سلامت نیوز-*محمود کاری: در روزهای گذشته شاهد بروز حوادثی در ایستگاه‌های مترو بودیم که یکی از قربانیان این حوادث، فردی نابینا بود. جانبازان، معلولان و افراد کم توان جسمی برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل مترو و اتوبوس با مشکلاتی روبه‌رو هستند و مسئولان وسایل نقلیه عمومی، رویکردی برای مناسب سازی این ایستگاه‌ها ندارند تا این وسایل نقلیه برای همه مردم قابل استفاده شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، شرکت بهره برداری مترو، این مساله را به پیمانکاران واگذار می‌کند و پیمانکاران، شرکت بهره‌برداری را مسئول می‌دانند. وسایل نقلیه عمومی باید دارای استاندارد‌های جهانی باشند و بحث مناسب سازی این فضاها برای جانبازان و معلولان در این استانداردها گنجانده شده است. از بین ۴خط متروی فعال در تهران، حدود ۸۰ درصد آنها آسانسور و استاندارد‌های رفت‌وآمد برای معلولان را ندارند. ایستگاه‌های مترو فاقد هرگونه علائم خطر و سنسور برای معلولان و جانبازان است. جامعه مدنی و فعالان در این زمینه، طی جلسات فراوان با شهرداری و شورای شهر از مشکلات و نیازهای این افراد سخن گفته است و مسئولان برای همکاری ابراز تمایل می‌کنند اما پیشرفت چندانی در این زمینه حاصل نمی شود. برای مثال رایزنی‌هایی با پیمانکار خط ۶ مترو در زمینه نصب آسانسور انجام شده اما ایشان اعلام کردند که تعهدی در این زمینه ندارند. البته تمهیداتی برای تشویق معلولان در راستای استفاده از این وسایل در نظر گرفته شده و می‌توان از اهدای کارت رایگان مترو و اتوبوس به این افراد نام برد که با ارائه مدارک لازم از سوی معلولان، شرکت بهره‌برداری مترو، این کارت را به رایگان در اختیار درخواست کنندگان قرار می‌دهد. یکی از موانعی که در راه مناسب سازی فضای شهر برای معلولان و جانبازان وجود دارد، این است که شهرهای ما در گذشته و بدون توجه به این مسائل شکل گرفته‌اند اما باید به این نکته توجه داشت که امروزه و در شهرسازی جدید، استاندارد‌هایی وجود دارد که افراد متولی ساخت بناها باید به آنها توجه کنند و در این استانداردها به مناسب‌سازی فضای شهر برای معلولان و جانبازان اشاره شده است. معابری در تهران ساخته شده که برای استفاده معلولان مناسب هستند اما به دلیل ورود موتور سیکلت‌ها به این معابر، موانعی در این گذرگاه‌ها تعبیه می‌شود که باعث ناهمواری راه برای افراد سالم می‌شود چه رسد به معلولان. این موانع برای مادرانی که کالسکه به همراه دارند باعث دردسر می‌شود و باید با روش‌های دیگری مثل افزایش جریمه‌ها با موتور سواران متجاوز به حریم پیاده‌رو برخورد شود.
معلولان نیازمند توجه شهرداری‌ها
به طور کلی در زمینه مناسب سازی فضا برای معلولان تلاش‌هایی صورت گرفته اما به دلیل وجود ناهماهنگی در سازمان‌ها، این زحمات، به‌هدر رفته است. شهرداری، کار‌های عمرانی بسیار بزرگ انجام داده اما نسبت به معلولان توجه کافی را نداشته است. برداشتن چند پله از جلوی معلولان و یا نصب یک آسانسور در مقابل هزینه طرح‌های کلان شهرداری، هزینه ناچیزی است اما به علت عدم آشنایی برخی مسئولان با این مسائل یا بی‌توجهی پیمانکاران، معلولان و جانبازان ما با مشکلاتی در سطح عادی زندگی روبه‌رو شده‌اند. براساس قوانین و دستور‌العمل‌های موجود در این زمینه، پیاده‌روهای بالای ۲ متر عرض، باید همسطح باشند، وجود پل‌های ارتباطی در تقاطع کوچه‌ها و خیابان ها، همچنین پل‌های روی جوی آب، الزامی‌است. برای نابینایان نیز باید در عرض ۴۰ سانتی‌متر با موزائیک‌های شیاردار و همسطح پیاده رو، مسیرهایی تعبیه شود. در بسیاری از پیاده رو‌های ما این مسائل وجود دارد اما استاندارد‌های لازم رعایت نشده است. برای مثال به جای موزائیک‌های شیاردار از موزائیک‌های پولکی استفاده شده است. مسیرهایی باید به عنوان نقاط خطر تعبیه شود، به طوریکه نابینایان، به محض ورود به این نقاط از وجود خطر آگاه شوند. شهرداری‌ها باید با دادن آموزش‌های لازم به عوامل اجرایی و پیمانکاران، آنها را از اعمال درست استانداردها آگاه کنند.
ایجاد موانع در پیاده‌رو اشتباه است
ورود موتور سیکلت‌ها به پیاده‌روها نیازمند تمهیدات بازدارنده است، چون ورود وسایل نقلیه به پیاده رو افراد سالم را نیز آزار می‌دهد. تعبیه موانع در پیاده رو راهکار درستی نیست چون در کنار جلوگیری از ورود موتور سیکلت‌ها، سالمندان، جانبازان، معلولان و مادرانی که به همراه خود کالسکه دارند را نیز با مشکلاتی در عبور و مرور مواجه کرده است. چیزی در حدود چهار تا پنج درصد از اماکن عمومی ما استاندارد‌های لازم در مورد مناسب‌سازی فضاها را رعایت کرده اند و بسیاری از مساجد، رستوران‌ها و... از پذیرش معلولان و جانبازان معذورند. بسیاری از معلولان که دوست دارند در مراسم‌های مذهبی یا مجالس ترحیم شرکت کنند، به علت فضای نامناسب مساجد برای این افراد، از این مسائل باز مانده اند. برخی فروشگاه‌های بزرگ به دلیل الزامات این مناسب سازی، می‌توانند از معلولان استقبال کنند اما به طور کلی اماکن عمومی مثل درمانگاه‌ها و ساختمان‌های پزشکان، از آنجایی که این اماکن، ملک شخصی بوده یا بعدها تغییر کاربری داده، نمی‌توانند پذیرای جانبازان و معلولان باشند. در بوستان‌ها و پارک‌ها، وضع بهتر است اما این اماکن نیز دارای برخی نواقص مثل سرویس بهداشتی، ورودی‌ها و... هستند. داخل بوستان‌ها به نسبت سایر اماکن عمومی وضع مساعدتری برای معلولان دارند. راهنمایی و رانندگی نیز طرحی دارد که طی آن سیستم صوتی روی چراغ‌های راهنمایی نصب شود که باید در اجرای این طرح تسریع شود. همچنین چراغ‌های خاص معلولان و نابینایان که برای گذشتن از خیابان، می‌توانند با فشار دکمه‌های تعبیه‌شده، چراغ را برای ماشین‌ها قرمز کرده و از خیابان بگذرند. این چراغ‌ها هنوز به طور کامل اجرایی نشده و در چند نقطه به صورت آزمایشی تعبیه شده است. کلید‌های تعبیه شده برای این چراغ‌ها در جای مناسبی نیست که برای همه معلولان در دسترس باشد و این افراد نیازمند کمک دیگران برای استفاده از این کلیدها هستند. چنین تعابیری از سوی راهنمایی و رانندگی در مرحله آزمایشی قرار دارد و کافی نیست. شهرداری باید به تعهدات قانونی خود در قبال همه شهروندان عمل کند و نسبت به همه مردم احساس مسئولیت داشته باشد. ۱۰ درصد از افراد جامعه را جانبازان و معلولان تشکیل می‌دهند که باید از حقوق شهروندی برخوردار شوند، چون مانند سایر افراد مالیات و عوارض شهرداری را پرداخت می‌کنند. سازمان‌های مردم نهاد بسیاری در زمینه حمایت از معلولان فعالیت می‌کنند که شهرداری‌ها می‌توانند از نظرات تخصصی این سازمان‌ها استفاده کنند و بخشی از نظارت‌ها را به جامعه مدنی بسپارند تا این امر به بهترین شکل انجام شود.
* رئیس انجمن ندای معلولان ایران
نظر شما