سلامت نیوز:مصوبه حمایت از کودکان و نوجوانان در آذرماه سال 1381 در 9 ماده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و حدوداً یک ماه بعد شورای نگهبان آن را مورد تائید قرار داد تا به صورت قانون در سراسر کشور به اجرا در آید.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از  ایسنا، یکی از موضوعات اساسی که در این قانون مورد پیش‌بینی قرار گرفته است، پیشگیری از خرید و فروش کودکان به هر منظور و به هر شکل است.

به طوری که طبق ماده 3 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان «هر گونه خرید، فروش، بهره‌کشی و بکارگیری کودکان به‌منظور ارتکاب‌ اعمال خلاف از قبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب حسب مورد علاوه‌بر جبران خسارت‌های وارده‌ به شش ماه تا یک سال زندان و یا به جزای نقدی از ۱۰ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد.»

حال که به چهاردهمین سال اجرای قانون حمایت از کودکان و نوجوانان رسیده‌ایم باید از خود پرسید آیا این قانون در طول این مدت توانسته است به یکی از اهداف مهم خود یعنی جلوگیری از خرید و فروش کودکان دست یابد؟

بسیاری از فعالین اجتماعی به خصوص فعالین حوزه کودکان از خرید و فروش نوزادان آن هم نوزادانی که هنوز به دنیا نیامده‌اند خبر می‌دهند که البته نه در ظاهر بلکه در زیر پوست جامعه جریان دارد.

نوزادانی که می‌آیند تا فروخته شوند

«عباس یزدان‌پناه»،  مدیرعامل سازمان فرهنگی - اجتماعی کیانا در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا بر این موضوع صحه گذاشت و گفت: متأسفانه در کلان‌شهر کرج این موضوع اتفاق می‌افتد و حتی هدف برخی این است که نوزادی را برای فروش به دنیا آورند.

وی افزود: بسیاری از این کودکان برای موضوعاتی مانند کار، فعالیت‌های مجرمانه، تکدی‌گری و ... به فروش می‌رسند و بسیاری از آنها حتی پیش فروش می‌شوند.

مدیرعامل سازمان فرهنگی - اجتماعی کیانا در ادامه با بیان این‌که خرید و فروش کودک جرم محسوب می‌شود و از همین‌رو موضوعی نیست که آشکارا مشاهده شود، گفت: بنده به‌عنوان یک فعال اجتماعی از وجود خانواده‌هایی که تمایل به فروش نوزاد خود را داشته‌اند اطلاع دارم و در مورد پیش فروش نیز شنیده‌هایی دارم.

یزدان‌پناه در پاسخ به این‌که آیا از نرخ فروش نوزاد در کرج اطلاع دارد یا خیر خاطرنشان کرد: از قیمت‌ دقیق خرید و فروش نوزادان در کرج اطلاعی نیست اما از آنجایی که بچه در سنین مختلف مبادله می‌شود این را می‌توان گفت که هر چه سن نوزاد کمتر باشد قیمت بیشتری دارد.

این فعال اجتماعی در بخش دیگری از سخنان خود در توضیح این‌که آیا امکان رجوع زوج‌های بدون فرزند به این خانواده‌ها برای خرید و سرپرستی از یک بچه وجود دارد، گفت: معمولاً چنین خانواده‌هایی برای زوج‌های بدون فرزند قابل اعتماد نیستند و ممکن است مسائل بعدی هم‌چون اخاذی و ... به وجود آید از همین‌رو مشتری عمده این کودکان را باندهای توزیع مواد مخدر، تکدی‌گری و ... تشکیل می‌دهد.

ازدواج در سن پایین هم نوعی فروش فرزند است

یزدان‌پناه در ادامه با بیان این‌که برخی خانواده‌ها نوزادان خود را به هر علتی می‌فروشند، گفت: موضوع به همین جا ختم نمی‌شود، چون برخی از خانواده‌ها در قبال ازدواج فرزند دختر در سنین پائین نیز مبلغی را دریافت می‌کنند و همین نیز مصداقی برای فروش فرزند آن هم به نام ازدواج است.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه سن بلوغ به نسبت گذشته پائین آمده اما این بلوغ، بلوغی جنسی است و بلوغ اجتماعی محسوب نمی‌شود و با ازدواج فرد مشکلات زیادی به وجود می‌آید، از همین‌رو از مسئولان به خصوص نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود در خصوص این مسأله نیز چاره‌اندیشی کنند.

اعتیاد مادران، نوزاد فروشی را گسترده کرده است

یکی دیگر از فعالین اجتماعی در حاشیه شهرهای کرج و تهران نیز معتقد است فروش نوزاد در این جوامع پدیده جدیدی نیست اما در سال‌های اخیر به قدری متفاوت ادامه یافته است.

«هما عارف‌قدم» مدیرعامل انجمن حامیان کودکان کار و خیابان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: خرید و فروش نوزاد در گذشته، معمولاً از طرف مادر انجام نمی‌شد و نوزاد در حقیقت برای مبادله دزدیده می‌شد.

عارف قدم افزود: اگرچه مسأله دزدیده شدن نوزاد هم‌چنان به قوت خود باقی است اما تفاوت عمده فروش نوزاد با گذشته، رضایت کنونی مادر برای فروش است که این نوعی فاجعه محسوب می‌شود.

این فعال اجتماعی ادامه داد: تفاوت دیگری که این مسأله با گذشته دارد افزایش فروش نوزادان است که در پایتخت و حاشیه آن تأسف برانگیز شده است.

وی در خصوص انگیزه خانواده‌ها برای فروش نوزاد خود تصریح کرد: انگیزه‌های متفاوتی برای این اقدام می‌توان متصور بود، فقر و درماندگی یک علت مهم در این موضوع است.

مدیرعامل انجمن حامیان کودکان کار و خیابان ادامه داد: برخی نیز که به هر علتی قصد دارند نوزاد را سر راه قرار دهند فروش را جایگزین بهتری برای این کار می‌یابند.

وی با بیان این‌که ناتوانی تک سرپرستی در سرپرستی فرزند نیز در تمایل برای فروش نوزاد دخیل است، گفت: اما مادران معتاد که مایل به فروش نوزادانشان هستند بیشترین فراوانی را به خود اختصاص می‌دهند و این گروه هستند که در حقیقت دامنه این آسیب را گسترش داده‌اند.

عارف‌قدم در بخش دیگری از سخنان خود به  سرنوشت این نوزادان اشاره و خاطرنشان کرد: در بهترین حالت این خواهد بود که خانواده‌های فاقد فرزندی که از عهده شرایط سخت بهزیستی برای تقبل سرپرستی هیچ کودکی برنیامده‌اند سرپرستی این نوزادان را به عهده بگیرند.

وی اضافه کرد: سوءاستفاده از کودکان که بارها در همه جا در این خصوص سخن گفته شده مثل جابه‌جایی مواد، تکدی‌گری و.... نیز می‌تواند سرنوشت دیگر این کودکان است.

وی یادآور شد: تصویب قوانین مشخص که اجرای آن راحت‌تر باشد، توجه بیشتر مسئولان به این موضوع و ایجاد مراکزی خاص برای این کودکان می‌تواند در کاهش ابعاد این مسأله موثر باشد.

در کرج پر مسأله نوزادفروشی دور از انتظار نیست

«داریوش بیان‌نژاد»، رئیس سازمان بهزیستی استان البرز نیز در این‌باره اظهار کرد: امروزه جامعه ما با انواع و اقسام آسیب‌ها مواجه است از همین‌رو تردیدی نیست که بحث کودک‌فروشی در استان البرز و به‌خصوص کرج هم وجود دارد اما این‌که موردی ثابت شده به ما گزارش شود خیر تاکنون چنین نبوده است.

وی با بیان این‌که کودک فروشی جرم بزرگی است، خاطرنشان کرد: طبیعتاً مجرمانه بودن این عمل باعث پنهانکاری در انجام آن می‌شود اما در هر حال این موضوع در کرج دور از انتظار نیست.

رئیس سازمان بهزیستی استان البرز یکی از علل عمده خرید و فروش نوزاد در کرج را مباحث اقتصادی و فقر دانست و گفت: اعتیاد نیز می‌تواند در این موضوع دخیل باشد.

رئیس سازمان بهزیستی استان البرز بر روند مشخص واگذاری فرزند براساس تائید بهزیستی و حکم قضایی تأکید و خاطرنشان کرد: هرگونه واگذاری خارج از مسیر قانونی جرم وحشتناکی است.

بیات‌نژاد بر پیوند میان فقر و اعتیاد از یک طرف و سودجویی و فرصت‌طلبی عده‌ای از طرف دیگر در به وجود آمدن این مسأله تأکید کرد و افزود: ممکن است واسطه‌های خرید و فروش نوزاد فقر یک خانواده را رصد کنند و از این طریق به این موضوع دامن بزنند.

وی یادآور شد: در هر حال در استان البرز که با مسائل متعددی چون مهاجرت، طلاق، اعتیاد، فقر و ... مواجه است باید وقوع پدیده نوزادفروشی را نیز متصور بود اما تاکنون هیچ گزارشی به طور موردی به بهزیستی نرسیده است.