سه‌شنبه ۴ آبان ۱۳۹۵ - ۱۷:۲۵

تغییر الگوی مصرف مواد مخدر از سنتی به صنعتی وشیمیایی و استفاده از قرص‌های روانگردان، تهدیدی جدی است که جوامع امروز را با بحران مواجه کرده است.

سلامت نیوز: تغییر الگوی مصرف مواد مخدر از سنتی به صنعتی وشیمیایی و استفاده از قرص‌های روانگردان، تهدیدی جدی است که جوامع امروز را با بحران مواجه کرده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا به نقل از روابط عمومی فرماندهی انتظامی استان اصفهان، هرچند انسان قرون متمادی است که از مواد اعتیاد آور استفاده می‌کند، اما امروز تمایل بشر برای به دست آوردن حداکثر لذت و موج لذت گرایی در جوامع انسانی باعث شده تا انسان‌ها به ویژه نوجوانان و جوانان به هر ماده‌ای که در آن‌ها لذتی دو چندان ایجاد کرده ویا لحظه‌ای آن‌ها را از واقعیات دور بدارد تمایل فراوانی نشان می‌دهند.

محرک‌ها که در واقع گروهی از مواد اعتیادزا صنعتی محسوب می‌شوند، آمفتامین‌ها ومت آمفتامین‌ها ومواد مشابه اکستاسی، زیر مجموعه آن هستند، هر چند پیشینه طولانی در فرهنگ مواد اعتیاد زا ندارند اما امروز با سرعتی باور نکردنی در حال فراگیرشدن هستند، حتی در الگوی مصرف برخی از کشورها، مواد اعتیاد آور صنعتی پیشاپیش سایر مواد اعتیاد آور مورد تقاضا قرار دارند.

این تقاضا نیز عمدتاً از جانب نوجوانان و جوانان است که بی اطلاع از مضرات وآسیب های جدی مواد اعتیاد زاصنعتی وزیر مجموعه‌های آن برای کسب لحظه‌ای لذت و سرخوشی به مصرف آن می‌پردازند، بی خبر از اینکه اگر مصرف این مواد در کوتاه مدت باعث احساس شعف می‌شود اما مصرف این مواد در بلند مدت برای بدن مهلک است.

دلیل فزونی استفاده از مواد مخدر صنعتی چیست؟

بررسی‌ها نشان داده است که دلایل چندی در این مسئله مؤثر است. اولین دلیل سهولت استفاده از این مواد است، مصرف این گونه مواد اعتیاد زا نیاز به ادوات مصرف سایر مواد ندارد، به طور مثال مصرف کنندگان مواد اعتیاد زا صنعتی به ویژه محرک‌ها از سرنگ و وسایل حرارتی استفاده نمی‌کنند، علاوه بر این موانع فرهنگی موجود در مقابل مصرف چند عدد قرص در خیلی از خانواده‌ها و جوامع، آنچنان خطرناک و مضر به نظر نمی‌رسند، مصرف مواد اعتیاد زا صنعتی و شیمیایی که عمدتاً به شکل قرص و پودر نیز مصرف می‌شوند، در خیلی از خانواده‌ها همانند مصرف قرص‌های آرام بخش و یا مسکن تلقی می‌شود با این تفاوت که این قرص‌ها اثراتی مخرب برای فرزندان آن‌ها در بر دارد، به خصوص این مسئله لزوم اطلاع رسانی وآگاهی بخشی به خانواده‌ها وجوامع را بارز می‌سازد.

مورد دیگر که منجر به تسریع مصرف خانواده محرک‌ها شده به نحوه مبارزه با این پدیده باز می‌گردد. به عبارتی مبارزه با مواد اعتیاد زا صنعتی نیازمند شیوه‌های خاص فرهنگی و مقابله‌ای است. امکانات فرهنگی جامعه عمدتاً متمرکز بر مواد اعتیاد زایی است که همه حداقل با نام آن‌ها آشنا هستیم. به طور مثال تریاک، هروئین و مرفین. اما در این میان برخوردهای فرهنگی مناسبی در مبارزه با مواد اعتیاد زا صنعتی تدارک دیده نشده است. چه بسیار جوانانی که به دلیل فقدان راهکاهای مناسب اطلاع رسانی وآگاهی بخشی مصرف این مواد را مفید نیز تلقی می‌کنند.

در بعد مبارزه قهریه نیز باید به مساله فوق مجدداً اشاره کرد که امکانات مبارزه و مقابله با مواد اعتیاد زا نیز عمدتاً متمرکز بر این مواد نیست، چرا که اولاً حمل و انتقال مواد اعتیاد زاصنعتی مانند مواد اعتیاد زاسنتی نیاز به کاروان‌های آنچنانی و ابزار وادوات پیچیده ندارد، ثانیاً بخشی از این مواد در داخل و البته با کیفیتی بسیار پایین تولید می‌شود، به عبارتی فاصله تولید و مصرف در ارتباط با مواد اعتیادزا صنعتی بسیار کوتاه شده است.

به برخی علل فزونی استفاده از مواد اعتیاد زاصنعتی و شیمیایی اشاره شد اما باید به تهدیدهای عمده این مواد نیز اشاره کرد، چرا که درک این تهدیدها ما را بر آن می‌دارد تا در شیوه پیشگیری از مصرف این مواد به راهکارهایی متناسب با کیفیت تهدیدات آن‌ها بپردازیم کما اینکه بسیاری از ویژگی‌ها و تهدیدات این مواد منحصر بفرد و ویژه هستند که البته راهکارها و اقدامات ویژه را نیز طلب می‌کنند. تغییر الگوی مصرف مواد مخدر از سنتی به صنعتی و شیمیایی و استفاده از قرص‌های روانگردان، تهدیدی جدی است که جوامع امروز را با بحران مواجه کرده است.

کشفیات رو به افزونی قرص‌های روانگردان و مواد اعتیاد آور شیمیایی توسط پلیس در کشور، نشان از گرایش نسل امروز به مصرف مخدرهای شیمیایی و صنعتی دارد و این در حالی است که مضرات این گونه مخدرها، به مراتب بیشتر وناگوارتر از مخدرهای سنتی است.

به عقیده پزشکان، مصرف یک ماده که باعث شود فرد به مصرف دوباره آن رو بیاورد، می‌تواند به عنوان ماده اعتیاد آور تلقی شود و از همین رو، مخدرهای صنعتی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. امروزه مواد مخدر به عنوان یکی از پرسودترین تجارت‌های غیر قانونی در جهان مطرح است و گردش مالی سالانه آن بین 1500 تا 2000 میلیارد دلار برآورد شده است.

مخدرهای صنعتی در واقع ترکیبی از مخدرهای سنتی با مواد شیمیایی هستند. برای نمونه مخدر سنتی مانند تریاک تنها سستی زا و یا ماده‌ای همچون حشیش توهم زاست اما ماده صنعتی مانند شیشه، اثری ترکیبی از توهم زایی و تحرک بخشی دارد، این در حالی است که هر یک از این تاثیرها در مخدرهای سنتی بر عهده یک ماده بوده که اکنون در نوع صنعتی با تجمیع خاصیت‌ها، به شکل متقابل مشکل و ضررها نیز به یکباره بر روی فرد عارض می‌شود.
مخدرهای جدید به علت ترکیب شیمیایی که دارند، سیستم مرکزی اعصاب را تحریک کرده و باعث بروز نوعی تشنج و حرکات غیر قابل کنترل به همراه تعریق، گشادی مردمک چشم و در مجموع، کنش‌های شدید رفتاری می‌شود.

بر خلاف مخدرهای افیونی مانند تریاک که عموماً آرام بخش هستند و استعمال کننده را به سمت سکون و کندی حرکت می‌برند، مخدرهای نوین با تحریک‌های مغزی که دارند، به فرد انرژی مضاعف می‌دهند. این تحریک زایی و افزایش انرژی‌ها پس از استعمال، سبب می‌شود تا جوانان نسبت به چنین موادی گرایش بیشتری پیدا کنند. از دیگر تاثیرات مخدرهای صنعتی، ایجاد اختلال در سیستم پردازش مغزی فرد است. این حالت به گونه‌ای است که مصرف کننده به دلیل توهمی که در آن به سر می‌برد، صدای های گوشخراش، حرکت‌های تند و ... را کاملاً عادی می‌پندارد.

در کنار انواع مخدرهای صنعتی مثل کراک، شیشه، کریستال و ...، می‌توان از مصرف "پان" به عنوان خوشبو کننده دهان و قرص نشاط آور نگران کننده بود که موجب سرطان لثه، روده بزرگ و بیماری هپاتیت در مصرف کننده می‌شود.

مخدرهای شیمیایی با بیش فعال کردن بخشی از مغز به توانایی کاذب و زودگذر اندیشیدن به چند موضوع را می‌دهند و شخص را با انباشت فکرهای گوناگون به شکل همزمان، دچار توهم می‌شود و در یک لحظه به نتیجه دارا بودن توانایی در پرواز از روی برجی بلند می‌رساند. برخلاف مخدرهایی مانند تریاک که با تأثیر آرام کنندگی که بر مصرف کننده می‌گذراند، وی را به سوی بی تفاوتی در برابر کنش‌های جامعه وا می‌دارند، مخدرهای صنعتی باعث واکنش‌های شدید رفتاری فرد در برابر توهم‌های ذهنی می‌شوند.

از آنجا که ترک استفاده ماده مخدر از سوی فرد استعمال کننده دارای 4 مرحله تمایل برای ترک، سم زدایی، روان درمانی و ایجاد تغییر نگرش است و برخی مرحله‌های آن مانند سم زدایی ممکن است تا یک سال نیز طول بکشد؛ ترک مخدر صنعتی در این مدت طولانی، کار بسیار دشواری است و باید چاره بهتری برای رؤیایی با آن اندیشید. تجربه نشان داده است که به رغم تلاش‌های فراوانی که برای بازگرداندن معتادان انجام می‌شود، درصد بسیار ناچیزی از آن‌ها از چرخه درمان سربلند بیرون می‌آیند.

گستردگی تولید و عرضه

از سال 1999 _ 1990 میلادی تا سال 2001_2000 کشفیات مواد اعتیاد زا صنعتی 10 برابر شده است و این در حالی است که در همین مدت کشفیات مواد اولیه شیمیایی حدود 12 برابر شده است. این فزونی کشفیات بدون تردید به افزایش در تولید و عرضه باز می‌شود، ماهیت آسان تولید این مواد و پنهان بودن که منجر به افزایش تولید و عرضه می‌شود، سبب شده تا امروز با تولید و عرضه گسترده این مواد مواجه باشیم، که خود خطری عمده و تهدیدی اساسی برای جوانان و نوجوانان است.

وقتی در جامعه چنین تصور شود که دستیابی به یک نوع ماده اعتیاد زا آسان است میزان سوء مصرف آن به شدت افزایش می‌یابد. به خصوص در گروه‌های سنی همچون نوجوانان و جوانان که به اقتضای ویژگی‌های سنی و شخصیتی مصرف مواد از روی کنجکاوی هم که شده برای آن‌ها جالب است.

به نظر می‌رسد در مورد گروه محرک‌ها این تصور در افراد وجود دارد که استفاده از این مواد بسیار آسان و دسترسی به آن راحت است در نتیجه مسئله مذکور همراه با سایر عوامل باعث شیوع سوء مصرف شده که خود خطری عمده برای همه است.

سود فراوان

چرخه تولید محرک‌ها سرتاسر سود است در واقع گرانترین بخش تولید محرک‌ها همان مواد اولیه شیمیایی است که چون از مجاری غیر قانونی بدست می‌آید گران است در حالی که اگر همین مواد شیمیایی به هر طریق مجاری قانونی در اختیار تولید کنندگان قرار گیرد 20 تا 50 برابر بر سود اولیه افزوده می‌شود. سود اقتصادی این مواد در کنار سهولت تولید و عرضه باعث شد تا بسیاری به تولید و عرضه این مواد روی بیاورند.

در مجموع علل فزونی عرضه و تولید و در نهایت مصرف مواد اعتیاد زا صنعتی و مواردی که تهدید به حساب می‌آیند ما را بدین فکر وامیدارد که در برخورد با این مواد به چه شیوه‌ای عمل کنیم؟ آیا راهکارهای سنتی چه در بعد کاهش عرضه و چه در بعد کاهش تقاضا می‌تواند ثمربخش باشد؟ آیا شیوه‌های فرهنگی که در مصرف این مواد اعتیاد زا سنتی به کار می‌بریم قادرند تا در مقابل سوء مصرف این مواد مانع ایجاد کنند. یا اینکه بایستی راهکارهای نوین و ایده‌های ابتکاری را در بعد پیشگیری اولیه، درمان و بازتوانی معتادین به مواد اعتیاد زا صنعتی به کار بست.

تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که باید به سوء مصرف مواد اعتیاد زا صنعتی با نگاهی تازه نگریست و در شیوه‌های برخورد با آن تجدید نظر و به این هشدار هم توجه کرد که در مواجهه با این معضل که استفاده آن آسان‌تر از هر نوع ماده اعتیاد زا سنتی دیگر است زمان بسیار مهم است.

سرعت گسترش و تولید به روز انواع مختلف مواد اعتیاد زا خانواده محرک‌ها به گونه‌ای است که اگر در تدبیر شیوه‌های مبارزه کوتاهی شود چه بسا کنترل جلوگیری از سوء مصرف این مواد بسیار مشکل شده و حتی غیر ممکن شود. لذا باید با تدبیر راهکارهای مناسب در وهله اول مقدمات مناسبی را جهت افزایش آگاهی‌های عمومی و بعد اولیه پیشگیری اعمال کرد تا در قدم اول تقاضاهای موجود در این عرصه را کاهش داد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha