سلامت نیوز: لاغری آسان! این فکر وسوسه‌انگیز باعث شده تا بعضی افراد به دنبال روش‌هایی باشند که با کمترین تلاش و در سریع‌ترین حالت ممکن آنها را به وزن ایده‌آل‌شان برساند. تبلیغات گسترده در زمینه‌ی عرضه‌ی محصولاتی که تنها یک‌بار مصرف دوره‌ای کوتاه مدت‌شان باعث کاهش ١٠ تا ١٥کیلوگرم وزن می‌شود، باعث شده تا خوراکی مناسب برای این افراد پیدا شود و بی‌هیچ کنکاش و پیگیری به سمت مصرف این داروها بروند؛ اما واقعاً اگر کاهش وزن به راحتی خوردن یک قرص باشد، پس چرا در سراسر جهان این همه متخصص لاغری وجود دارد و چرا تحقیقات گسترده‌ای با صرف وقت، انرژی و هزینه بسیار در مورد کاهش وزن سال‌هاست که در این زمینه ادامه دارد؟!
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سایه، به قول دکتر کشاورز باید دانست که قرص‌ها و مکمل‌های تأیید شده با سابقه‌ی مثبت چند ده ساله که نتایج اثبات شده و امنی هم دارند، بدون داشتن رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش روزانه و کافی راه به جایی نمی‌برد و این داروها هم نقش کمک‌کننده دارند؛ نه اینکه بتوان با مصرف چند قرص و مکمل وزن کم کرد. کما اینکه مصرف خودسرانه، بی‌رویه و البته بدون نظارت متخصص این محصولات عوارض خطرناکی به دنبال خواهد داشت. با دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه، درباره‌ی آثار و نوع مصرف قرص‌ها و مکمل‌های لاغری گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
دسته‌بندی قرص‌های لاغری
قرص‌ها و داروهای لاغری موجود در جهان به طور کلی به سه دسته‌ی عمده تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی اثرگذاری متفاوتی با هدف کاهش وزن دارند.
این گروه‌ها عبارتند از:
١. گروهی که کاهنده اشتها هستند.
٢. گروهی که بر هضم و جذب مواد مغذی تأثیر می‌گذارند.
٣. گروهی که بر متابولیسم بدن تأثیر دارند.
در کنار این سه گروه اصلی، دسته‌ای از مکمل‌های موسوم به فیبری- پروتئینی هستند که ٦٠ سال پیش از انگلستان که محل تولید اولیه‌شان بود به سراسر جهان رفتند و عمومیت مصرفی پیدا کردند.
داروهای کاهنده‌ی اشتها
می‌توان گفت بدترین نوع قرص‌های لاغری گروه کاهنده‌ی اشتها هستند که اثرگذاری‌شان روی مغز است. برای مثال تنوئید که حدود ١٠سال پیش با ورود به بازار جهانی باعث کشته شدن افراد زیادی شد و به همین علت تولید و مصرف آن منسوخ شد. حتی در ایران هم تولید آن ممنوع شده اما انواع خارجی‌اش عرضه می‌شود که بسیار خطرناک است. یکی دیگر از داروهای کاهنده اشتها با نام ژنریک سیبوترامید است که تولید آن هم در آمریکا، اروپا، ترکیه، مالزی و حتی ایران ممنوع شده است. این قرص‌ها عوارض جدی از جمله خطر ایست قلبی را به دنبال دارند. به طور کلی طی ٤٠ سال اخیر هر داروی کاهنده‌ی اشتها که عوارض ثابت‌شده‌ای دارند، از گردونه‌ی تولید خارج شده‌اند.
داروهای موثر بر هضم و جذب
در میان داروهای تولیدشده در زمینه‌ی لاغری دسته‌ای به نام آنتی‌لیپازها هستند که داروهای امن و بی‌خطری به حساب می‌آیند. از این سری داروها می‌توان به فت استاپ و ون استات اشاره کرد که در ایران هم تولید می‌شوند و خطری در پی ندارند. لیپازها نوعی آنزیم‌های هضم‌کننده چربی هستند که این داروها با آنها در روده ترکیب شده و مانع از جذب ٣٠درصد چربی‌های ورودی به بدن می‌شود. این داروها به علت ساختاری که دارند با مدفوع از بدن خارج شده و تنها یک درصدشان جذب بدن می‌شود. بعضی داروسازها و دکترهای ناوارد می‌گویند که این قرص‌ها خطر دارند چون چربی دور قلب و مغز را برمی‌دارند. اساساً باید گفت اگر بتوان چربی مازاد دور قلب را برداشت که اصلاً اتفاق خوبی است اما این داروها اصلاً چنین کاری نمی‌کنند. در مورد مغز و چربی آن هم چنین مسأله‌ای و ادعایی اصلاً منطقی و علمی‌نیست. به هر حال این داروها مانع جذب چربی هستند نه حذف‌کننده چربی ذخیره در بدن. امن بودن عمده این گروه داروها به حدی است که مثلاً دارویی به نام اوراستاپ از سال ١٩٩٨ که به بازار آمده تا سال ٢٠١٠ حتی دوز ٦٠میلی‌گرم آن هم بدون نسخه در داروخانه‌های جهان به فروش می‌رسد. آن هم درحالی‌که در داروخانه‌های بین‌المللی حتی دارویی مانند استامینوفن هم بدون نسخه در دسترس مردم نیست. این مسأله نشان‌دهنده امن و بی‌خطر بودن این دارو است. گروه دیگری از داروهای این دسته به کربوبلدکر معروف هستند که وظیفه‌شان ممانعت از جذب نشاسته در بدن است که برای مثال در بیماران دیابتی هم توصیه و تجویز می‌شوند. بگذارید مثال روشنی برای‌تان بزنم: شما اگر یک پرس برنج خالی بخورید نهایتاً پس از دو ساعت باز احساس گرسنگی خواهید کرد چون اثر نشاسته‌ای آن مدت کوتاهی دارد؛ اما اگر همان برنج را با چند سیخ کباب بخورید مدت طولانی‌تری سیر می‌مانید و به این زودی گرسنه‌تان نمی‌شود چون پس از پایان یافتن خاصیت سیرکنندگی نشاسته، تأثیر موارد پروتئینی کباب شروع می‌شود. داروهای کربوبلاکر روند هضم نشاسته و کربوهیدرات‌ها را کند می‌کنند. حتی ٩٥درصد از ویژگی‌های انواع خارجی آنها را در بلاکرهای تولید داخلی هم می‌توان شاهد بود.
داروهای موثر بر متابولیسم
این گروه قرص در روند آزادسازی چربی در بدن نقش و تأثیر دارند. برای مثال کافئین موجود در قهوه، قرص کافئین، مجموعه ویتامین‌های گروه B، کارمیتین و... عواملی هستند که به آزادسازی تدریجی انرژی در بدن کمک کرده و باعث می‌شوند فرد مدت بیشتری را با مصرف کمتر غذاهای مختلف سیر و پرانرژی بماند و دچار پرخوری نشود. البته مصرف آن در افرادی که دچار پرفشاری خون هستند، خطرساز است اما به طور معمول در افراد عادی عارضه‌ای ندارد. این داروها مانند کارتنین در آزادسازی چربی دخیل هستند و بیش از ٧٠سال است که سابقه تولید جهانی دارند. کارتنین ماده‌ای است که در خود بدن سنتز می‌شود و حتی مقداری از آن در غذاهای مصرفی هم هست اما اگر از آن بیش از حد و بدون توصیه متخصص مصرف کنید، می‌تواند خطرناک بوده و حتی در نهایت منجر به بروز سرطان بشود. بنابراین مصرف خودسرانه‌ی آن بدون داشتن رژیم غذایی کافی و مناسب و ورزش روتین اصلاً توصیه نمی‌شود.
یک توضیح ویژه درباره‌ی مکمل‌های کمکی
دسته‌ای از داروهای لاغری مانند اسلیم فست که به مکمل‌های فیبری- پروتئینی معروف هستند هم ویژگی‌های مثبت و اثبات‌شده‌ای دارند. گروه فیبری آنها که عصاره‌ی سبوس و تفاله‌ی سیب است، جاذب آب هستند و گروه پروتئینی‌شان که عموماً از عصاره‌ی کشک و آب پنیر تهیه می‌شوند در تجزیه قند خون اثر گذاشته و مانع افت قند و در نهایت احساس گرسنگی کاذب می‌شوند. این مکمل‌ها افراد را با مصرف کمتر غذا، مدت بیشتری سیر نگه می‌دارند و با نیم قرن تجربه تولید بدون خطر و عوارض، جای نگرانی ندارند. هرچند در هر گروهی تنها باید زیر نظر متخصص عمل کرد و حتماً محصولاتی را تهیه و مصرف کرد که دارای مجوز سازمان بهداشت باشند.
فراوش نکنید:
١. هرگز محصول بدون ثبت تجاری، مجوز وزارت بهداشت، تاریخ گذشته و بدون توصیه پزشک متخصص را خریداری نکنید.
٢. اگرچه داروهای امن تولید شده در زمینه لاغری تأثیرگذار هستند اما به آن معنی نیست که مصرف هر میزان از آن اثر بهتری داشته باشد. تنها به میزان توصیه و تجویز شده پزشک رفتار کنید.
٣. هیچ مصرف مکملی بدون همراهی رژیم سالم لاغری زیر نظر متخصص و انجام روزانه ورزش به شکل همیشگی تأثیر معجزه‌آسا و خاصی نخواهد داشت.
٤. از مصرف داروهایی که تولیدشان در جهان ممنوع شده اما به شکل قاچاق یا غیرقانونی بدون نظارت عرضه می‌شوند و تنها به مصرف تبلیغات خوش آب و رنگ، خودداری کنید.
٥. قبل از آن که مصرف هر نوع دارویی را شروع کنید، حتماً با پزشک متخصص تغذیه و پزشک معالج‌تان مشورت کنید تا با مشکل زمینه‌ای و بیماری احتمالی‌تان تداخل نداشته باشد و ایجاد مشکل نکند.
نظر شما