این هشدار كارشناسان در حالی است كه به عقیده بسیاری از متخصصان، كشیدن قلیان حجم تنفسی بدن را كاهش داده و مواد سمی ناشی از نوع توتون و تنباكوی قلیان، سلامت افراد را با خطر روبهرو میكند. همچنین كشیدن یك یا 2 بار قلیان در روز، فرد استفادهكننده را دچار اعتیاد میكند، درحالیكه تصور غلط جامعه این است كه دود حاصل از قلیان از آب رد میشود و مواد سمی آن از بین میرود.
با این حال مانند بسیاری از كشورهای خاورمیانه، قلیان یكی از وسایل تفریحی رایج در ایران است كه اگرچه بارها از سوی مسئولان وزارت بهداشت و نیروی انتظامی مصرف آن در اماكن عمومی و بهخصوص سفرهخانههای سنتی منع شده اما ظاهرا به راحتی نمیشود شر آن را از چنین مكانهایی كم كرد.
این در حالی است كه متخصصان اعلام میكنند مصرفكنندگان قلیان در هر بار مصرف، دود بسیار زیادتری را در مقایسه با كشیدن یك نخ سیگار دریافت میكنند.
دكتر ایرج خسرونیا، رئیس انجمن پزشكان داخلی ایران، با اشاره به اینكه دود قلیان همان مضرات سیگار را دارد، در مورد سایر عوارض كشیدن قلیان به همشهری میگوید: بهدلیل مرطوب بودن راههای هوایی و مجرای خروج دود، قلیان میتواند عامل مهمی جهت رشد میكروبها و قارچها باشد.
وی معتقد است: مطالعات اخیرنشان دادهاند كه كشت داخل لوله قلیان حاوی صدها نوع قارچ و میكروب بوده و این میكروبها و قارچها به راحتی توسط دود وارد دستگاه تنفس شده و ایجاد عفونتهای مزمن میكند. البته به گفته وی ابتدا شخص متوجه بیماری خود نمیشود ولی در سالهای بعد بهدلیل نفوذ این قارچها و میكروبها در لایههای مختلف ریه برنشیت، برنشكتازی، آنفیزم ریه و در نهایت آسم ایجاد میشود. این در حالی است كه زمانی شخص به بیماری خود پی میبرد كه متأسفانه چارهای جز ء تحمل بیماری تا آخر عمر نخواهد داشت.
دكتر خسرونیا با اشاره به اینكه شخص مبتلا به بیماریهای مختلف ریه اگر به استعمال دخانیات و كشیدن قلیان ادامه بدهد بدون شك مبتلا به سرطان ریه و دستگاه تنفسی خواهد شد، اضافه میكند: متأسفانه به اكثر تنباكوهایی كه در سالهای اخیر به بازار آمده اسانسهایی اضافه میشود كه این اسانسها علاوه بر تحریك دستگاه تنفس موجب حساسیت و آلرژی میشود و بنابراین علاوه بر بیماریهای ذكر شده، رینیت آلرژیك و سرفههای مزمن همراه با خلط را برای فرد به همراه دارد.
به كودكان قلیان تعارف نكنید!
بنا به اعتقاد كارشناسان، مصرف یك نخ سیگار بین 500سیسی تا یك لیتر دود تولید میكند اما یك بار استفاده از قلیان 10 تا 20 لیتر دود تولید خواهد كرد. مدت زمان استعمال سیگار معمولا 10 دقیقه است اما قلیان با وجود تعداد كمتر استفاده در مقایسه با سیگار، در هر بار مصرف برای 40 تا 60 دقیقه استفاده میشود.به این ترتیب اثرات مضر قلیان كمتر از سیگار نیست اما در فرهنگ جامعه ما به این حقیقت علمی توجهی نمیشود.
دكتر خسرونیا با اشاره به اینكه حتی دیده شده والدین برای خندیدن و سرگرمی، نی قلیان را به دهان افراد زیر 5 سال هم گذاشته و آنها را وادار به قلیان كشیدن میكنند، میگوید: رسانهها باید آگاهی لازم را به مردم بدهند تا مردم لااقل از استعمال قلیان در مكانهای عمومی و منازل، بهخصوص اماكنی كه به فضای آزاد راه ندارند خودداری كنند.
دود از دهان جذب میشود
اگر دود قلیان وارد ریه نشود و فقط از راه دهان خارج شود آسیبی به ریهها وارد نمیشود. این جملهای است كه از زبان بسیاری از مصرفكنندگان قلیان شنیده میشود.
دكتر خسرونیا در این باره میگوید: این تصور، تصوری كاملا غلط است چون دود از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن شده و آثار سوء خود را میگذارد. حتی در هوایی كه دود قلیان آزاد میشود، افرادی كه قلیان نمیكشند در معرض دود قرار گرفته و در طولانیمدت دچار عوارض آن خواهند شد.
دكتر شهرام آگاه، متخصص داخلی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران نیز در مورد تصورات غلط در مورد مصرف قلیان میگوید: بر خلاف تصور عموم كه عدهای معتقدند وجود آب قلیان جلوی مواد مضر و سمی آن را میگیرد، بیشتر این مواد سمی از جمله نیكوتین و خاكستر وارد ریه میشوند و به خاطر پكهای عمیقی كه فرد برای جذب دود میزند، تخریبهای جدی به حبابچههای ریه وارد میشود.
وی با اشاره به اینكه سرطان ریه، لب و دهان، حنجره، مری، معده، لوزالمعده، كبد و سرطان
روده بزرگ از عوارض بدخیم استفاده از سیگار و قلیان هستند، در مورد عوارض خوشخیم آن میگوید: این عوارض شامل زخمهای گوارشی هستند.
همچنین قلیان باعث رفلاكس اسید مری و معده نیز میشود كه در نتیجه آن فرد سوزش شدیدی در سر دل دارد و دچار تهوع میشود حتی رفلاكس اسید مری و معده در بعضی موارد منجر به سرطان مری نیز میشود.
به گفته وی میزان و عمق دم در حركت دادن آب قلیان بسیار مهم است و قلیان با وجود اینكه كمتر مصرف میشود اما حجم دودی كه از آن وارد بدن میشود، به میزان 10 تا 20 برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.
خطر انتقال بیماری از طریق قلیان
بنا به گفته متخصصان،دود استنشاقشده از قلیان نه تنها همه مواد سرطانزای دود سیگار را داراست بلكه منوكسیدكربن بیشتری هم دارد. علاوه براین دود قلیان مجموعهای از مواد سرطانزای دیگر را هم دارد كه ناشی از سوختن زغال است و خطر انتقال بیماریهای عفونی مانند سل را هم افزایش میدهد.
دكتر آگاه با اشاره به اینكه نیكوتین نقش بسیار مهمی در میزان و نحوه مصرف مواد دخانی بهعهده دارد، میگوید: تحقیقات ثابت كرده است افراد سیگاری تا زمانی كه میزان نیكوتین دریافتی به آستانه مورد نیاز برای رفع حالت وابستگی برسد به كشیدن سیگار ادامه میدهند.
پس با فرض جذب بخشی از نیكوتین موجود در دود قلیان در اثر عبور آن از آب، مصرفكنندگان قلیان با استنشاق مقادیر بسیار زیادتر دود جهت رسیدن به آستانه ارضای وابستگی، در مواجهه با مقادیر بیشتری از مواد شیمیایی سرطانزا و گازهای خطرناك مثل منوكسیدكربن هستند.
این متخصص ادامه میدهد: این موضوع مصرفكنندگان قلیان و اطرافیان آنها را كه در مواجهه با دود تحمیلی آن قرار دارند، مثل مصرفكنندگان سیگار به ابتلا انواع سرطانها، بیماریهای قلبی و عروقی، تنفسی و آثار سوء در دوران بارداری دچار خواهد ساخت.
همشهری آنلاین
كارشناسان در هفته بدون دخانیات ( 4 تا 10 خرداد) بار دیگر اعلام میكنند كه خطرات قلیان، اگر بیشتر از سیگار نباشد، كمتر نیست.
نظر شما