سلامت نیوز: اقدام مثبت وزارت بهداشت در كنار نظارت مستمر می‌تواند نظام سلامت را با تحول اساسی مواجه كند / «درمان سلیقه‌ای» كلید واژه‌ای است كه خیلی از ما با آن مواجه شده‌ایم.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جوان نوشت: «درمان سلیقه‌ای» كلید واژه‌ای است كه خیلی از ما با آن مواجه شده‌ایم. همین امر هم موجب می‌شود تا یك بیمار وقتی از مراجعه و درمان پزشكی نتیجه نمی‌گیرد، با مراجعه به پزشكی دیگر مجبور شود مسیر تازه‌ای را برای درمان مطابق سلیقه و انصاف پزشك جدید طی كند. بگذریم از اینكه این مسیر تازه بی‌تردید عوارض و هزینه‌های زیادی را به بیماران تحمیل می‌كند و از همه مهم‌تر، رفتار سلیقه‌ای پزشكان احتمال بروز خطاهای پزشكی را هم بالا می‌برد. اینها تنها بخشی از دلایلی است كه تدوین راهنماهای بالینی استاندارد و مورد تأیید برای درمای بیماری‌ها را ضروری می‌كند. روز گذشته، اما بالاخره وزیر بهداشت راهنمای بالینی 200 خدمت را ابلاغ كرد تا بخشی از چالش‌های فقدان این ضرورت حل و فصل شود.
تدوین راهنماهای بالینی یكی از وظایفی بود كه وزارت بهداشت موظف بود مطابق برنامه پنجم توسعه آنها را به انجام برساند و از تصویب هیئت وزیران بگذراند. فقدان این راهنماها اما منجر به بروز چالش‌های متعدد بود و انتقادات كارشناسان امر را در پی داشت. روز گذشته وزیر بهداشت از ابلاغ راهنماهای بالینی 200 خدمت از امروز خبر داد و گفت: نكته حائز اهمیت برای اجرای این گایدلاین‌ها هماهنگی میان بیمه‌ها، انجمن‌های علمی پزشكی و مدیران وزارت بهداشت است.
انتقادات به فقدان راهنماهای بالینی
یكی از منتقدان جدی نبود راهنماهای بالینی در كشور رئیس مركز تحقیقات سرطان ایران است. وی در این باره گفته بود:در هیچ كشور پیشرفته‌ای نظام سلامت بدون راهنمای ملی سلامت وجود ندارد. همچنین كشوری تحمل ندارد كه بودجه سلامت را دولت تأمین كند. در ایران به این موضوع بهای كافی داده نشده است و این مسئله به میزان تولید ناخالص داخلی و سهم سلامت مردم آسیب می‌زند.
محسن ایزد خواه، كارشناس و معاون سابق سازمان تأمین اجتماعی درباره اهمیت این راهنماها گفته بود: فقدان راهنماهای بالینی، باعث به‌وجود‌آمدن هزینه‌های متفاوت در بیماری‌های یكسان می‌شود. این مسئله، دست پزشكان را در ارائه خدمات غیرضروری باز می‌گذارد كه می‌تواند موجب تقاضاهای القایی از سوی پزشكان به بیماران شود؛ در ضمن، فقدان راهنماهای بالینی باعث تشدید اختلاف بین بیمه‌ها و مراكز درمانی درباره كسورات بیش از حد مراكز بیمه‌ای از صورتحساب‌های بیمارستان‌ها شده است.
جلوگیری از تجویز خدمات غیرضروری
باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزیر بهداشت از تشكیل كمیته‌های دانشگاهی برای اجرای راهنماهای بالینی در دانشگاه‌های علوم پزشكی خبر داد و گفت: این كمیته‌ها به منظور اجرای هر چه بیشتر و تخصصی راهنماهای بالینی در بیمارستان‌ها شكل خواهند گرفت.
رئیس شورای راهبری تدوین راهنماهای بالینی با بیان نقاط تمركز هزینه‌های سلامت كشور و لزوم توجه به این نقاط گفت: بیشترین هزینه‌ها در خدمات تشخیصی تصویربرداری مربوط به انجام سونوگرافی و از بین آزمایش‌های تشخیصی بیشترین هزینه به آزمایش‌های ساده اختصاص دارد كه شاید این تعداد آزمایش برای افراد اصلاً مورد نیاز نباشد. همچنین 40 عمل جراحی، 52 درصد حجم اعمال جراحی را در كشور شامل می‌شود و جا دارد با مدیریت این اعمال جراحی هزینه‌های نظام سلامت كشور را مدیریت كنیم.
لاریجانی از میزان تجویز بالای برخی داروها در كشور سخن گفت و افزود: 21 قلم دارو، 30درصد هزینه‌های دارویی را شامل می‌شود و باید لزوم تجویز این اقلام دارویی بررسی و مدیریت شود.
بنا به تأكید معاون آموزشی وزارت بهداشت راهنماهای بالینی باید با نگاه آموزشی تدوین شوند و یكی از زمینه‌هایی كه می‌تواند بستر اجرای مناسب این راهنماها را فراهم كند آموزش‌های مهارتی برای نیروی انسانی حوزه سلامت است.
به گفته وی، در زمینه پوكی استخوان یكی از راهنماها این است كه افراد نباید قبل از سن 65 سال آزمایش سنجش استخوان شوند. همین موضوع موجب شد ما در منطقه به عنوان یك راهنما تعیین كنیم و بسیاری از خدمات را از این راهنماها استفاده كنند. نمونه دیگر، موضوع پای دیابتی بود كه پیش از این حدود 40 تا 50 درصد قطع پا صورت می‌گرفت، اما اكنون این میزان به زیر 5 درصد رسیده است. در واقع راهنمای بالینی به ما كمك كرده است كه كیفیت خدمات را افزایش دهیم.
لاریجانی همچنین به نمونه دیگری از فواید استفاده از راهنماهای بالینی اشاره كرد و گفت: مصرف زیاد آلبومین از نمونه‌های دیگر است كه با اجرای راهنمای بالینی هزینه‌های تنها یك بیمارستان 12 درصد كاهش پیدا كرد؛ چراكه پیش از این 68 درصد تجویز صحیح نبوده است.
اصلاح نظام پرداخت پیش نیاز اجرا
وزیر بهداشت هم در حاشیه نشست شورای راهبردی تدوین راهنماهای بالینی گفت: راهنماهای بالینی كمك بزرگی به سیستم سلامت كشور می‌كند و به طور كلی منجر به ارتقای خدمات پزشكی و بهداشتی می‌شود و خطاهای پزشكی را كاهش می‌دهد و منابع هزینه‌ای را كنترل می‌كند.
وی با بیان اینكه راهنماهای بالینی هم ریسك پزشك و هم ریسك بیمار را كاهش داده است ، افزود: در عین حال احكامی كه در محاكم در حوزه پزشكی صادر می‌شود با وجود این راهنماهای بالینی عادلانه‌تر خواهد شد. برای اجرای این گایدلاین‌ها اما به هماهنگی میان بیمه‌ها، انجمن‌های علمی پزشكی و مدیران وزارت بهداشت در استان‌ها نیاز داریم و این هماهنگی‌ها برای اجرای راهنماهای بالینی بسیار حائز اهمیت است.
رئیس سازمان بیمه سلامت كه در این نشست حضور داشت برای استقرار نظام حاكمیت بالینی در كشور اعلام آمادگی كرد. وی در عین حال لازمه اجرای این طرح را اصلاح نظام پرداخت در نظام سلامت دانست و افزود: همچنین باید به نظام ثبت اطلاعات و ارتباط آن با نظام پرداخت نیز توجه كرد؛ چراكه ثبت درست داده‌ها و ارتباط آن با نظام پرداخت به پیاده‌سازی راهنماهای بالینی كمك می‌كند.
ضمانت اجرایی
با وجود تمام اینها، نباید فراموش كرد كه تدوین و ابلاغ یك قانون خوب هر چند گام مهمی در اصلاح مسیر است، اما ضمانت اجرایی و نظارت بر اجرای صحیح این قوانین است كه می‌تواند تضمین‌كننده چنین رویكردهای اصلاحی باشد. حالا باید دید وزارت بهداشت می‌تواند در اجرای این راهنماها موفق عمل كند؟
اقدام مثبت وزارت بهداشت در كنار نظارت مستمر می‌تواند نظام سلامت را با تحول اساسی مواجه كند / «درمان سلیقه‌ای» كلید واژه‌ای است كه خیلی از ما با آن مواجه شده‌ایم.
نظر شما