سلامت نیوز: 97 درصد داروها تولید داخل و 3 درصد وارداتی هستند كه یك سوم ارز دارویی كشور را به خود اختصاص می‌دهند. از این میان 15 درصد مصرف داروهای كل كشور به داروهای شیمی درمانی اختصاص دارد و هزینه‌های آن سالانه بالغ بر هزار و 500 میلیارد تومان است آن هم در شرایطی كه بنا به تأكید پزشكان متخصص خیلی وقت‌ها شیمی‌درمانی نقش چندانی در درمان بیماری و افزایش طول عمر بیماران مبتلا به سرطان ندارد. با وجود این به دلیل فقدان راهنماهای درمانی مناسب از سوی وزارت بهداشت برای درمان سرطان، مبتلایان به این بیماری برای برخی پزشكان، آزمایشگاهی برای آزمودن نتایج داروهای بالینی تازه می‌شوند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جوان، شاید تا چند سال پیش اولین درمانی كه برای سرطان به ذهن می‌رسید شیمی‌درمانی بود اما حالا یكی دو سالی می‌شود كه برخی پزشكان متخصص پشت‌پرده‌های تازه‌ای را درباره شیمی‌درمانی آشكار كرده‌اند و اثرگذاری این روش درمانی پرهزینه و پر‌عارضه را زیر سؤال برده‌اند.
 
وقتی راهنما نداریم
 سالانه 8 هزار و 500 میلیارد تومان به طور مستقیم یا غیر‌مستقیم برای سرطان هزینه می‌شود كه 2 هزار و 500 میلیارد تومان آن مستقیم برای درمان و تشخیص سرطان هزینه می‌شود، آن هم در شرایطی كه هر سال 90 هزار مورد جدید ابتلا به سرطان داریم و از بین 300هزار بیمار سرطانی در كشورمان سالی 30 هزار مورد فوت می‌كنند. با وجود تمام اینها رئیس مركز تحقیقات سرطان یكی از چهره‌هایی است كه بسیاری از شیمی‌درمانی‌ها را در درمان سرطان غیر‌مؤثر و بی‌مورد می‌داند. دكتر اسماعیل اكبری در این باره می‌گوید:«‌۴۹ درصد بیماران سرطانی كشور از روش جراحی، ۴۰ درصد از رادیوتراپی و ۱۱ درصد از روش دارودرمانی استفاده می‌كنند. انجام بسیاری از جراحی‌ها و شیمی‌درمانی برای این بیماران بی‌مورد است.»

بنا به تأكید وی یكی از اساسی‌ترین مشكلات كشور ما در زمینه درمان سرطان فقدان گاید‌لاین‌ها یا راهنمای بالینی درمان این بیماری از سوی وزارت بهداشت است كه موجب شده با درمان‌های سلیقه‌ای این بیماری از سوی پزشكان مختلف مواجه باشیم و چالش نابسامانی در درمان هم به سرگردانی‌ها و دردسرهای این بیماری برای بیماران اضافه می‌كند. اكبری می‌گوید: «‌پزشكان هیچ راهنمای درمانی برای سرطان ندارند و وزارت بهداشت نیز در سیاست‌های خود، تدوین چنین چارچوبی را پیش‌بینی نكرده است. » رئیس مركز تحقیقات سرطان با تأكید بر اینكه انجام بسیاری از جراحی‌ها و شیمی‌درمانی برای بیماران سرطانی بی‌مورد است، دلیل این دو اشكال بزرگ را در درجه نخست، خط مشی وزارت بهداشت و درمان كشور می‌داند كه راهنمای درمانی در دسترس پزشكان نیست. وی به یك نمونه از این سرگردانی در روند درمانی اشاره می‌كند: «‌در حال حاضر در كشورهای پیشرفته جهان برای درمان تومورهای سینه دستورالعمل‌های ویژه‌ای وجود دارد و اگر اندازه تومور كمتر از دو سانتیمتر باشد، برای درمان بیمار از جراحی یا شیمی‌درمانی استفاده نمی‌شود اما متأسفانه در كشور ما پزشكان برای درمان تومورهای یك سانتیمتری هم از عمل جراحی و شیمی‌درمانی استفاده می‌كنند.»
 
تجارت گران سرطان
آنطور كه احمد عامری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید، اثربخشی داروهای اولیه شیمی‌درمانی بسیار بهتر از برخی داروهای جدید است؛ داروهای جدید شیمی‌درمانی كه تعداد آنها رو به افزایش است، نسبت به داروهای اولیه از اثربخشی پایین‌تری برخوردار است و تنها تعداد محدودی از آنها را می‌توان در بهبودی و افزایش طول عمر بیمار مؤثر دانست. وی در این باره نتایج بررسی‌های FDA را مثال می‌زند: « با توجه به بررسی‌ها درباره 12 داروی شیمی‌درمانی مورد تأیید FDA در سال 2012 كه عمدتاً تولید امریكا است، تنها سه دارو موجب افزایش مدت كوتاهی در طول عمر بیمار شده بود. بر این اساس هزینه‌های گزافی برای تهیه این داروهای كم‌اثر یا بی‌اثر بر بیمار و سیستم بهداشتی كشور تحمیل می‌شود كه اصلاح آن نیاز به مدیریت مسئولان در ورود داروها و صرف هزینه‌های آن دارد.»
وی با اشاره به پرداخت 90 درصد هزینه‌های دارویی از سوی دولت و همچنین سرانه پایین كشور، از برخی پشت‌پرده‌ها درباره واردات داروهای شیمی‌درمانی می‌گوید: «‌بر اساس شرایط موجود، مسئولان باید توجه ویژه‌ای به واردات داروهای شیمی‌درمانی داشته باشند و درگیر تجارت این حوزه نشوند چراكه به دلیل نبود گاید‌لاین مشخصی برای این داروها، در بسیاری مواقع تجویز و مصرف داروهای بی‌مورد شیمی‌درمانی موجب می‌شود بیمار از درمان‌های ساده و اولیه خود نیز به خاطر هزینه‌های بالا دست بكشد.»
 
فقدان مبنای علمی برای نیمی از مصارف داروهای شیمی درمانی
بنا به تأكید محمدرضا قوام نصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی آنكولوژی ایران هزینه داروهای شیمی‌درمانی طبق آمار مراجع رسمی، مبلغی بالغ بر هزار و 500 میلیارد تومان در سال است كه به نسبت جمعیت كشور چنین مصرفی خارج از قاعده و سرسام‌آور است.
وی تصریح می‌كند: از نظر انجمن حدود نیمی از مصارف داروهای شیمی درمانی كشور، مبنای علمی نداشته و بدون اندیكاسیون‌های علمی تجویز می‌شود.

قوام نصیری تأثیر شیمی‌درمانی در بهبود تومورهای بدخیم را حدود 10 درصد می‌داند و تأكید می‌كند: اگر داروهای شیمی‌درمانی بدون تلفیق مناسب با رادیوتراپی استفاده شود، كاركرد درمانی قطعی نخواهد داشت و بیماران پس از مدت كوتاهی دچار عود می‌گردند و مجدداً دور باطل مصرف داروهای شیمی درمانی برای تسكین این بیماران و افزایش موقتی و كوتاه طول عمر آنها شروع می‌شود.

رئیس انجمن رادیوتراپی آنكولوژی ایران معتقد است: اصلی‌ترین پایه درمان غیر‌جراحی تومورهای بدخیم، رادیوتراپی است و غفلت از این مسئله موجب توسعه بیهوده تخت‌های شیمی‌درمانی و به دنبال آن، مصرف بیشتر داروهای شیمی درمانی می‌شود.
 
آزمایش داروهای تازه برای تجارت مرگ
در این میان بیماران مبتلا به سرطان می‌مانند و پزشكانی كه تنها محك موجود برای درست یا نادرست بودن درمان‌شان وجدان خودشان است چراكه با وجود اضافه شدن سالانه 90 هزار نفر به جمعیت سرطانی‌های كشور همچنان شاهد انفعال وزارت بهداشت در تدوین راهنمای درمان سرطان هستیم و حتی اگر چنین راهنمایی تدوین شود، معلوم نیست نظارتی بر اجرای آن باشد یا نه اما در این بین كمر بسیاری از خانواده‌ها زیر هزینه‌های سرسام‌آوری كه بیهوده به آنها تحمیل می‌شود، می‌شكند و به زیر خط فقر سقوط می‌كنند تا جیب برخی پزشكان و كمپانی‌های داروسازی پر شود و داروهای تازه هم آزمون اثربخشی خود را پس دهند.