سلامت نیوز: طی سالهای اخیر کمپهای غیرمجاز ترک اعتیاد همواره خبرساز بودهاند.تاكنون معتادان زیادی در جریان درگیری یا سوءمدیریت گردانندگان این كمپها دچار حادثه شده یا جان خود را از دست دادهاند. در این میان سازمانهای نظارتی نیز درصدد تعطیل كردن این مراكز بوده اما كمپهای غیرقانونی همچنان فعال هستند و روزبهروز بر تعدادشان افزوده میشود. اما در كنار برخورد نهادهای نظارتی چه راههایی برای تعطیلی غیرمجازها و پیشگیری از حوادث هولناك وجود دارد؟
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، دكتر سعید صفاتیان، رئیس كارگروه كاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است نخستین گام، مراجعهنكردن خانوادهها به این كمپهاست. وی معتقد است وقتی مردم میلی به استفاده از مراكزغیرمجاز نداشته باشند، این كمپها خودبهخود تعطیل خواهند شد. وی در این گفت و گو به آسیبشناسی كمپهای غیرمجاز ترك اعتیاد پرداخته است.
برای راهاندازی كمپ ترك اعتیاد چه مجوزهایی لازم است و چه افرادی واجد شرایط راهاندازی كمپ هستند؟
صدور مجوز برای كمپهای ترك اعتیاد بر عهده سازمان بهزیستی است و این سازمان براساس دستورالعملهایی كه وجود دارد اقدام میكند. معمولا افرادی كه دنبال گرفتن مجوز كمپهای ترك اعتیاد میروند، معتادان بهبودیافته هستند كه خودشان سالها با اعتیاد دست و پنجه نرم كردهاند و تصمیم گرفتهاند كه به دیگران كمك كنند.
این تجربه در سایر كشورها نیز وجود دارد كه از افراد بهبود یافته برای كمك به دیگران استفاده میشود. اما در این بین نباید فراموش كرد كه باید سوابق این افراد نیز مورد بررسی قرار گیرد تا مثلا اینها سابقهدار نباشند. نكته دیگری كه در این میان وجود دارد راهاندازی كمپهای ترك اعتیاد غیرمجاز است كه در سالهای اخیر رشدشان چشمگیر بوده است. بهنظر میرسد یكی از دلایل ایجاد این كمپها سختگیری برای اعطای مجوز باشد؛ یعنی هرچه برای راهاندازی كمپهای مجاز سختگیری بیشتری شود احتمال ایجاد كمپهای غیرمجاز بیشتر شده و افراد برای رفتن به این سو بیشتر ترغیب میشوند.
آیا ضوابط مشخصی برای اداره كمپها وجود دارد؟
در آییننامههای سازمان بهزیستی برای اداره كمپهای ترك اعتیاد ضوابط خاصی وجود دارد؛ مثلا اینكه باید دوره درمان 21روز باشد، با پزشك ارتباط مستمر وجود داشته باشد، فقط از داروهای تجویز شده استفاده شود و مصرف سایر داروها در كمپ ممنوع باشد. همچنین باید از روانشناس كمك گرفته شود. همیارها (افرادی كه در كمپ فعالیت میكنند) باید خودشان مدتها از پاك شدنشان گذشته و آموزشهای لازم را دیده باشند و... با این حال درصورتی كه حادثهای در كمپ اتفاق بیفتد مسئولیت آن با مدیریت آنجاست.
كمپهای غیرمجاز در چه بستری ایجاد میشود؟
یكی از این بسترها ممكن است درمان ناموفق اعتیاد در كمپهای مجاز، آنهم به دلایلی جز روش درمان این كمپها باشد و همین موضوع خانوادهها را به امتحان كردن سایر كمپها ازجمله كمپهای غیرمجاز سوق میدهد. عامل دیگری كه موجب راهاندازی كمپهای غیرمجاز میشود شرایط سخت برای اخذ مجوز راهاندازی كمپ است. نكته دیگر شرایط بعضا سخت برخی كمپهای مجاز برای پذیرفتن معتادان است.
وقتی این كمپها معتادان را به آسانی برای درمان قبول نمیكنند و این افراد هم متقاضی ترك هستند بهدنبال مركز دیگری میروند و همین موضوع راه را برای فعالیت كمپهای غیرمجاز هموار میكند. برخی خانوادهها بعد از اینكه از درمان فرزند معتادشان خسته میشوند، تصمیم میگیرند راههای دیگری را انتخاب كنند كه یكی از این راهها كمپهای غیرمجاز است. این كمپها برخلاف قانون افرادی را در اختیار دارند كه فرد معتاد را از خانه به كمپ منتقل میكنند و در این میان ممكن است زد و خورد و درگیریهایی نیز اتفاق بیفتد.
برای مدیریت درگیریهای احتمالی كه در كمپها رخ میدهد چه پیشبینیهایی شده است؟
معمولا بیشتر درگیریها در كمپهای غیرمجاز رخ میدهد؛ چراكه گردانندگان این مراكز از هیچ قانون و ضابطه خاصی تبعیت نمیكنند. در كمپهای غیرمجاز افراد قوی هیكلی برای مدیریت درگیریها استخدام میشوند كه خودشان عاملی برای درگیری و زد و خورد هستند. نكته دیگر اینكه افرادی كه به كمپ منتقل میشوند به لحاظ روحی دچار بهم ریختگی هستند، برخی اختلالات شخصیتی دارند، گاهی اختلالات خلقی و دوگانگی رفتاری دارند و... بنابراین باید افرادی به كمپها منتقل شوند كه فقط معتاد باشند نه بیمار روانی.
با توجه به اینكه در سالهای اخیر الگوی مصرف معتادان از مصرف مواد سنتی به صنعتی تغییر كرده و مواد صنعتی بیشتر روی روان افراد تأثیر میگذارد، چطور میشود فردی كه به كمپ منتقل میشود مشكلات روحی نداشته باشد؟
كمپهای ترك اعتیاد برای افرادی كه موادمخدر صنعتی و روانگردان مصرف میكنند جای مناسبی نیست و بیشتر توصیه میشود افرادی كه به موادمخدر سنتی مثل تریاك معتاد هستند به این كمپها منتقل شوند. چرا كه شیوه درمان و ترك كردن در این كمپها برای معتادان سنتی طراحی شده است. البته معتادان صنعتی كه كمتر از یكسال از شروع اعتیادشان میگذرد و هنوز وارد فاز بحرانی نشدهاند نیز میتوانند از این كمپها كمك بگیرند.
هرازگاهی كمپهای ترك اعتیاد غیرمجاز با وقوع قتل خبرساز میشوند آیا شما مورد تازهای سراغ دارید؟
همانطور كه گفتید اكثر قریب به اتفاق این حوادث در كمپهای غیرقانونی اتفاق میافتد. این كمپها معمولا در حاشیه شهرها ایجاد میشود و درصورت درگیری معمولا كسی از آن با خبر نمیشود. درگیری و زد و خورد در این مراكز دیگر عادی شده؛ چرا كه آنجا تحت نظر هیچ سازمانی نیست و از هیچ شیوه علمی پیروی نمیشود. به همین دلیل به خانوادهها توصیه میشود به هیچوجه فرزندانشان را در اختیار كمپهای غیرمجاز قرار ندهند؟ چرا كه آنها فقط مشكل اعتیاد دارند اما ممكن است در این كمپها مشكلات دیگری نیز برایشان ایجاد شود.
برای برخورد با كمپهای ترك اعتیاد غیرمجاز چه برنامه هایی وجود دارد؟
سازمان بهزیستی این مراكز را شناسایی و نیروی انتظامی با آنها برخورد میكند. آمار دقیقی از این مراكز وجود ندارد اما با تعطیلی هر مركز، چندین مركز غیرمجاز دیگر جایگزین آن میشود. اگر مردم میلی به استفاده از مراكزغیرمجاز نداشته باشند این كمپها خودبهخود تعطیل خواهند شد.
طی سالهای اخیر کمپهای غیرمجاز ترک اعتیاد همواره خبرساز بودهاند.تاكنون معتادان زیادی در جریان درگیری یا سوءمدیریت گردانندگان این كمپها دچار حادثه شده یا جان خود را از دست دادهاند. در این میان سازمانهای نظارتی نیز درصدد تعطیل كردن این مراكز بوده اما كمپهای غیرقانونی همچنان فعال هستند و روزبهروز بر تعدادشان افزوده میشود. اما در كنار برخورد نهادهای نظارتی چه راههایی برای تعطیلی غیرمجازها و پیشگیری از حوادث هولناك وجود دارد؟
نظر شما