سلامت نیوز: تابستان امسال موسم مگس‌های سفیدی بود که نه تنها سرتاسر پایتخت بلکه مناطق اطراف آن را نیز انباشتند و صدای همه را درآوردند. همه ما به محض خروج از خانه تعداد بیشمار این مگس‌ها را به چشم می‌دیدیم و این سؤال را داشتیم -و با ادامه حضورشان، هنوز هم داریم- که وجود این حشرات در هوایی که تنفس می‌کنیم چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟ و اینکه آیا ورود آنها به سیستم تنفسی ما از طریق دهان و بینی یا تماس با پوست، خطری ایجاد نمی‌کند؟ گذشته از انواع شایعاتی که در این زمینه دهان به دهان می‌گردد، اصل موضوع چیست؟

به گزارش سلامت نیوز، سروش نیکنامیان، بیولوژیست و پـژوهشگـر، در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران، حرف‌های جدیدی درباره این میهمانان ناخوانده پایتخت دارد. او می‌گوید: با توجه به آزمایش‌هایی که در دانشگاه آریزونا انجام گرفته، عامل این همه‌گیری وجود نوعی باکتری انگلی به نام «ریکتزیا» است. باکتری ریکتزیا، موجب افزایش میزان مگس‌های سفید از طریق کاهش تعداد مگس نر و افزایش تعداد مگس‌های ماده می‌شود. نوع ماده این مگس‌ها تعداد بسیار بالایی تخم می‌گذارد؛ به طوری که با سرعت بالا تبدیل به لارو می‌شوند و به بلوغ می‌رسند. ژن ریکتزیا تنها از طریق مگس ماده و به‌صورت عمودی منتقل می‌شود و مقاومت و بلوغ لارو را تسریع می‌بخشد.

انتقال بیماری توسط سفیدبالک‌ها
نگرانی بزرگی که مگس‌های سفید یا همان سفیدبالک‌ها به‌دنبال دارند، ابتلا یا انتقال بیماری توسط آنهاست.
به گفته این محقق، در سال 2000 فقط یک درصد از مگس‌های سفید حاوی باکتری یادشده بودند، اما در حال حاضر تقریباً تمامی مگس‌های سفید آلوده به این باکتری شده اند؛ باکتری ریکتزیا زندگی انگلی دارد و می‌تواند عامل بیماری تب راکی، سردرد، سرفه، دل درد، حالت تهوع، اگزما، سرگیجه و بزرگ شدن گره‌های لنفی در انسان باشد. با توجه به اینکه مگس‌های سفید می‌توانند از راه بینی و دهان به بدن وارد شوند، انتقال این باکتری به انسان اهمیت زیادی دارد. کودکان، سالمندان و افراد با نقص سیستم ایمنی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. مطالعه و آزمایش در زمینه انتقال باکتری‌های بیماری زا از طریق حشرات بخصوص مگس سفید که تغییر ناگهانی در اکولوژی ایجاد می‌کنند، اهمیت بسزایی دارد.

این متخصص بیولوژی در ادامه اضافه می‌کند: این مگس‌ها در فصل بهار به گل‌ها و مزارع هندوانه و در طول تابستان به مزارع پنبه، سبزیجات و درختان سبز حمله می‌کنند و با مکیدن شیره برگ‌ها، مایع عسل مانند و چسبنده‌ای از خود به جا می‌گذارند که موجب مرگ گیاه می‌شود. انتقال ویروس‌های گیاهی توسط مگس سفید مهم‌ترین عامل از بین رفتن محصولات زراعی بخصوص پنبه و بادنجان است، اما تاکنون انتقال ویروسی از این حشره به انسان دیده نشده است. با این حال نقش تغییرات اقلیمی و تکامل در جهش ژنتیکی ویروس‌ها، می‌تواند در آینده تهدید‌کننده باشد.

با دشمنان مگس سفید آشنا شویم
متأسفانه مگس‌های سفید و لارو آنها نسبت به سموم شیمیایی بسیار مقاوم شده‌اند و استفاده از این سموم، حشراتی را که از مگس‌های سفید تغذیه می‌کنند، نابود می‌کند.
نیکنامیان با اشاره به تجربه موفق ایالت آریزونای امریکا در مبارزه و ریشه کن کردن این مگس‌ها، استفاده از تجارب جهانی را مفید دانسته و خاطرنشان می‌کند: علاوه بر شهرداری‌ها مردم به نوبه خود می‌توانند در کاهش این حشرات و آسیب‌های احتمالی که آنها بر زندگی وارد می‌کنند مؤثر باشند؛ پاشیدن ناگهانی آب یا پمپ باد به زیر برگ درختان تخم و لارو آنها، این مگس‌ها را از محل تکامل‌شان دور می‌کند، این عمل را باید صبح و زمان طلوع خورشید که این حشرات جنبش کمتری دارند انجام دهید تا از تخم‌گذاری مجدد نوع ماده جلوگیری کنید، حشره کش‌های صابونی و روغن‌های باغبانی هم نقش حیاتی در نابودی مگس سفید و کنترل اکولوژی قاتلین این حشرات دارد، «ایمیداکلوپرید» هم محصولی جدید است که نقش بسیار مثبتی در نابودی این حشره دارد، افرادی که در حیاط خانه خود درخت دارند، می‌توانند از روش‌های فوق استفاده کنند.

به طور کلی طبق قوانین بیولوژیک، تغییر ناگهانی در اکولوژی و تکامل برای دیگر ارگانیسم‌ها بخصوص انسان مضر بوده و باید کنترل شود، استفاده از ماسک نیز راه مناسبی برای عدم ورود این حشرات به ناحیه مخاطی، بینی و دهان است.