سلامت نیوزمی‌خواهید یک نفس عمیق بکشید؛ اما پشیمان می‌شوید. دلیلش هم کاملا ساده‌است. این‌روزها به‌جز ریزگردها، سموم و آلاینده‌های رایج در هوای کلان‌شهرها یک پدیده‌ی بسیار ریز دیگر هم مانع از راحتی تنفس با خیال آسوده را از شهروندان سلب کرده‌است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سایه، این‌بار صحبت از یک مزاحم زنده است که به‌راحتی در آسمان شهرمان به پرواز درآمده و آن‌قدر زیاد هست تا هیچ‌یک از ما در نفس‌های‌مان از بلع آنها بی‌نصیب نمانیم.

از سفیدبالک‌ها می‌گوییم که مهمان چندساله‌ی ما هستند و در بی‌تدبیری مسئولان، به سهمیه‌ی روزانه‌ی هوایی که تنفس می‌کنیم، ضمیمه شده‌اند. اما این مهمان‌های ناخوانده چه هستند؟ در سایت Learn٢grow که به آموزش‌های باغبانی و نگهداری از گیاهان می‌پردازد، در تعریف این حشرات آمده‌است: «مگس سفید، نوعی آفت کوچک است که می‌تواند به مشکلی بزرگ برای گیاهان تبدیل شود.

این موجودات نه‌تنها با تغذیه‌کردن از گیاهان مختلف، آنها را دچار آسیب می‌کنند؛ بلکه می‌توانند ویروس‌های گیاهی را هم انتقال دهند». در منبع دیگری به‌نامFmcprosolutions  نیز آمده‌است: «سفیدبالک‌ها یکی از انواع آفات گیاهی گلخانه‌ای هستند که به آفت جدی گیاهان تزئینی معروفند؛ اما می‌توانند ناقل ویروس‌های گیاهی به هر نوع محصول باغی و مزرعه‌ای شوند».

البته باید دانست که این موجودات بسیار کوچک، تنوع بسیار زیادی دارند؛ به‌گونه‌ای که در مطلب منتشره در نهم آگوست سال جاری در سایت علمی Karensgardentips اشاره شده بیش از ١٥٠٠ نوع سفیدبالک در دنیا وجود دارد که پوشش بدن همه‌ی آنها نوعی ترکیبات مومی آردی‌ست.

در همین مرجع آمده که این آفت، با نفوذ به بافت گیاهان، از آنها تغذیه می‌کنند و روی برگ‌ها و ساقه‌ی گیاهان ردی عسل‌مانند از خود بر‌جای می‌گذارند که تبدیل به لکه‌های سیاه و خال‌های آسیب‌زا می‌شوند؛ به‌همین‌علت، به آنها عسلک هم می‌گویند.

بر اساس نتایج بررس‌های مرکز جامع تحقیقات روی این موجود موسوم به Whiteflyresearch که وابسته به انستیتو علوم حشرات دانشگاه ججیانگ چین است، ویروسی که سفیدبالک‌ها حمل می‌کنند بیشترین آسیب را در نباتات به مزارع ذرت، گوجه‌فرنگی، مرکبات، بنشن‌ها و البته پنبه می‌زند؛ مسئله‌ای که نشان می‌دهد رنگ زرد برای این آفت، جذاب است.

در سایت Planetnatural می‌خوانیم: «آنها در اواخر بهار تکثیر می‌شوند و هربار بین ٤٠٠ تا ٥٠٠ تخم می‌گذارند. تنها ٢٥ روز طول می‌کشد که به یک حشره‌ی بالغ تبدیل شوند و این یعنی، در تابستان بیشتر و انبوه‌تر شاهد حضورشان خواهیم بود». مسئله‌ای که حالا یکی از دردسرهای جدید شهروندی در تهران را رقم زده‌است. بااین حال، نکته‌ای که می‌خواهیم در این نوشتار به آن اشاره کنیم، بیماری‌زایی احتمالی سفیدبالک‌ها برای انسان است.

عسلک‌ها تنها چیزی حدود یک تا سه میلی‌متر هستند و همین کوچکی قابل توجه‌شان باعث می‌شود به‌راحتی وارد بدن انسان شوند و به‌ویژه وقتی در حجم زیاد در سطح شهر حضور دارند، در امان‌ماندن از شرشان ساده نیست؛ ضمن آنکه گفته می‌شود مقابله با آنها کار راحتی هم نیست.

در گزارشی که خبرگزاری ایلنا به‌تازگی در این مورد منتشر کرده، از قول محمد حسین بازگیر؛ رئیس حفاظت محیط زیست شهر تهران در مورد آخرین تصمیمات گرفته‌شده برای مقابله با سفیدبالک‌ها آورده‌است: «تمام فعالیت‌های اجرایی برای حل این مشکل به شهرداری تهران سپرده شده؛ اما پروژه‌ی تحقیقاتی نیز توسط مرکز تحقیقات گیاه‌پزشکی از پاییز سال گذشته آغاز شد که به‌زودی نتیجه‌ی آن مشخص خواهد شد؛ افزون‌برآن، از دستگاه‌های مختلف و مراکز علمی نیز خواهش کردیم که اگر اطلاعاتی در زمینه‌ی این حشرات دارند، این کمیته را در جریان قرار دهند.

درحال‌حاضر، تنها راه‌حل ما مقابله‌ی فیزیکی یعنی شست‌وشوی درختان و همچنین استفاده از نوارهای زردرنگ برای تعیین وضعیت جمعیت این حشرات است، زیرا حشرات به رنگ زرد جذب می‌شوند. تنها راه ما این است که مطالعات در این زمینه کامل شود؛ زیرا نمی‌توانیم در شهر برای مقابله با این حشرات از مواد شیمیایی استفاده کنیم».

یکی از نگرانی‌های مردم در زمینه‌ی وجود این مهمان‌های ناخوانده احتمال آسیب‌زایی‌شان برای دستگاه تنفسی انسان است؛ مسئله ای که باید گفت به‌رغم باور عامه هنوز در هاله‌‌ای از ابهام قرار دارد و در هیچ‌یک از مراکز و منابع تحقیقاتی معتبر خارجی مطلبی در مورد خطرات این آفت گیاهی برای انسان حتی در حد احتمال هم منتشر نشده‌است.

مهدی نجمی؛ رئیس واحد بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت هم در ادامه‌ی گزارش ایلنا گفت: «در مورد بیماری‌های ریوی، این حشرات آن‌قدر ریز نیستند که به‌راحتی وارد مجاری هوایی انسان شوند و بسیاری از آنها در قسمت‌های بالایی مجاری تنفسی دفع می‌شوند. به‌همین‌خاطر هم شاهد سرفه و عطسه‌ی مردم پس از برخورد با این حشرات هستیم. خود حشرات نیز به‌راحتی وارد مجاری هوایی ما نمی‌شوند و هیچ مدرک مستندی دال بر افزایش بروز آسم یا بیماری ریوی بر اثر وجود این حشرات نداریم؛ ضمن اینکه به صورت ١٠٠درصد نیز نمی‌توانیم تاثیر آن را رد کنیم».