هر چند مسئولان کشور عراق به راحتی با مالچ پاشی، بیابان زدایی و گسترش پوشش گیاهی می‌توانند مشکل ریزگردها را برطرف کنند، اما به علت وجود مشکلات سیاسی، موضوع مدیریت ریزگردها برای آنها از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بنابراین تا مادامی که تلاشی از سوی کشور عراق برای مدیریت ریزگردها انجام نشود ما همچنان با این معضل در کشورمان روبه رو هستیم.

بروز مساله ریزگردها به‌دلیل بی‌توجهی کشورهای همسایه

سلامت نیوز-*مهرداد بائوج لاهوتی: هر چند مسئولان کشور عراق به راحتی با مالچ پاشی، بیابان زدایی و گسترش پوشش گیاهی می‌توانند مشکل ریزگردها را برطرف کنند، اما به علت وجود مشکلات سیاسی، موضوع مدیریت ریزگردها برای آنها از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بنابراین تا مادامی که تلاشی از سوی کشور عراق برای مدیریت ریزگردها انجام نشود ما همچنان با این معضل در کشورمان روبه رو هستیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، ریزگردها در کشور هم منشأ داخلی و هم منشأ خارجی دارد. منشأ ریزگردهای خارجی از کشورهای عراق و عربستان سعودی و منشأ ریزگردهای داخلی نیز کویر و بیابان‌های اطراف کشور بر اثر فرسایش خاک است. لذا باید با ارائه برنامه‌های بین‌المللی مشترک با کشورهای همسایه بتوان اقدامی برای مهار این پدیده داشت. برای مثال از سر گرفتن مالچ پاشی در بیابان‌های عراق، مشکل ریزگردها را مرتفع می‌کند.

البته قبل از سرنگونی دولت صدام مالچ پاشی در کشور عراق انجام می‌شد و طبیعتا معضلی به نام هجوم ریزگردها وجود نداشت، اما بعد از حملات عراق به کویت و آمریکا به عراق نسبت به مالچ پاشی بیابان‌های اطراف کشور عراق بی توجهی شد و این موضوع موجبات تشدید ریزگردها را رقم زد. هر چند مسئولان کشور عراق به راحتی با مالچ پاشی، بیابان زدایی و گسترش پوشش گیاهی می‌توانند مشکل ریزگردها را برطرف کنند، اما به علت وجود مشکلات سیاسی، موضوع مدیریت ریزگردها برای آنها از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بنابراین تا مادامی که تلاشی از سوی کشور عراق برای مدیریت ریزگردها انجام نشود ما همچنان با این معضل در کشورمان روبه رو هستیم.با این حال در سال‌های اخیر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بارها به کشور عراق برای حل و فصل معضل هجوم ریز گردها سفر کرده است، اما تاکنون هیچ اقدام سازنده ای در این زمینه مشاهده نشده است. با این وجود بیش از ۹۰ درصد منشأ ریزگردها در کشور مربوط به عراق و عربستان سعودی است.

مساله ریزگردها به دلیل بی‌توجهی کشورهای همسایه

در لایحه هوای پاک به مساله آلودگی هوا، معضل ریزگردها و... پرداخته شده است. با توجه به اینکه در آلودگی هوا ۸۰ تا ۸۵ درصد خودروها نقش دارند به همان نسبت در معضل هجوم ریز گردها نیز ۸۰ تا ۸۵درصد علت بروز آن عوامل خارجی است که از طریق کشورهای اطراف همچون عراق و افغانستان وارد کشور ما می‌شوند. در شرایط کنونی چون کشورهای همسایه درگیر مسائل امنیتی هستند به نسبت بروز چنین نابسامانی‌هایی نیز دور از انتظار نیست. با وجود انعقاد تفاهمنامه‌‌های بین‌المللی زیست‌محیطی، شرایط حاکم بر کشور عراق هر گونه اقدام عملیاتی را برای مهار گرد و غبار ناممکن ساخته است. در سال‌های گذشته دولت تلاش‌های زیادی با دولت عراق برای مهار ریز گردها انجام داده است و تاکنون نیز چندین تفاهمنامه همکاری و عملیاتی با کشور عراق برای مالچ پاشی و کاشت درخت منعقد شده است. با این وجود به پیشنهاد ایران تاکنون چندین قطعنامه بین‌المللی برای مهار ریزگردها در منطقه بسته شده است. در واقع نا امن بودن عراق عملا اقدامات و طرح‌ها را برای مهار ریز گردها را ناکام گذاشته است و در شرایط کنونی دولت عراق نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. با این وجود تاکنون ۱۵ کانون در استان‌ها شناسایی و برنامه‌ها و طرح‌ها در آنها نهایی شده یا در مرحله نهایی شدن است یا در آینده نزدیک نهایی خواهد شد. برای مثال برای مهار ریز گردها کاشت نهال و تثبیت خاک از مهم‌ترین اقدامات است. روز به روز شدت کانون‌ ریزگردهای خارجی از سوی کشورهای عراق و عربستان در حال افزایش است. در این زمینه وزارت امور خارجه، سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر سازمان‌های مسئول با رایزنی باید بتوانند مسئولان کشورهای همسایه را در زمینه معضل آلودگی هوا و ریزگردها حساس کنند. با رایزنی کشورهای همسایه باید بتوان راه حلی برای مهار ریزگردها ارائه داد. این در حالی است که تاکنون اقدامات بین‌المللی برای مهار ریزگردها چندان موفق نبوده است و این اقدامات فقط در حد بررسی‌ها و مذاکرات از سوی وزرای دو کشور و حضور رئیس سازمان حفاظت و محیط زیست ایران بوده است. برای مثال حتی در این نشست‌ها حضور نیروهای ایرانی برای مهار ریزگردها در کشور عراق به شیوه‌های مالچ پاشی، کاشت نهال و کاشت گونه‌های گیاهی متناسب با شرایط اقلیمی نیز مطرح و مورد استقبال قرار گرفت. اما در واقع این مذاکرات تاکنون هیچ نتیجه مطلوبی به دنبال نداشته است.

بررسی کلی ‌و جزی وضعیت هوا در لایحه هوای پاک

با توجه به اینکه امروزه تقریبا آلودگی هوا در کلان شهرها به حالت بحران رسیده و تصویب این لایحه یک ضرورت بوده است. باید توجه داشت که جزئیات لایحه هوای پاک زودتر بررسی خواهد شد چرا که نمایندگان مجلس نگاه ویژه و حساسی به موضوع آلودگی هوا دارند.تصویب جزئیات این لایحه دور از انتظار نبوده و قطعا لایحه هوای پاک تصویب خواهد شد. در لایحه هوای پاک ایران نیز موظف به رعایت برخی اقدامات بازدارنده برای مهار ریزگردهاست. این اقدامات را می‌توان در قالب استانی، شهری و... دانست. از سوی دیگر این اقدامات را می‌توان بر اساس تقسیم وظیفه مورد ارزیابی قرار داد. این در حالی است که در گذشته اقدامات و تصمیم گیری‌ها به شکل کلی اعمال شده و به شکل جزئی مورد ارزیابی قرار نمی‌گرفت، طبیعتا همین امر مشکلات و معضلات فراوانی را به دنبال داشت. در لایحه هوای پاک موضوعات درباره آلودگی هوا به شکل همه جانبه مورد بررسی و حل و فصل قرار گرفته شده است. بر اساس این لایحه در برخی از روزهای آلوده یا به دلیل بروز پدیده وارونگی هوا شرایط اضطرار اعلام می‌شود. هم‌اکنون فقط باید وضعیت خارج مرز‌های را برای مهار ریز گردها مورد توجه قرار داد. با توجه به اینكه منشأ بروز گرد و غبار در سطح كشور خارجی بوده رایزنی‌های لازم از طریق وزارت امور خارجه با كشورهای همسایه مانند عراق برای كنترل كانون‌های تولید ریزگردها صورت گرفته است. مالچ پاشی می‌تواند باعث تثبیت ذرات شن در منطقه شده و مانع از پراکندگی آن شود. کاشت گیاهان پهن برگ نیز به لحاظ سطح جذب بالا در كاهش میزان ذرات گرد و غبار موثر است. در مواقع بروز گرد و غبار و هجوم ریز گردها بیماران قلبی - عروقی، جانبازان شیمیایی، كودكان، افراد سالخورده و زنان باردار باید حتی‌الامكان از تردد در سطح شهر خودداری كرده و سایر افراد سالم نیز از هر گونه فعالیت غیرضروری در محیط‌های باز خودداری کنند. در این لایحه وضعیت هوای کشور به شکل جامع مورد ارزیابی قرار گرفته است تا به این ترتیب بتوان از شدت و حدت آلودگی هوا در کشور و صدمات ناشی از آن کاست.

*نماینده مردم شهرستان لنگرود در مجلس دهم

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha