سلامت نیوز: جلوگیری از تکرار حادثهای همچون پلاسکو ساختمان پلاسکو اولین مرحله یافتن زنجیره دلایلی است که در نهایت به فرو ریختن ساختمان منجر شد. مسلما یافتن دلایل دقیق این حادثه چه در محدوده خطاهای انسانی و سهلانگاریهای گذشته و چه در محدوده دلایل فنی و اتفاقات فیزیکی بعد از شروع آتشسوزی مستلزم تحقیقات و بررسیهای بسیار کامل و مفصل است. اما در یک نگاه کلی در مورد دلایل فنی منجر به ریزش ساختمان میتوان مطالب زیر را از شواهد استنتاج کرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جهان صنعت، فروریزش ساختمان مشابه ساختمانهای تجارت جهانی به شکل فروریزش پیش رونده(progressive collapse) به وقوع پیوست. در این فرآیند پس از آنکه مقاومت یک یا چند عضو سازه در مقابل بار وارده بر آن از میان رفت قسمتی از ساختمان تخریب شده و معمولا موجب ریزش یک طبقه روی طبقات زیرین میشود. ضربه وارده ناشی از سقوط وزن طبقه تخریب شده و طبقات بالای آن اعضای زیرین را در هم شکسته و به این شکل ریزش ساختمان مانند قطعات دومینو ادامه مییابد. اما نکته مهم دلیل شکست و ناپایداری اولین اعضای سازه است که در ساختمان پلاسکو میتوان چهار دلیل را مدنظر قرار داد.
اول، اعمال بار بیش از ظرفیت مجاز اسکلت ساختمان .
طراحی قدیمی ساختمان پلاسکو که از استانداردهای روز بسیار فاصله داشت از یک سو و استفاده از فضاهای ساختمان حتی راه پلهها به عنوان انبار و کارگاه که مسلما مغایر با کاربری اولیه در هنگام طراحی بوده از سوی دیگر موجب میشود وزن وارده به اعضای اسکلت ساختمان بسیار بیشتر از محدوده مجاز باشد.
دوم، اضافه بار آبی که به منظور خاموش کرن آتش استفاده میشد.
با توجه به اینکه کالای اصلی انبار شده در این ساختمان پوشاک بوده برای خاموش کردن آن به حجم بسیار زیادی آب نیاز است علاوه بر این قابلیت جذب آب بالای پوشاک موجب شده وزن کالاهای انبار شده به چندین برابر افزایش یابد.
سوم و شاید دلیل اصلی ریزش ساختمان اثر حرارت بر سازههای فولادی است.
همانطور که میدانیم اسکلت ساختمان پلاسکو فولادی بوده است و از خواص فولاد کاهش مقاومت آن با افزایش دماست به گونهای که فولاد در دمای 550 درجه سانتیگراد 40 درصد مقاومت خود را از دست میدهد. این کاهش مقاومت برای اعضایی که به خودی خود بیش از ظرفیت مجازشان بار تحمل میکنند به معنی شکست و از بین رفتن عضو است.
چهارم انفجارهای رخ داده قبل از شروع ریزش که میتواند به عنوان عامل شروع این فرآیند در نظر گرفته شود.
موج انفجار برحسب میزان شدت و محل آن به تنهایی میتواند ستونها و تیرهای ساختمان را که به علت اضافه بار شدید و کاهش مقاومت در اثر حرارت در وضعیت بسیار شکنندهای قرار دارند، نابود کرده و به عنوان آغازگر فرآیند فروریزش پیشرونده عمل کند.
دستیابی دقیق و کامل به دلایل و چگونگی روند تخریب نیاز به مجموعه اطلاعات بسیار زیاد و آنالیزهای پیشرفته دارد اما اساس کلی این روند بر پایه ترکیبی از چهار عامل فوق است.
حال با توجه به اینکه هر یک از چهار پدیده فوق قبل از ریزش ساختمان به شکلی قابل مشاهده یا پیشبینی بوده است این سوال مطرح میشود که آیا وجود یک متخصص سازه به همراه تیم آتشنشانی میتوانست از موقوع چنین فاجعهای جلوگیری کند یا اگر این مشاهدات انجام و خطر ریزش ساختمان لمس شده آیا تلاش برای نجات سرمایههای مالی ارزش از میان رفتن سرمایههای انسانی را داشته است؟
نظر شما