به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث لاین، کبد، دومین عضو بزرگ بدن شماست و به پردازش نوشیدنی ها و مواد غذایی می پردازد و مواد مضر خون را فیلتر می کند. اختلال کبد چرب غیر الکلی، یکی از شایع ترین اختلالات ناشی از تجمع چربی اضافی در سلول های کبد است که 30 درصد از جمعیت کل ایالات متحده را گرفتار خود کرده است.
کبد چرب به عنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته می شود. زمانی اتفاق می افتد که چربی در کبد جمع شود. داشتن مقادیر کمی چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می تواند به یک بیماری تبدیل شود. چربی بیش از حد در کبد شما می تواند باعث التهاب کبد شود که به کبد شما آسیب رسانده و زخم ایجاد کند ؛ در موارد شدید، این اسکار می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
هنگامی که کبد چرب در فردی که مقدار زیادی الکل مصرف می کند ایجاد شود، به عنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) و در افرادی که زیاد و یا اصلا الکل نمی نوشند، به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شناخته می شود.
مراحل ابتلا به کبد چرب
کبد چرب می تواند در چهار مرحله پیشرفت کند:
- کبد چرب ساده (Simple fatty liver): چربی اضافی در کبد جمع می شود و اگر پیشرفت نکند تا حد زیادی بی ضرر خواهد بود.
- استاتوهپاتیت (Steatohepatitis):علاوه بر چربی اضافی، کبد دچار التهاب شده است.
- فیبروز (Fibrosis) : التهاب مداوم در کبد اکنون باعث ایجاد اسکار شده است؛ با این حال، کبد هنوز هم می تواند به طور کلی عملکرد طبیعی داشته باشد.
- سیروز(Cirrhosis) :زخم شدن کبد به طور گسترده ای گسترش یافته است و در عملکرد کبد اختلال ایجاد می کند. این مرحله شدید ترین و بحرانی ترین مرحله ی ابتلای فرد به کبد چرب است.
سیروز ممکن است علائم زیر را با خود به همراه داشته باشد :
- درد شکم
- کاهش وزن
- ضعف یا خستگی
- حالت تهوع
- خارش پوست و یا زردی آن
- کبودی و یا خونریزی آسان
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع رنگ پریده
- تجمع مایع در شکم (آسیت شکمی)
- تورم یا ادم پا
- خوشه های شبکه مانند رگ های خونی در زیر پوست
- گیجی
علت ابتلای افراد به بیماری کبد چرب غیر الکلی
علت بیماری کبد چرب در افرادی که زیاد الکل نمی نوشند، کاملا مشخص نیست؛ بدن آنها ممکن است بیش از حد چربی تولید کند یا به اندازه کافی چربی را متابولیزه نکند.
یک یا چند مورد از عوامل زیر ممکن است در افرادی که الکل زیادی مصرف نمی‌کنند و به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شوند، نقش داشته باشد:
اضافه وزن و چاقی: افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند. بیش از یک سوم جمعیت آمریکا چاق بوده و کبد چرب غیر الکلی در کمین آنها است. علاوه بر این، چربی احشایی یعنی افزایش چربی شکمی و چربی دور کمر یک نگرانی بزرگ برای افزایش شاخص توده بدنی بالای عدد 30 و شیوع بیماری کبد چرب غیر الکلی است. چربی احشایی در واقع ارتباط مستقیم با ابتلا به کبد چرب بخصوص در بزرگسالان دارد.
ابتلا به دیابت: اگر شما با دیابت تشخیص داده شده اید، اولویت باید انجام آزمایش برای تشخیص کبد چرب غیر الکلی باشد. در یک مطالعه بر روی 100 بیمار دیابتی نوع 2 و انجام ام آر آی از کبد آنها مشخص شد، 65 درصد از آنها دچار بیماری کبد چرب غیر الکلی هستند.
مقاومت به انسولین: انسولین هورمونی است که از پانکراس شما ترشح می شود؛ نقش اصلی آن تنظیم میزان مواد مغذی در گردش خون شما است. اگرچه انسولین بیشتر در مدیریت قند خون نقش دارد، اما بر متابولیسم چربی و پروتئین نیز تأثیر می گذارد.
کلسترول بالا: سطح چربی خون بالا از قبیل کلسترول ال دی ال و تری گلیسیرید و ناشی از مصرف اسیدهای چرب ترانس و اشباع می تواند نشانه چربی بیش از حد در کبد باشد.
سندرم متابولیک : به مجموعه‌ای از شرایط مانند افزایش سطح انسولین در خون، فشار خون بالا، چربی انباشته شده در سطوح شکمی ، افزایش چربی خون ، دیابت، تری گلیسیرید بالا گفته شده که با با هم دیگر اتفاق می افتند و سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر بیماری های قلبی، سکته و دیابت می شوند.
ابتلای یکی از اعضای خانواده به کبد چرب: خطر ابتلا به مرحله پیشرفته کبد چرب غیر الکلی در کسانی که اعضای درجه یک خانواده شان نیز به این بیماری مبتلا بوده اند، 13 برابر بیشتر است. تحقیقات دیگری نیز نشان می دهد که برخی از افراد به طور ژنتیکی مستعد این بیماری هستند.
علائم شایع ابتلا به کبد چرب
- تمایل به پرخوری
- اضافه وزن و چاقی
- کلسترول بالا
- ابتلا به دیابت
- فشار خون بالا
- احساس خستگی همیشگی
عواملی که مبتلایان کبد چرب الکلی را تهدید می کند
- ژنتیک
- چاقی
- سیگار کشیدن
- سابقه برخی عفونت ها مانند هپاتیت C
- سن بالاتر
- مصرف زیاد الکل
عواملی که مبتلایان کبد چرب غیرالکلی را تهدید می کند
- اضافه وزن یا چاقی
- مقاومت به انسولین
- دیابت نوع 2
- کلسترول بالا
- سندرم متابولیک
- داشتن سابقه خانوادگی بیماری کبدی
- بارداری
- سابقه ی برخی عفونت ها مانند هپاتیت C
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
کبد چرب چگونه تشخیص داده می شود
برای تشخیص کبد چرب، پزشک سابقه پزشکی شما را می گیرد، یک معاینه فیزیکی انجام داده و یک یا چند آزمایش را تجویز می کند. اگر پزشک شما مشکوک باشد که ممکن است کبد چرب داشته باشید، احتمالاً از شما سوالات زیر را خواهد پرسید :
- سابقه پزشکی خانوادگی شما، از جمله هرگونه سابقه ی بیماری کبدی
- مصرف الکل و سایر عادات زندگی شما
- هر شرایط پزشکی مهمی که ممکن است داشته باشید
- داروهایی که مصرف می کنید
- تغییراتی که اخیرا در وضعیت سلامت شما ایجاد شده است
معاینه بدنی
برای بررسی التهاب کبد، پزشک ممکن است شکم شما را لمس یا فشار دهد. اگر کبد شما بزرگ شده باشد، شما ممکن است آن را احساس کنید.با این حال، ممکن است کبد شما بدون بزرگ شدن ملتهب شود.
آزمایشات خون
در بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب پس از نشانه های افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون تشخیص داده می شود.اگر نتایج آزمایش شما برای افزایش آنزیم های کبدی مثبت باشد، پزشک احتمالاً آزمایش های بیشتری را برای شناسایی علت التهاب تجویز می کند.
تصویربرداری
پزشک شما ممکن است از یک یا چند مورد از آزمایش های تصویربرداری زیر برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات کبدی استفاده کند:
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- ام آر آی
بیوپسی یا نمونه برداری از کبد
بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری و التهاب کبد در نظر گرفته می شود.در طول بیوپسی کبد، پزشک برای کاهش درد به شما یک بی حس کننده موضعی می دهد، سپس یک سوزن را وارد کبد کرده و یک تکه از بافت آن را برای معاینه برمی دارد.
این آزمایش می تواند به تشخیص اینکه آیا شما به بیماری کبد چرب و زخم کبد مبتلا هستید یا خیر کمک کند.
کبد چرب چگونه درمان می شود؟
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب تایید نشده است. در بسیاری از موارد، تغییر سبک زندگی می تواند به بهبود شرایط کبد کمک بسیاری بکند. به عنوان مثال، پزشک ممکن است به شما توصیه کند:
- الکل را محدود کنید یا از آن اجتناب کنید
- برای کاهش وزن پیاده روی کنید ( هر روز هفته حداقل نیم ساعت ورزش کنید )
- تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید (
- از مصرف داروها و مکمل هایی که شرایط را برای کبد شما سخت تر می کنند، خودداری کنید
- کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک
رعایت رژیم غذایی
- رژیم غذایی خود را متعادل کنید: سعی کنید غذاها را از همه ی گروه های غذایی انتخاب کنید . یعنی از میوه ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، پروتئین های بدون چربی، لبنیات کم چرب و چربی ها و روغن های سالم استفاده کنید.
- کاهش کالری : سعی کنید مصرف غذاهای پرکالری خود را محدود کنید.
- روی فیبر تمرکز کنید: فیبر می تواند به بهبود عملکرد کبد شما کمک کند. نمونه ای از غذاهای غنی از فیبر عبارتند از میوه ها و سبزیجات تازه، حبوبات و غلات کامل.
- محدود کردن مواد خاص در رژیم غذایی : مانند نمک، کربوهیدرات های تصویه شده( مانند نان سفید)، چربی های اشباع شده ، چربی های ترانس
- آب بنوشید: نوشیدن مقدار زیادی آب می تواند به هیدراته نگه داشتن بدن و همچنین بهبود سلامت کبد کمک کند.
نظر شما