آلونکی ساخته شده از چند حلبی خالی و چند تکه پارچه کثیف اگر زمانی تنها در کتاب اجتماعی دبستانمان معنا داشت امروز تصویر آشنای بسیاری از ساکنان شهرهای بزرگ کشور است.

مهاجرت گسترده به حاشیه شهرها در پی وضعیت تکان دهنده منابع آبی و خاکی در ایران

سلامت نیوز:آلونکی ساخته شده از چند حلبی خالی و چند تکه پارچه کثیف اگر زمانی تنها در کتاب اجتماعی دبستانمان معنا داشت امروز تصویر آشنای بسیاری از ساکنان شهرهای بزرگ کشور است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از شفقنا زندگی، جمعیت 11میلیونی حاشیه نشینان شهری دیگر نه در متن کتاب های درسی که در بطن زندگی هر روزه ما خود را به رخ می کشند. کوخ نشینانی که بیشترشان به امید زندگی بهتر راهی شهرهایی شدند که برای ساکنان خودشان هم جایی نداشتند و حالا نشسته بر ساحل دریای شهرهای پر آسیب مشهد و تبریز و تهران به امید دست نوازشگر دولتی که فلاکتشان را به رسمیت بشناسد. مهاجرت از روستاها وجه مشترک بسیاری از آنهاست. خشکسالی، بیکاری، نبود امکانات و در نهایت فقر روزافزون شرایط را برای زندگی ساکنان روستاها سخت کرده است.

بر اساس آمارها از سال ۱۳۳۵ تا پایان سال ۱۳۹۳، بیش از ۳۴ هزار روستا در کشور تخلیه شده که بخش زیادی از آنها ناشی از نبود آب بوده است. به گفته معاون توسعه روستایی و مناطق محروم رئیس جمهور، در چابهار ۶۰ درصد، اهواز ۳۵ درصد و تبریز ۳۳ درصد حاشیه‌نشینی داریم. همچنین ۶۰ درصد از حاشیه‌نشین‌های تهران را روستایی‌ها تشکیل می‌دهند که به این مناطق مهاجرت کرده‌اند. سید ابوالفضل رضوی با بیان اینکه مساله اقتصادی، تبعیض در ارائه خدمات به روستاییان و عدم حمایت‌های معنوی سه دلیل اصلی مهاجرت روستاییان بوده است، گفت: کمی درآمد روستاییان نسبت به شهرنشین‌ها و عدم شغل مناسب با تحصیلات فرزندان روستاییان، علت ۶۰ درصد از مهاجرت روستایی‌ها به شهرها بوده است.

بیش از 90 درصد از مهاجران روستایی حاشیه نشین می شوند

وضعیت بسیار نگران کننده محیط زیست و آب

محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار شفقنا زندگی با اشاره به آمار ارائه شده از سوی  معاونت توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی اظهار می کند: این آمار نشان دهنده خالی شدن سهم قابل توجهی از سکونتگاه های روستایی از سکنه است.

وی با بیان اینکه 95 تا 99درصد از مهاجرانی که روستاها را ترک می کنند تبدیل به حاشیه نشین های شهری می شوند، می افزاید: اقداماتی در زمینه ساماندهی و افزایش ماندگاری ساکنان روستاها در محل های زندگی اصلیشان در حال انجام است اما واقعیت این است که این اقدامات نمی تواند پاسخگوی وضعیت وخیم محیط زیست کشور باشد.

اغلب سفره های آب زیرزمینی با روند کاهنده روبرو هستند

این فعال محیط زیست یکی از دلایل این وضعیت را افزایش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک به عنوان یکی از آرمان های توسعه در کشور می داند و می گوید: به بهانه آرمان غلط خودکفایی در کشاورزی به جای امنیت غذایی فشار بی امانی به اندوخته های آبی و خاکی کشور وارد شده و اغلب سفره های آب زیرزمینی با روند کاهنده روبرو هستند.

وی با بیان اینکه دیگر نشست زمین منحصر به کرمان، فارس، سمنان، اصفهان و یزد نیست، خاطرنشان می کند: امروز شاهد نشست زمین در استان هایی مانند اردبیل، چهارمحال و بختیاری، تهران وهمدان و حتی در هرمزگان هستیم که نشان دهنده وضعیت بسیاری نگران کننده محیط زیست و آب در کشور است.

گرد و خاک هایی که مردم را فراری می دهند

درویش با اشاره به از دست رفتن بیش از 70درصد از محیط های تالابی کشور و تبدیل آنها به چشمه های تولید گرد و خاک، می گوید: این وضعیت افزایش ریزگردها در مناطق مختلف کشور باعث افزایش مهاجرت ساکنان این مناطق شده است که می توان به مهاجرت گسترده مردم از اطراف ورزنه، گاوخونی، بختگان، هورالعظیم، دریاچه ارومیه، آلاگل، آلماگل و آجی گل در پایاب اترک، گمیشان و جازموریان نشان دهنده وضعیت فوق العاده نگران کننده ای است که در حال حاضر بر محیط زیست ایران سایه افکنده است.

وی به چاه های غیرمجاز حفر شده در مناطق مختلف کشور اشاره می کند و یادآور می شود: از مجموع بیش از 760هزار چاه حفر شده بیش از نیمی از آنها غیرمجاز هستند و و از چاه های مجاز هم به صورت غیر مجاز برداشت می شود. این روندها همچنان در کشور ما ادامه دارد و باعث می شود همچنان با پدیده افت سطح آب زیرزمینی و فرونشست زمین روبرو باشیم.

فقر معیشتی و وابستگی بیش از حد مردم به منابع طبیعی اجازه هیچ گونه تفکر بازدارنده ای نمی دهد

معاون سازمان محیط زیست  با بیان اینکه پاک تراشی جنگل ها به ویژه در زاگرس به بهانه تامین نیازهای معیشتی، گرمایشی، سرمایشی، تامین علوفه دام، کشاورزی همچنان ادامه دارد، می افزاید: این فقر معیشتی و وابستگی بیش از حد مردم به منابع طبیعی اجازه هیچ گونه تفکر بازدارنده ای نمی دهد.

اندوخته های آب و خاک تمام شده است

مهاجرت روستاییان و از بین رفتن سکونتگاه های روستایی که باعث افزایش جمیعت حاشیه نشین شهری شده است موضوعی است که ابعاد دیگری به خشکسالی داده است. چندی پیش مدیرکل معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه نیز مطرح شد. با تاکید بر نقش موثر مشکل خشکسالی در مهاجرت از روستاها،‌ از متروکه شدن ۴۶۰ روستا از ابتدای امسال به‌دلیل خشکسالی خبر داد و گفت: در حال حاضر آب آشامیدنی دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در ۶۸۰۰ نقطه از ایران با تانکر تامین می‌شود. علیرضا ساوری، با اشاره به موضوع حاشیه‌نشینی و ارتباط حاشیه‌نشینی و مهاجرت با خشکسالی و بحران آب در کشور‌ گفته بود: موضوع پیشگیری از گسترش بافت‌های ناکارآمد و حاشیه‌نشینی توسط پنج کارگروه تخصصی که تحت نظر قوه قضاییه قرار دارند، دنبال می‌شود و به صورت توامان در دو سیاست پیشگیری از مهاجرت و بهبود وضعیت حاشیه نشینی پیگیری می‌شود.

بر اساس آمارهای ارائه شده تهران، البرز، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و خوزستان بیشترین جمعیت حاشیه‌نشین را دارند.

درویش راهکار رفع این مشکلات را کم شدن وابستگی معیشتی مردم روستا به منابع آب و خاک می داند.

باید با دنیا آشتی کنیم

وی با تاکید بر اینکه اولویت نخست کشور باید استحصال انرژی های نو، تقویت گردشگری طبیعی و تاریخی و استفاده از مزیت های بازرگانی باشد، می گوید: برای این کار باید با دنیا آشتی کنیم و تلاش کنیم در دانشگاه ها رشته های مرتبط با حوزه استحصال انرژی های نو خورشیدی، زمین گرمایی و جزر و مدی و همچنین گردشگری طبیعی، تاریخی و فرهنگی را تقویت کنیم.

به گفته درویش، هم اکنون 200هزار فارغ التحصیل رشته های مرتبط با کشاورزی در کشور داریم که روی دست دولت مانده اند و ما را با مشکلات دیگری مانند مهاجرت مغزها و مهاجرت جوان هایی مواجه کرده که بازار کاری ندارند.

کشاورزی به شیوه سنتی صرفه اقتصادی ندارد

وی افزایش جمعیت شهرنشین در طول سه دهه گذشته و کاهش جمعیت روستایی را نشان دهنده این می داند که اندوخته های آب و خاک تمام شده و دیگر کشاورزی به شیوه سنتی صرفه اقتصادی ندارد.

این فعال محیط زیست با بیان اینکه میزان سرمایه گذاری در بخش کشاورزی جوابگوی مکانیزه شدن و ارتقای نرم افزاری این بخش نیست، می گوید: همه این مشکلات دست به دست هم داده که شاهد مهاجرت روزافزون جمعیت از روستاها به شهرها و کاهش بیش از پیش جمعیت روستایی باشیم که به نوبه خود باعث افزایش جمعیت حاشیه نشین در اطراف شهرهای بزرگ شده است.

بخش زیادی از نیروی انتظامی صرف مهار مشکلات و جرم های حاشیه شهرها می شود

وی با بیان اینکه در تمام دنیا جمعیت حاشیه نشین بالاترین نرخ بزهکاری را دارند، تاکید می کند: بیشترین میزان جرم و جنایت، طلاق، روسپیگری و اعتیاد در این جوامع وجود دارد و گزارش های نیروی انتظامی هم نشان دهنده این است که بخش بزرگی از وقتشان صرف مهار مشکلات و جرم های حاشیه شهرها می شود. همچنین بیشترین تعداد قاچاقچیان و خرده فروشان مواد مخدر در حاشیه شهرها ساکن هستند و این موضوعی اثبات شده در تمام دنیاست که کشور ما نیز از آن مستثنی نیست.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha