سلامت نیوز-* صدیقه معدنی:  شما به عنوان پدر یا مادر باید بدانید، وقتی فرزندان خود را تربیت می‌کنید به آن ها می آموزید در لحظه لحظه های زندگی شان چگونه رفتار کنند یعنی شما با قانون گذاری و اعمال انضباط، به آن ها کمک می کنید تکلیف خود را بدانند. این مسئله احساس امنیت و آرامش خاطر آنان را افزایش می دهد. کودک بدون مشکل وجود ندارد ولی مشکلات کودکان قابل درمان است. نکته مهم نحوه برقراری اصول تربیتی است. اگر اصول تربیت اشتباه باشد یا با خشونت و بی تفاوتی ارائه شود، کودک آن را نمی پذیرد. یک خانواده خوب باید بتواند تربیت و انضباط را به نحو شایسته ای برقرار کند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان، 3  قانون پایه در فرزندپروری وجود دارد. این قوانین در ابتدا آسان به نظر می آیند. پس از آشنایی با آن ها به راحتی متوجه می شوید چه زمان هایی دیگران با بچه های شان رفتار درست و چه زمان هایی رفتار نادرست دارند. با وجود این وقتی تصمیم می گیرید این قوانین را درباره فرزندتان اعمال کنید، پی می برید که به کارگیری صحیح و مؤثر آن ها چندان هم آسان نیست و نیازمند حوصله، خویشتن داری و کسب مهارت های لازم است؛ بنابراین شما باید این قوانین و نکات قابل توجهش را به خاطر بسپارید.

سه قانون فرزندپروری
قانون اول: رفتارهای خوب را بلافاصله پاداش دهید. (وقتی رفتاری پاداش می گیرد، در واقع تقویت می شود)
قانون دوم: مراقب باشید به طور اتفاقی، رفتار بد را پاداش ندهید. (وقتی رفتاری پاداش دریافت نمی کند، به تدریج خاموش می شود)
قانون سوم: رفتارهای بد کودک را تصحیح کنید. (اما تنها از روش های اصلاحی ملایم استفاده کنید)
 
نکات قابل توجه درباره قانون اول
وقتی فرزند شما به دلیل رفتاری پاداش دریافت کند آن رفتار تقویت می شود؛ یعنی احتمال وقوع دوباره اش در آینده افزایش می یابد. با این حال، انواع پاداش ها در سه دسته کلی پاداش های اجتماعی، پاداش های فعالیتی و پاداش های مادی قرار می گیرند. پاداش اجتماعی از قبیل: لبخند زدن، درآغوش گرفتن، چشمک زدن، کف زدن و ... . پاداش های فعالیتی از قبیل: رفتن به پارک، پختن کیک همراه مادر، تماشای فیلم تلویزیونی آخر شب، توپ بازی با پدر و ... . پاداش های مادی هم از قبیل: خرید خوراکی مورد علاقه، کتاب یا هر وسیله ای که به آن علاقه مند است. نکته بسیار مهم برای حصول نتیجه بهتر در این زمینه این است که به جای تعریف و تمجید از کودک، رفتار مناسب وی را تحسین کنید. تحسین توصیفی، تحسین رفتار است نه تحسین کودک. وقتی دخترتان اتاقش را تمیز و مرتب کرد، از تحسین توصیفی استفاده کنید و بگویید: «آفرین! اتاقت چقدر قشنگ شده، کار خیلی خوبی کردی که تمیزش کردی.» این عبارت مؤثرتر از آن است که بگویید: «تو چه دختر خوبی هستی که اتاقت را تمیز می کنی.»
 
نکات قابل توجه درباره قانون دوم
وقتی به طور اتفاقی و ناخواسته رفتار بد فرزندتان را پاداش می‌دهید، در واقع رفتار بد او را تقویت کرده و احتمال وقوع آن را در آینده افزایش داده اید.
 این اتفاق برای والدینی که مشغله زیادی دارند بیشتر می افتد. پاداش اتفاقی رفتار بد، یکی از شایع ترین خطاهای فرزندپروری و در واقع عامل ایجاد مشکلات بیشتر برای والدین و بچه هاست. بچه ها یاد می گیرند که با نق زدن، گریه کردن، ناراحت شدن و لج کردن دیرتر به رختخواب بروند. آیا تا کنون وقتی نق زدن ها و گریه و زاری فرزندتان غیرقابل تحمل شده، تسلیم خواسته اش شده‌اید و اجازه داده‌اید کمی بیشتر بیدار بماند؟ اگر در مقابل چنین رفتاری تسلیم شدید به طور غیرعمدی گریه کردن، ناراحت شدن و لج کردن وی را تقویت و احتمال وقوع این رفتارها را در آینده بیشتر کرده اید. تمامی رفتارهای مناسب و نامناسب، آموخته و تقویت می شوند بنابراین همیشه به خاطر داشته باشید، رفتار نامطلوب فرزندتان را پاداش ندهید.
 
نکات قابل توجه درباره قانون سوم
گاهی لازم است از روش های اصلاحی ملایم (تنبیه) برای کاهش یا برطرف کردن برخی رفتارهای خطرناک یا غیرقابل قبول استفاده کنید. روش های اصلاحی خفیف و مناسب عبارتند از: تایید نشدن رفتار (سرزنش)، جریمه رفتاری و مواجه کردن کودک با پیامدهای طبیعی و منطقی رفتار خویش. هرگز از روش های تنبیهی شدید نظیر ارعاب و ترساندن، تمسخر، طعنه و ریشخند یا کتک زدن استفاده نکنید. این روش ها اغلب مشکلات رفتاری موجود را پیچیده تر می کنند؛ برای مثال به این داستان توجه کنید: «مادر مهتاب 4 ساله می بیند که او با سه چرخه جدیدش وارد خیابان شده است درحالی که این کار برخلاف قراری است که قبلا با هم گذاشته اند. بلافاصله مادر به خیابان می رود، مهتاب را از روی سه چرخه اش بلند می کند، او را مورد سرزنش قرار می دهد و می گوید: به خاطر این که با سه چرخه ات وارد خیابان شدی تا یک هفته نمی توانی از آن استفاده کنی. سه چرخه به مدت یک هفته ضبط می شود. هفت روز دیگر مهتاب دوباره از سه چرخه اش استفاده می کند اما این بار یادش هست که اگر وارد خیابان شود، برای مدت قابل توجهی از سه چرخه اش محروم خواهد شد. درواقع محرومیت از سه چرخه، پیامد منطقی عدم رعایت قانون است.»

*روانشناس تربیتی