تغذیه مادر در دوران شیردهی، برای داشتن شیردهی موفق و تامین مواد مغذی مورد نیاز كودك بسیار مهم است. مادر در این دوران علاوه بر نیازهای تغذیه‌ای خود، برای تولید شیر به مقدار بیشتری مواد مغذی و مایعات نیاز دارد كه باید به برنامه غذایی خود بیفزاید.

بنا براعلام انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی كشور، در دوران شیردهی بسته به مقدار شیر تولید شده، نیاز به انرژی و سایر مواد مغذی و مایعات بیشتر می‌شود كه بخشی از انرژی از طریق به مصرف رسیدن چربی‌های ذخیره شده در بدن مادر در دوران بارداری تامین می‌شود.

مادر شیرده باید برنامه غذایی خود را طوری تنظیم كند كه روزانه از تمامی گروه‌های غذایی به طور متعادل و مناسب دریافت كند. گروه غذایی نان و غلات مواد غذایی مانند انواع نان، برنج، ماكارونی، بیسكویت‌های ساده و غلات را شامل می‌شود كه برای تولید انرژی مفیدند. مواد غذایی این گروه دارای مواد نشاسته‌ای، مقداری پروتئین، آهن و ویتامین‌های گروه B است و مادران شیرده باید روزانه به طور متوسط 7 تا 11 واحد از این گروه دریافت كنند. هر واحد از گروه نان و غلات برابر با یك برش 30 گرمی نان و یا نصف لیوان ماكارونی یا برنج پخته است.

میوه‌ها و سبزی‌ها نیز تامین كننده ویتامین‌ها و برخی مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند. مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها موجب افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها، ترمیم زخم، سلامت پوست و نیز كمك به سوخت و ساز بدن می‌شوند. مصرف روزانه حداقل پنج واحد از میوه‌ها و چهار واحد از سبزی‌ها برای زنان شیرده ضروری است. هر واحد از گروه میوه‌ها برابر با یك عدد میوه متوسط مانند پرتقال، سیب، نارنگی و یا نصف گریپ فروت یا سه چهارم لیوان آبلیمو تازه یا یك چهارم لیوان میوه خشك و هر واحد از سبزی‌ها برابر با یك لیوان سبزی خام یا نصف لیوان سبزی پخته است.

گروه شیر و فراورده‌های آن نیز موادی مانند ماست، پنیر كم چرب و كشك را شامل می‌شود كه برای استحكام استخوان‌های مادر و سلامت پوست لازمند. چنانچه كلسیم در رژیم غذایی كافی نباشد، ‌نیاز به كلسیم شیر كودك از طریق ذخایر اسكلتی مادر تامین می‌شود كه این امر پوكی استخوان زودرس مادر را سبب می‌شود. بنابراین مادر شیرده برای تامین نیاز كلسیم خود باید روزانه 3 تا 4 واحد از مواد غذایی این گروه مصرف كند. هر و احد از مواد غذایی این گروه برابر است با یك لیوان شیر یا ماست و یا 30 تا 45 گرم پنیر.

گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها نیز انواع گوشت‌های قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و مغزها (فندق، بادام، پسته و گردو و ...) را شامل می‌شود. مواد غذایی این گروه نقش بسیار مهمی در تامین پروتئین و آهن مورد نیاز مادر شیرده دارند. مادر شیرده باید روزانه حداقل 3 واحد از مواد غذایی این گروه مصرف كند. هر واحد از این گروه با 60 تا 90 گرم گوشت قرمز، مرغ یا ماهی، 2 عدد تخم مرغ یا یك لیوان حبوبات پخته برابر است.

توصیه‌هایی برای مادران شیرده:

- مادر شیرده باید از تمامی گروه‌های غذایی در برنامه غذایی خود استفاده كند.

- برای جلوگیری از كاهش آب بدن مادر (دهیدراتاسیون) به مادران توصیه می‌شود كه روزانه به میزان كافی مایعات و آبمیوه طبیعی مصرف كند.

- نوشیدن یك لیوان مایعات مانند آب، شیر یا آب میوه تازه در هر بار شیردهی توصیه می‌شود.

- نیاز به ویتامین‌ها و املاح در دوران شیردهی افزایش می‌یابد كه از طریق رعایت رژیم غذایی متعادل می‌توان این نیاز را برطرف كرد.

- ورزش‌های سبك كه باعث افزایش توان بدنی مادر و كاهش استرس می‌شود نیز توصیه می‌شود اما ورزش‌های سنگین به مادران شیرده توصیه نمی‌شود.

- قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید به مدت حداقل 20 دقیقه در روز (در ساعت اوج تابش خورشید نباشد) توصیه می‌شود.

- از مصرف شكلات، ‌قهوه، ‌نوشابه‌های گازدار، ‌مواد غذایی پر ادویه (مانند سوسیس و كالباس) و مواد غذایی نفاخ خودداری شود.