سلامت نیوز:با علیرضا تابش، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در ارتباط با برگزاری جشنواره فیلم سلامت گفتگویی کردیم که در زیر میخوانید:

ارتباط میان سینما و سلامت را چه‌طور می‌بینید و یک فیلم در حوزه سلامت چه ویژگی‌هایی می‌تواند داشته باشد؟

بستگی تام به تعریف ما از سلامت دارد. با توجه به معیارهای استاندارد و بر اساس دانسته‌های پزشکی، حداقل‌های انسان سالم، کاملا گویا و مشخص است.

به گزارش سلامت نیوز،میزان نوسانات علائم حیاتی در آدمیان با عنایت به مکانیسم طراحی‌شده، متغیر است، اما از آن‌جا که هنرهای نمایشی به‌ویژه سینما بر مبنای درام شکل می‌گیرند، طبیعی است که مبحث سلامتی، در ذات خود، از ظرفیت‌های لازم برای خلق یک درام تاثیرگذار برخوردار است. از آن‌جا که انسان‌ها همواره نگران وضعیت سلامتی خود هستند و سعی می‌کنند به محض بروز نابسامانی به پزشکان متخصص مراجعه کنند، پس در درجه اول، «آگاهی‌بخشی» نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کند. در گام بعدی، اگر یک فیلم سینمایی با محوریت سلامت ساخته شود، مخاطب با احساس هم‌زاد‌پنداری تلاش می‌کند تا پس از کسب آگاهی‌ها و اطلاعات اولیه، در صدد رویارویی، مبارزه و در نهایت، مقابله با آن آسیب برآید.

تمامی این موارد مشروط به آن است که سوژه، در حد بضاعت خود، از جذابیت‌های لازم برخوردار باشد و یا به عبارت متداول این روزهای سینما، در فضایی خالی از بزرگ‌نمایی و یا سیاه‌نمایی، ابعاد مختلف آن را بشکافد. پس، فیلم‌هایی می‌توانند با مخاطبان انبوه خود ارتباط برقرار کنند که جدا از آگاهی و اطلاع‌رسانی، نحوه مواجهه و در نهایت، درمان آن را نیز، در قالب قواعد سینمایی، با حفظ اصول دراماتیک، به دور از شعارزدگی و آموزش مستقیم، پاسخگوی نیازهای مخاطب و آگاهی‌بخش او باشند.

امیدوارم روزی برسد که در جشنواره فیلم سلامت، در خلال داستان‌‌های آثار سینمایی، به‌صورت هنرمندانه و غیرشعاری، مفاهیم نوین زندگى سالم و امن، هم در بعد روابط، هم تغذیه و هم حركت و ورزش و دورى از حركات پرمخاطره دنیاى مدرن را به مخاطب آموزش دهند.

معتقدم یکی از ویژگی‌های بارز فیلم‌های حوزه سلامت، امید به زندگی و استمرار حیات است و این جشنواره باید محملی شود برای معرفی فیلم‌هایی كه امید به زندگى سالم را در جامعه جوان ایران افزایش می‌دهند. با توجه به این مقدمات، ویژگی عمده و اساسی فیلم سلامت، اِنذار، آگاهی‌بخشی، مستندات علمی و در نهایت، امیدبخشی است. فیلم با مضمون سلامت باید بتواند سرانجام به بهبود و ارتقاى روابط بیمار با پزشك و بالعكس، روابط بیمار با پرستار و بالعكس و همچنین بهبود و تعالى روابط انسانى در جامعه كمك کند.
 
چه کنیم که سینماگران ما به حضور در این عرصه علاقه‌مندتر شوند؟
سینماگران ایرانی، آن‌گونه که تجربه این سال‌ها نشان داده است، تا موضوعی برای‌شان دغدغه و مسئله نشود نسبت به مسائل مربوط به آن موضوع، فیلم نمی‌سازند که البته این خود یکی از ویژگی‌هایی است که آن را، به‌درستی، از حیطه سفارش‌سازی خارج می‌کند. اما اگر سینماگران احساس کنند در صدد بیان حرفی هستند که برای جامعه از نان شب و یا هوای تنفسی نیز ضروریتر است، به‌طور قطع با تمام بضاعت هنری خود در آن میدان گام می‌گذارند و آثار بزرگی می‌سازند که در شأن آن‌ها باشد و مخاطب را نیز سیراب کند. اتفاقا با حمایت و هدایت نهادهای مرتبط در حوزه سلامت، با اطلاع‌رسانی مستدل، دقیق و کارآمدی که صورت گرفته، فیلم‌های بسیار درخشانی در سینمای ایران پیرامون اعتیاد – در شکل‌های مختلفش- ساخته شده است.
 
برگزاری جشنواره فیلم سلامت چه تاثیری بر تولید آثار مرتبط با سلامت خواهد داشت؟
برگزاری جشنواره‌ها در کشور ما با حجم تولیدات در آن حوزه ارتباط مستقیمی دارد؛ به این معنا که اگر حجم تولیدات، با توجه به بضاعت اقتصادی سینما و نیاز مخاطب، از حد خاصی فراتر رود، شرایط برگزاری یک رویداد فرهنگی و رقابتی را فراهم می‌کند. در کشوری که تعداد قابل توجهی مخاطب کودک و نوجوان دارد، طبیعی است که ضمن حفظ موازین فرهنگی، فرصت اقتصادی سالمی نیز برای سازندگان این‌گونه آثار ایجاد می‌شود. از آن‌جا که حوزه سلامت، تمامی رده‌های سنی را در برمی‌گیرد، برگزاری همین جشنواره‌ها با طراحی قسمت‌های مختلفی همچون فیلم کوتاه، پویانمایی و مستند می‌تواند در راستای اشاعه فرهنگ سلامت، پیش‌گیری و درمان و توانمندسازی جامعه در مسیر سلامت و رفاه، طی یک بازه زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، تاثیرات عمیق فرهنگی خود را برای نسل‌های مختلف به یادگار بگذارد.
 
از برگزاری اولین دوره جشنواره فیلم سلامت چه انتظاری می‌توان داشت؟
بی‌انصافی است اگر بخواهیم از اولین جشنواره تخصصی تحت عنوان سلامت توقعات مالایطاق داشته باشیم. ضمن تبریک و خیر مقدم به مناسبت تولد این جشنواره، امیدوارم جشنواره در تقویم سینمایی کشور جایگاه ویژه‌ای بیابد و شاهد برگزاری دوره بیستم یا سی‌ام آن نیز باشیم.
 
بنیاد سینمایی فارابی چگونه درخصوص برگزاری جشنواره فیلم سلامت همکاری دارد؟
با توجه به مطالبی که عرض شد، بنیاد فارابی در حد بضاعت خود و محدودیت منابع، ضمن بهره‌گیری از همه توان معنوی و نرم‌افزاری و همچنین کارشناسان با سابقه خود، سعی دارد تا در این رویداد فرهنگی حضور داشته باشد. در بخش فیلم‌های بلند سینمایی جشنواره سلامت، زمینه نمایش و بازبینی و انتخاب 22 عنوان فیلم مورد حمایت فارابی فراهم شده است که امیدواریم مورد توجه داوران و مخاطبان جشنواره قرار گیرد.

بهترین فیلم‌هایی که در حوزه سلامت دیده‌اید کدام‌ها هستند؟
برای مثال، چند فیلم داستانی را که به نوعی با موضوع معضلات اجتماعی حوزه سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه مرتبط هستند نام می‌برم. امیدوارم اسمی را جا نیاندازم. با تکیه بر حافظه‌ام، بدون ذکر تقدم و تاخر و یا اظهار نظر کیفی می‌توانم از فیلم‌های حوض نقاشی، کفشهایم کو؟، به دنیا آمدن، برادرم خسرو، و لاک قرمز یاد کنم.

با توجه به علاقه بیش از پیش مسئولان وزارت بهداشت به بهره‌گیری از فیلم برای پیش‌برد برنامه سلامت، مجموعه تحت مدیریت شما برای تعامل بیشتر با مسئولان سلامت در تولید فیلم‌های مشوق سلامت چه برنامه‌هایی داشته و دارد؟
به‌طور قطع، این موضوع مورد استقبال بنیاد قرار خواهد گرفت منوط به این‌که به یک تعریف واحد از فیلم، دغدغه‌ها و نیازهای دو طرف برسیم. نسبت فیلم و سینما باید از یکدیگر تفکیک شود؛ به این معنا که چه بسا تقاضای مسئولان وزارت بهداشت، تولید فیلم باشد که البته تا این‌جا با آن‌ها به‌‌طور حتم هم‌سو خواهیم بود، اما مرحله بعد که ماموریت اصلی ما در بنیاد محسوب می‌شود، سینما است. به عبارت دیگر، در این مرحله، بحث خاصتر خواهد شد زیرا باید فیلم مورد نظر متخصصان در قالب و زبان سینما ارائه شود که طبیعی است باید ویژگی‌های یک اثر سینمایی را داشته باشد. فارغ از این مبحث تئوریک، که همواره جای گفت‌وگو را باز می‌گذرد، اگر بخواهیم از منظر اجرایی به این موضوع نگاه کنیم، می‌توانیم کارهای مشترک را در قالب امضای توافق‌نامه‌ پیش ببریم. این امر می‌تواند از مرحله پژوهش‌ها و نگارش فیلم‌نامه‌های تخصصی آغاز شود تا در آینده‌ای نه چندان دور شاهد ساخت فیلم‌های سینمایی ارزشمند و موجه باشیم.
 
جامعه هنری از متولیان سلامت به‌ویژه معاونت‌های مختلف وزارت بهداشت چه انتظاری ممکن است داشته باشد؟ خود شما چه انتظاری دارید؟
دقیقا انتظار ما همان است که آن‌ها دارند؛ یعنی همان‌گونه که وقتی هر کدام از ما سلامتی‌مان تهدید می‌شود و یا احساس رخوت و بیماری می‌کنیم به مراكز درمانی و پزشکان متخصص مراجعه می‌کنیم، آن‌ها نیز وقتی در صدد برمی‌آیند تا دردها و دل‌نگرانی‌های خود را از طریق هنر بیان کنند باید به هنرمندان و متخصصان آثار نمایشی مراجعه کنند. این تاثیر و تاثر می‌تواند طی یک تعامل کاملا هم‌دلانه و فرهنگی افق‌های جدیدی را در حیطه سلامت و سینمای ایران پیش چشم ناظران دل‌سوز قرار دهد.

نویسنده، کارگردان، تهیه‌کننده، بازیگر و دیگر عوامل تا چه اندازه باید از دانش و علم سلامت که موضوع فیلم‌شان است آگاه باشند؟ فضای ارتباط علمی با مدیریت سلامت در گذشته چگونه بوده و امروز چگونه است؟
آن‌چه شما سال‌ها است در سینمای ایران، تحت عنوان ضعف فیلم‌نامه می‌شنوید در واقع، فرار رو به جلو قلمداد می‌شود. اگرچه این موضوع همچنان مفتوح باقی مانده است ولی به زعم بنده، آن‌چه باعث تسری چنین طرز تفکری شده است به مباحث مربوط به پژوهش‌ها و مستندات فیلم‌نامه‌ها برمی‌گردد و در واقع، چشم اسفندیار این موضوع است.

دقیقا بر اساس همین سوال شما است که عرض می‌کنم باید گروه‌های پژوهشی متشکل از متخصصان هر حرفه در کنار گروه نگارش یک اثر سینمایی قرار بگیرند تا کار، در عین حفظ وجوهات هنری، ارزش‌های ماندگار خود را نیز بیش از پیش حفظ کند. این امر در سطح بین‌المللی با کیفیت زیادی اجرا می‌شود. مگر همه فیلم‌سازانی که در ژانرهای جنایی، تاریخی و غیره فعالیت می‌کنند، خودشان تجربیات ملموس و محسوسی داشته‌اند؟ پس رمز موفقیت آن‌ها همکاری‌‌‌ و تعامل‌ گروه‌های پژوهشی و نگارشی با یکدیگر است که امیدوارم با تعامل سازنده، گروه‌های تخصصی در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا شاهد خلق آثار موجه، قابل قبول و اثرگذار باشیم.