سلامت نیوز:دو روز پیش، خبر مرگ «لطیفه» دختر 12 ساله افغانستانی که در انتظار پیوند کبد، در یکی از بیمارستان‌های شیراز جانش را از دست داد، شوک دوباره‌ای به جامعه پزشکی وارد کرد. دختری که گفته می‌شد به دلیل اینکه تبعه غیرمجاز افغانستانی در ایران بوده، جان باخته و شانس پیوند عضو پیدا نکرده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان وزارت بهداشت و یکی از بیمارستان‌های شیراز اما این اتهام را نپذیرفتند و خبر فوت نوجوان افغان را به دلیل ممنوع بودن عمل پیوند برای اتباع غیرمجاز تکذیب و مرگ را به دلیل رشد سریع بیماری و مراجعه دیر‌هنگام به بیمارستان عنوان کردند.
قانونی برای اتباع خارجی
وزارت بهداشت در حالی این خبر را تکذیب کرد که مرداد پارسال، در دومین جلسه شورای عالی پیوند اعضا، پیوند عضو برای اتباع غیرایرانی ممنوع شده بود، که این موضوع نشان می‌داد، دختر افغان با توجه به این قانون، تحت عمل جراحی قرار نگرفته است.
مهدی عباسی، متخصص بیماری‌های گوارشی و کبد به «فرهیختگان» می‌گوید: «در بیماران کبدی، زمان مراجعه و انجام عمل پیوند برای نتیجه‌بخشی پیوند بسیار مهم است. پس هر فردی که کبد بیماری دارد برای پیوند مورد مناسبی نیست.»
در حالی لطیفه دختر افغانستانی جانش را از دست داد که خانواده‌اش مدعی بودند، پدر لطیفه قصد داشته بخشی از کبدش را به لطیفه اهدا کند و جان فرزندش را نجات دهد. عباسی با بیان اینکه بیمارستان مذکور این امکان را دارد که از فرد زنده بخشی از کبد را بگیرد، می‌گوید: «البته این اهدا تنها از سوی بستگان درجه اول امکان دارد و هر عمل پیوند چیزی حدود 20 میلیون تومان برای بیمارستان هزینه در‌بر دارد، که در حال حاضر این هزینه برای بیماران رایگان است.
اما با توجه به قانونی که سال گذشته تصویب شد این قانون مشمول بیماران خارجی نمی‌شود و حتی اگر خودشان هزینه عمل را به صورت کامل پرداخت کنند هم نمی‌توانند در ایران تحت عمل جراحی پیوند اعضا قرار بگیرند.» طبق این قانون، عمل پیوند اعضا برای اتباع غیرایرانی، تنها در صورتی که اهداکننده و دریافت‌کننده تبعه مجاز باشند، امکان‌پذیر است و تبعه ایرانی، امکان اهدای عضو به اتباع غیرایرانی را ندارد. به عقیده عباسی، این قانون باید تنها فیلتر برای اولویت‌بندی بیماران در انتظار پیوند باشد؛ چرا که بر اساس منشور حقوق بیمار، بیمارستان موظف است به همه افراد بدون توجه به اینکه چه کسی است خدمات ارائه کند؛ این یکی از اصول اخلاق پزشکی است.
چرا قانون تغییر کرد؟
قبل از تصویب ممنوعیت پیوند اعضا برای اتباع خارجی، در سال 1387 قانونی تصویب شد که اتباع مجاز می‌توانستند در صورت تامین عضو از هموطن خود، در ایران مورد عمل جراحی پیوند عضو قرار گیرند. اما سال گذشته در دومین جلسه شورای عالی پیوند اعضا، جراحی پیوند اعضای بدن به اتباع غیرایرانی در هر شرایطی در ایران ممنوع شد و از مهر سال پیش به اجرا در‌آمد؛ قانونی که دلایل خودش را داشت و در آن زمان راضی‌کننده به نظر می‌رسید.
قاچاق اعضای بدن
حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمان تصویب این مصوبه مهم‌ترین دلیل تصویب چنین قانونی را تخلفات فراوان در حوزه پیوند عضو عنوان کرده بود، که در بسیاری از آنها اتباع خارجی دست داشتند. وزیر بهداشت در همان زمان گفته بود: «در 10 سال گذشته 608 بیمار غیرایرانی در کشور پیوند عضو شده‌اند. شاید آمارها بیشتر از این تعداد باشد؛ چراکه بسیاری از اتباع غیرایرانی از مسیرهای غیرقانونی و متفرقه اقدام به پیوند عضو کرده‌اند.»
کتایون نجفی‌زاده، رئیس اداره پیوند و بیماری‌های خاص وزارت بهداشت در تکمیل صحبت‌های وزیر گفته بود: «سال‌های پیش چندین باند قاچاق که کارشان این بود که از فرد ایرانی اعضای بدنش را می‌گرفتند و با هزینه‌های بالا به اتباع خارجی می‌فروختند، شناسایی شدند.» به گفته او، این مساله سبب فساد در ماجرای پیوند اعضا شده بود.
پیچیدگی‌های اخلاق پزشکی
درحالی که گروهی معتقدند هر روز هفت تا 10 ایرانی در انتظار پیوند عضو، جان‌شان را از دست می‌دهند و بیش از 25 هزار نفر در سال در انتظار پیوند عضو هستند، نباید چندان به اخباری از این دست اعتنا کرد. مریم شهابی، فعال حقوق کودک در این باره می‌گوید: «گزارش‌ها نشان می‌دهد لطیفه به دلیل تعلل بیمارستان مذکور جانش را از دست نداده، اما اینکه قانونی وجود دارد که جان کودک بر اساس ملیتش اهمیت پیدا می‌‌کند، بر‌خلاف کنوانسیون حقوق کودک و حتی اخلاق پزشکی است.» او به «فرهیختگان» می‌گوید: «باید شرایطی فراهم شود که قوانینی از این دست تغییر کند.»
راه‌اندازی مرکز پیوند کبد در افغانستان
محمد آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت اما از راه‌اندازی یک مرکز پیوند کبد در افغانستان خبر داده و به «آنا» گفته است: «با پیگیری‌های وزارت بهداشت ایران، مرکز پیوند کبدی در افغانستان راه‌اندازی می‌شود و تاکنون نیز آموزش‌های لازم به پزشکان افغانی ارائه شده تا در آینده مرکز پیوند کبد افغانستان توسط خود پزشکان افغانی اداره شود.» به گفته او پارسال حدود 10 بیمار پیوند عضو در کشور تحت عمل پیوند قرار گرفتند. البته ناتوانی اتباع افغانی در پرداخت هزینه‌های درمانی بار مالی سنگینی بر وزارت بهداشت تحمل کرده است.
نظر شما