سلامت نیوز:  علی‌اکبر پورفتح‌اله   مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران ،خون و فرآورده‌های مشتق از پلاسما در قرن اخیر نقش فراوانی در سلامت انسان‌ها ایفا کرده‌اند. شاخص اهدای خون در هر کشور نشانگر حضور اجتماعی شهروندان آن جامعه و بارقه امیدی برای نیازمندان به این ماده حیات‌بخش است. با این همه انتقال برخی از عوامل بیماری‌زا از طریق انتقال خون و افزودن به مشکلات بیماران مصرف‌کننده این ماده حیاتی یکی از چالش‌های مهم طب انتقال خون به‌ویژه در دهه‌های اخیر بوده است. از این‌رو، کیفیت محصولات خونی و پلاسمایی به اندازه دسترسی به این مایع حیات‌بخش واجد اهمیت و درخور توجه است. 

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، ایران به‌عنوان کشوری که همواره الگوی قابل اتکایی برای کشورهای منطقه بوده است، در دو دهه اخیر تلاش کرده تا از طریق ایجاد ارتباط با شرکت‌های معتبر تولید‌کننده داروهای مشتق از پلاسما و بهره‌گیری از تجارب صاحب‌نظران عرصه تولید این محصولات گامی فراتر از منطقه بردارد و به جمع کشورهای نام‌آور در صنعت پلاسما بپیوندد. با وجود توفیقات روزافزون کشور در این سال‌ها و ارسال مقدار قابل توجهی پلاسما به اروپا، گاه و بیگاه نگرانی‌هایی درخصوص کیفیت محصولات ایران طرح می‌شد که کمتر مستند علمی به خود دیده بود. در سه‌سال گذشته بیش از ٥,٢ میلیون واحد پلاسما مازاد بر نیاز بیمارستان‌های کشور به شرکت بیوتست آلمان ارسال شد که تحت برنامه تولید قراردادی به داروهای مشتق از پلاسما مبدل شود و به مصرف نیازمندان در کشور برسد.

برنامه تولید قراردادی نه‌تنها فرصت تبدیل پلاسمای مازاد سازمان انتقال خون به دارو را فراهم کرد بلکه به میدانی برای بررسی وضع کیفی پلاسمای ایرانی مبدل شد. از آنجایی‌که مقررات حاکم بر تولید داروهای مشتق از پلاسما آزمایش‌های مربوط به بررسی ژنوم ویروس‌های انواع هپاتیت C،B،A  و اچ‌آی‌وی نوع ١ و ٢  و پارا ویروس نوع ٩  را اجباری می‌دانست، این بررسی‌ها روی پلاسمای ایرانی قبل از تولید دارو انجام شد. نتایج به‌دست آمده موید کیفیت و درجه سلامت بالای پلاسمای ایرانی بود. در ٥.٢‌میلیون واحد پلاسمای به دست آمده از اهداکنندگان خون در کشور اثری از هپاتیت B و اچ‌آی‌وی مشاهده نشد. تنها ٢ مورد هپاتیت C  در ٥.٢میلیون واحد پلاسما دیده شده و شیوع پارا ویروس تایپ ١٩ در پلاسمای ایرانی با شیوع این ویروس در جوامع پیشرفته دنیا برابر بود. این نتایج به خوبی نشان داد که پلاسمای ایران اکنون در سطح بالای کیفی قرار داشته و با قاطعیت می‌توان ادعای ورود ایران به باشگاه سالم‌ترین پلاسمای جهان را مطرح کرد. از سوی دیگر عفونت هپاتیت نوع A  که به‌طور معمول از طریق آب و مواد غذایی منتقل می‌شود، در پلاسمای ایرانی مشاهده نشده که می‌تواند دلیلی بر پیشرفت سطح بهداشت عمومی در جامعه ایران باشد.

از سوی دیگر، مقایسه وضع سلامت پلاسمای دریافت‌شده از اهداکنندگان خون ایرانی با کشورهای صاحب‌نام اروپا در صنعت پلاسما مهر تأیید دیگری بر فعالیت دقیق سازمان انتقال خون ایران و سلامت محصولات این سازمان خدماتی – بهداشتی است. براساس مدل تخمینی خطر هپاتیت B، هپاتیت C و HIV  و مقایسه دستاوردها در ایران با کشورهای اتریش، جمهوری چک، مجارستان، سوییس، آمریکا و آلمان، پلاسمای تولید شده در سازمان انتقال خون ایران از نظر خطر انتقال ویروس هم‌سطح و قابل رقابت با کشورهای صاحب صنعت پلاسمای اروپایی است. جالب آن‌که مدل‌های آماری نشان از خطر کمتر انتقال عفونت‌های هپاتیت B، هپاتیت C  و HIV  از طریق انتقال خون در ایران نسبت به ایالات متحده آمریکاست. تأیید سلامت پلاسمای ایرانی به همین دو یافته ختم نمی‌شود. از آنجایی که پلاسمای مازاد بر مصرف بیمارستانی سازمان انتقال خون ایران برای تولید قراردادی داروهای مشتق از پلاسما به کشور صاحب صنعت سوییس وارد شده است، بررسی‌های معمول درخصوص انتقال ویروس از طریق انتقال خون برای پلاسمای ایرانی توسط شرکت داروسازی سی‌اس‌ال انجام شده است.

نتایج حاصل از تحقیق روی ٥٧٣٥٥  لیتر پلاسمای ایرانی که حاصل حضور ٣٠١٨٨٨ اهدا‌کننده در انتقال خون کشور بوده است، نشان از عدم وجود هپاتیت B، C و اچ‌آی‌وی در پلاسمای ایرانی دارد. تعداد پایین هپاتیت نوع آ و پارا ویروس بی ١٩در این جمعیت بالای اهداکننده نشان از گزینش هوشمندانه و علمی اهداکنندگان خون در سازمان انتقال خون ایران داشته و سند مهمی در اثبات کیفیت و سلامت خون در ایران است. دستاورد امروز مدیون عزیزانی است که با حضور داوطلبانه خود در سازمان ملی انتقال خون سالانه بیش از ١.٥‌میلیون و یک‌صد‌هزار واحد خون را به هموطنان خود تقدیم کرده‌اند. همت و مسئولیت‌پذیری ١.٥‌میلیون اهداکننده ایثارگر که با احساس مسئولیت عصاره وجود خود را به‌عنوان سند اجتماعی زیستن به نیازمندان اهدا کرده‌اند ما را به این درجه از سلامت خون رسانده است. همچنین نمی‌توان از نقش و تلاش خستگی‌ناپذیر ٤٥٠٠ همکار گرامی در سراسر کشور که در سخت‌ترین روز‌های‌ سال با تهیه خون سالم و کافی نظام سلامت کشور را بیمه کردند، غافل شد.

دستاورد فوق چراغ راهی است که می‌تواند ما را به فردایی بهتر هدایت کند. با حمایت مسئولان سلامت کشور و با همت مضاعف همکاران عزیز و ایثارگران سازمان انتقال خون ایران می‌توان سهم اهداکنندگان مستمر را در اهدای خون کشور افزایش داد تا به نحوی نام ایران به عنوان الگوی اول در سلامت خون و محصولات خونی بدرخشد؛ چنین فردایی دور از دسترس نخواهد بود.