی‌های اخیر در كشور، انجام شد. علی تیموری می‌گوید: 30درصد از آتش‌سوزی‌های جنگل‌های ایران عامل انسانی دارند و عمدی هستند و با این وجود، خبر از كاهش 40درصدی آتش‌سوزی‌ها در سه ماه اول سال جاری در مقایسه با سه ماهه مشابه در سال گذشته هم می‌دهد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تعادل، علی تیموری در ابتدای سخنان خود گفت: طبق تحقیقاتی كه از 10سال گذشته تا به امروز انجام گرفته است 95درصد از آتش‌سوزی‌ها در محیط‌های طبیعی عامل انسانی دارند. این عوامل انسانی به دو بخش تقسیم می‌شوند. بخش اول ایجاد آتش‌سوزی به صورت غیرعمد است كه با آموزش و اطلاع‌رسانی و نصب تابلوهای هشدار در مكان‌های مستعد آتش‌سوزی تا حد زیادی قابل پیشگیری است. اما بخش دوم آتش‌افروزی به صورت عمدی است كه بیشتر در مناطق زاگرسی شاهد آن هستیم. این گروه با اهداف مختلفی به ایجاد حریق مبادرت می‌ورزند كه ازجمله آنها می‌توان به دلیل قصد برای تصاحب زمین در آینده یا انتقامجویی از محیط‌بانان و دستگاه‌های ذی‌ربط و اختلافات قومی و قبیله‌یی نام برد. از 95درصد آتش‌سوزی‌هایی كه عامل انسانی دارند حدود 30درصد از آنها به عمد و با قصد قبلی انجام می‌گیرند.

وی در مورد برخورد با متخلفان اظهار كرد: طبق ماده 675 قانون مجازات اسلامی، هر كسی كه عمدا جنگل‌ها، مراتع، اشجار یا مزارع را آتش بزند به حبس از 2 تا 6 سال محكوم می‌شود. ضمن اینكه اگر كسی مبادرت به ایجاد حریق كند اما در انجام این عمل ناكام باشد نیز به حبس از6 ماه تا 2سال محكوم خواهد شد. به عبارت دیگر نیت برای آتش‌افروزی نیز نوعی جرم است. این قوانین واضح و صریح هستند اما وظیفه سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع است كه در این مورد اطلاع‌رسانی كنند و هشدارهای لازم را به گوش مردم برسانند.

 ایجاد پاسگاه سیار در مناطق پرخطر

مدیركل دفتر حفاظت و مدیریت شكار و صید ادامه داد: در حال حاضر 10درصد از مراتع و جنگل‌های كشور یعنی حدود 17.5میلیون هكتار در قالب چهار بخش در اختیار سازمان حفاظت از محیط زیست است. این مناطق غالبا تنوع زیستی و حیات وحش غنی دارند و از پوشش گیاهی مناسبی نیز برخوردارند. فصل آتش‌سوزی در مناطق زاگرسی از خرداد شروع می‌شود و در تیر و مرداد به بیشترین حد خود می‌رسد. اما در مناطق شمالی كشور فصل آتش‌سوزی معمولا از مهر ماه شروع می‌شود و تا پایان پاییز ادامه می‌یابد.

تیموری درخصوص اقدامات صورت گرفته نیز گفت: از اقدامات انجام گرفته برای كاهش میزان آتش‌سوزی در كشور می‌توان به تقویت امكانات در دسترس محیط‌بانان در سراسر كشور اشاره كرد. به جهت تامین منابع مالی مورد نیاز، بودجه دیگر بخش‌های سازمان كاهش پیدا كرد. در استان‌هایی كه سابقه آتش‌سوزی زیادی دارند، ستاد واكنش سریع راه‌اندازی شده است. همچنین در مناطقی كه آتش‌سوزی زیاد اتفاق می‌افتد، اقدام به پایش روزانه و ایجاد پاسگاه سیار كردیم. ما از طریق سازمان مدیریت بحران كشور از منابع غیرسازمانی بیش از ظرفیت محیط‌بانان اقدام به خرید تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با آتش‌سوزی كردیم تا در اختیار جوامع محلی و مردم بومی قرار دهیم.

وی افزود: در ابتدای سال 94 با كمك استانداران در 14 استان مانور آتش‌سوزی بزرگی برگزار كردیم. در این مانور هلال احمر و استانداری‌ها نیز حضور داشتند. برگزاری مانور باعث می‌شود تا مدیران غیر محیط زیستی نیز نسبت به مساله آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع حساس شوند همچنین باعث آمادگی نیروهای محیط‌بان می‌شود.

 كاهش 50 درصدی حریق در سال 94

علی تیموری با اشاره به كاهش چشمگیر در آتش‌سوزی گفت: در سال 93، 6 هزار و 700هكتار از مناطق تحت نظر این سازمان در آتش‌سوزی از بین رفت. ازجمله آتش‌سوزی بزرگ پارك ملی گلستان كه هزار هكتار از جنگل‌های این پارك را نابود كرد. به همین علت در بدنه سازمان اقدامات درون سازمانی برای پیشگیری، پایش و اطفای هر چه بهتر حریق اتفاق افتاد. در سال 94 معاون اول رییس‌جمهور 8 میلیارد تومان به سازمان مدیریت بحران اعتبار دادند كه بتوانند از صنعت هوایی، بالگرد و پهپاد برای پایش و اطفای حریق استفاده كنند. به همین علت ما در سال گذشته در استان‌های فارس و گیلان و گلستان از بالگرد و پهپاد كمك گرفتیم.

وی ادامه داد: تمام این اقدامات باعث شد كه میزان آتش‌سوزی در سال 94 با كاهش تقریبا 50 درصدی به 3هزار و 400هكتار برسد. آمار‌هایی كه به دست ما می‌رسد از منابع مختلفی مانند استانداری‌ها، سمن‌ها و فرمانده یگان محیط زیست مستقر در منطقه تحصیل می‌شود.

مدیركل دفتر حفاظت و مدیریت شكار و صید در مورد آمارهای سال جاری گفت: بارندگی‌های زیاد باعث افزایش كمی و كیفی پوشش گیاهی در مناطق چهارگانه سازمان حفاضت از محیط زیست شده است. پوشش گیاهی بیشتر زمینه را برای ایجاد آتش‌سوزی فراهم می‌كند به همین علت مراقبت‌های بیشتری می‌خواهد. اولویت سازمان پایش و پیشگیری از آتش‌سوزی است و اطفای حریق در مرحله بعد قرار می‌گیرد؛ چراكه پیشگیری بسیار راحت‌تر از اطفای حریق است. در ابتدای اردیبهشت سال 95 در 15 استان مانور آتش‌سوزی انجام شد ضمن اینكه بعد از ماه مبارك رمضان نیز در استان‌های گلستان، مازندران، سمنان و خراسان شمالی مانور برگزار خواهد شد. همانطور كه گفتم در سال 94 نسبت به سال 93 شاهد كاهش 50 درصدی در آتش‌سوزی بودیم و چشم‌انداز سازمان برای سال 95 با وجود بارندگی‌های زیاد كاهش حداقل 20درصدی نسبت به سال 94 است.

 به كار‌گیری سنسورهای آتش ‌سوزی

تیموری گفت: برای نخستین بار سنسورهای آتش‌سوزی در استان ایلام به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت و نتایج مثبتی به همراه داشت و به همین علت در هفته جاری در استان‌های گلستان، لرستان، ایلام و فارس به طور رسمی سنسورهای آتش‌سوزی شروع به كار می‌كنند. در سال گذشته بالگرد در سه استان مستقر بود اما امسال با همكاری وزارت دفاع و هلال احمر در 14 استان كشور می‌توانیم از بالگرد استفاده كنیم. به عنوان مثال در استان فارس در سه ماهه اول سال جاری 5 بار از بالگرد استفاده كردیم كه در این موارد بالگرد‌ها در زمانی كمتر از 15دقیقه در محل حاضر شدند. در سال 94 و 95 برای نخستین بار در كشور از بالگرد به صورت سازمان‌دهی شده و قطعی استفاده شده است. در سال‌های گذشته هنگام بروز آتش‌سوزی چندین ساعت طول می‌كشید تا بالگرد مهیا شود اما الان در 14 استان بالگرد فقط برای اطفای حریق وجود دارد و در صورت نیاز با قید فوریت به منطقه اعزام می‌شوند.

 كاهش 40 درصدی حریق در سال جاری

تیموری ضمن اشاره به كاهش 40درصدی آتش‌سوزی در سال جاری اظهار كرد: تا تاریخ 12تیر ماه سال جاری 65 مورد آتش‌سوزی در سطح مناطق چهار گانه تحت حفاظت محیط زیست در 13 استان اتفاق افتاده است. بیشترین آتش‌سوزی به لحاظ تعداد در استان چهار محال و بختیاری روی داده  و بعد از آن استان‌های فارس و لرستان هر كدام با 10بار و ایلام با 7بار قرار دارند. اما از لحاظ وسعت استان فارس با 94هكتار در رتبه اول قرار دارد و بعد از آن لرستان به 37هكتار و ایلام با 13هكتار در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. مجموع حریق در سال جاری به 295.5هكتار می‌رسد كه كاهش 40درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. در سال 94 تا همین زمان 510 هكتار از مراتع در آتش سوخته بودند.

وی افزود: به دلیل اینكه در بحث تامین اعتبارات و اقدامات به صورت جزیره‌یی عمل نكنیم، طرح جامع مدیریت و پیشگیری از اطفای حریق كشور را با همكاری سازمان جنگل‌ها و مراتع و سازمان مدیریت بحران و وزارت دفاع در قالب یك برنامه 5 ساله تهیه كردیم. این طرح با امضای وزرای جهاد كشاورزی، كشور و دفاع همچنین معصومه ابتكار، معاون رییس‌جمهور ماه گذشته برای معاون اول رییس‌جمهور ارسال شد. این طرح در دست بررسی است و در صورت تصویب شدن مسوولیت‌های هر بخش و سازمان به طور كامل مشخص می‌شود.

 برآورد مالی از خسارات نداریم

وی درخصوص خسارات مالی وارد شده بر اثر آتش‌سوزی گفت: متاسفانه آماری در مورد میزان خسارات مالی نداریم. وقتی جنگل دچار حریق می‌شود صدها سال طول می‌كشد تا به شكل طبیعی و قبلی خود برگردد. همچنین خسارات آتش‌سوزی به زیستگاه‌های حیات وحش بسیار وسیع است. علی تیموری درخصوص آتش‌سوزی پاسارگاد گفت: آتش‌سوزی در جنگل‌های پاسارگاد استان فارس استان بیرون از مناطق تحت حفاظت سازمان بود. در روز اول آتش‌سوزی یك بالگرد با ظرفیت دو نفر بیش از 28بار پرواز انجام داد. از طرف سازمان جنگل‌ها عصر همان روز بالگردی از طرف هلال احمر فرستاده شد. 24ساعت بعد با فشارهای وارد شده 5 بالگرد در انتهای حریق برای بازگرداندن نیروها فرستاده شدند. آتش‌سوزی پاسارگاد زنگ خطری برای وزارت دفاع و سازمان هلال احمر بود كه متوجه اهمیت موضوع شوند. وی همچنین در مورد یكی از محیط‌بانان شهید گفت: شهید شجاعیان در پارك ملی بمو در منطقه صعب‌العبوری از ناحیه صورت به‌ شدت زخمی شد. به من اطلاع دادند كه برای نجات این محیط‌بان احتیاج به بالگرد است. بعد از تماس‌های انجام گرفته ظرف كمتر از 15دقیقه بالگرد به محل حادثه رسید و مستقیم به بیمارستان انتقال دادند. بعد از عمل طولانی‌مدت متاسفانه این محیط‌بان جان خود را از دست داد كه به خانواده ایشان و جامعه محیط‌بانان تسلیت می‌گویم.