سلامت نیوز: «ساطور»، «چاقوی ضامن‌دار» و «صرفا»؛ دیروز حدود یک ساعت محور بحث‌های مجلس شورای اسلامی بود؛ بحث‌هایی برای حذف یا بقای این آلات در طرح الحاق دو تبصره به ماده ٦١٧ قانون مجازات اسلامی. این طرح را که درباره حمل، تولید و عرضه سلاح سرد است شورای نگهبان به مجلس برگردانده بود. در بین این‌همه بحث، یکی، دو نماینده هم بودند که از طولانی‌شدن این بحث انتقاد کنند؛ اما موافقان و مخالفان از مواضع خود کوتاه نیامدند و به هر پیشنهادی درباره این طرح رأی مخالف دادند تا سرانجام با پیشنهاد لاریجانی رئیس مجلس، ارجاع طرح به کمیسیون با موافقت نمایندگان همراه شد تا با ١٣٥ رأی موافق، ٢٠ رأی مخالف و شش رأی ممتنع از مجموع ٢٣٢ نماینده حاضر، سرنوشت حذف و بقای «ساطور»، «چاقوی ضامن‌دار» و کلمه «صرفا» و اشکالات مربوط به آنها، در کمیسیون قضائی و حقوقی بررسی شود.

طرح چه بود؟
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه شرق در ادامه نوشت: در ابتدای طرح این الحاقیه در جلسه علنی، «محمدعلی پورمختار»، از اعضای کمیسیون قضائی و حقوقی توضیحاتی درباره این طرح ارائه کرد. او درباره اشکال شورای نگهبان گفت: «تبصره ما درباره «حمل سلاح سرد شامل قمه، شمشیر، چاقوی ضامن‌دار، ساطور، قداره یا پنجه‌بوکس و نیز سایر ادواتی که صرفا در درگیری فیزیکی کاربرد دارد» بود. شورای نگهبان اشکال کردند که قید «صرفا در درگیری فیزیکی کاربرد»، مربوط به سایر ادوات است یا برای همه آن تمثیل‌ها (چاقو و...) است. کمیسیون در حضور نماینده شورای نگهبان این‌چنین اشکال را مرتفع کرد که سایر ادوات را حذف کرد و «صرفا در درگیری فیزیکی» اول به عنوان قید نسبت به موضوعاتی که مطرح شده است، آمد». در تبصره (١) ماده‌واحده طرح مذکور آمده است: «حمل ادواتی که صرفا در درگیری فیزیکی و ضرب و جرح کاربرد دارد، مانند قمه، شمشیر، چاقوی ضامن‌دار، ساطور، قداره یا پنجه‌بوکس جرم محسوب و مرتکب به حداقل مجازات مقرر در این ماده محکوم می‌‌شود. واردات، تولید و عرضه سلاح‌های مذکور ممنوع است و مرتکب به جزای نقدی درجه شش محکوم و حسب مورد، این سلاح‌ها به نفع دولت ضبط یا معدوم می‌شود».

چرا پراید و پژو را ممنوع نکردند؟
پورمختار در خاتمه از نمایندگان خواست به این اصلاح رأی دهند. پس از آن بود که مخالفان و موافقان طرح یک به یک صحبت کردند. «فریدون احمدی»، نماینده زنجان، شهری که به چاقوهایش معروف است، اولین مخالف بود. این نماینده اصولگرا با انتقاد از واردات چاقو و ممنوع‌شدن تولید آن در این تبصره گفت: «هزار واحد صنفی به طور مستقیم در حال تولید هستند... چندین‌ هزار نفر از محل آن نان می‌خورند. الان چاقوی چینی همه کشور را پر کرده است... این مصوبه این‌ هزار واحد صنفی را بیچاره کرده. با این مصوبه، جنس‌های آنها را اعم از کارد آشپزخانه و... نه کسی می‌خرد و نه صادر می‌شود، ولی واردات آن آزاد است». او در ادامه مخالفتش گفت: «ساطور در آشپزخانه کاربرد دارد. با پیچ‌گوشتی هم می‌توانند آدم بکشند. پراید و پژو در این کشور این همه آدم می‌کشد؛ حالا چرا اینها را ممنوع نکردند؟ در شهر من این ابزار تولید می‌شود، ولی این شهر، جزء آرام‌ترین شهرهاست... اما دوستان نیروی انتظامی و دستگاه قضائی؛ جرم و جنایت به شیوه دیگری باید کنترل شود. با پیچ‌گوشتی و بیل و کلنگ و تبر هم می‌توان آدم کشت. آن روز که این مصوبه تصویب شد، این نکته از زاویه اشتغال مغفول ماند... استان من به واسطه همین کار، بخش عمده‌ای از اشتغال را به طور مستقیم از دست داده و نابود شده است».

غالب کاربرد ساطور در قصابی‌ها و آشپزخانه است
سلیمی، یکی از نمایندگان در موافقت با این طرح گفت: «در عبارت اصلاح‌شده آمده حمل ادواتی که صرفا در درگیری فیزیکی و ضرب و جرح کاربرد دارد ممنوع شده است، نه تولید چاقو به طور مطلق... . این مصوبه به معنای مخالفت با تولید نیست، بلکه تحت عنوان ارهاب آمده... نمی‌توانیم از یک طرف زندان‌زدایی و پیشگیری از جرم را مطرح می‌کنیم، از طرف دیگر ادوات ارهاب را حمل کند... تولید چاقو منع نشده و واردات هم آزاد نشده...». اما دو مورد رفع ابهام در جلسه مطرح شد؛ نخستین آنها «محمدحسین فرهنگی»، نماینده تبریز بود که گفت: «در ابتدای تبصره گفته شده حمل ادواتی که صرفا در درگیری ذکر شده، در تمثیل‌ها ساطور هم آمده است. درحالی‌که استفاده غالب ساطور نه در ضرب‌و‌جرح که در خانه‌ها و قصابی‌ها و آشپزخانه‌هاست». او در پایان پیشنهاد داد ساطور را حذف کنند. در ادامه «علی لاریجانی» هم این ابهام را تأیید کرد و گفت: «ساطور در همه آشپزخانه‌ها استفاده می‌شود و ممکن است ساطور هم در درگیری فیزیکی استفاده شود و غالبا در درگیری نیست و به نظر می‌آید اشکالشان وارد است».

ساطور حذف نشود
اما پورمختار در مخالفت با این پیشنهاد به بحث‌ها در کمیسیون قضائی اشاره کرد و گفت: «با توجه به گزارش‌ها و فیلم‌هایی که نیروی انتظامی آوردند که ساطور به ظاهر در قصابی کاربرد دارد، ولی دیدیم که استفاده‌های زیادی از آن برای سرقت و ضرب‌وجرح از سوی اشرار صورت گرفته. برخی دوستان هم نظرشان بر حذف ساطور بود، ولی ما بر مبنای واقعیت تصمیمی می‌گیریم برای کاهش جرم. اگر ساطور را حذف کنیم خود‌به‌خود جایگزین سلاح‌هایی می‌شود که مجاز نیست و شاهد افرادی می‌شویم که ساطور به دست هستند». لاریجانی درباره ابهامات گفت این را در قبل می‌شد رفع کرد ولی الان دیگر نمی‌شود وارد شد. رئیس مجلس پس از آن خواستار رأی‌گیری درباره پیشنهاد اصلاحی کمیسیون درباره طرح مذکور شد. پیشنهاد اصلاحی هم نتوانست رأی نمایندگان را جلب کند و رأی نیاورد.

با حذف ساطور، اشرار ساطوربه‌دست می‌شوند
«علی‌اصغر یوسف‌نژاد»، نماینده ساری در ادامه پیشنهاد حذف ساطور را داد و گفت: «پیشنهاد من همان مصوبه کمیسیون قضائی است بدون کلمه ساطور؛ به نظر می‌رسد این پیشنهاد جدید می‌تواند نظرات مخالفان را تأمین کند». اما «مهرداد لاهوتی»، نماینده لنگرود در مخالفت با این پیشنهاد خطاب به لاریجانی گفت: «حذف ساطور قابل قبول است...». لاریجانی وارد سخنان او شد و گفت: «شما موافق حذف ساطور هستید؟ شما باید در مخالفت با حذف ساطور صحبت کنید اما موافقید». این سخنان با موافقت لاهوتی روبه‌رو شد و ادامه نداد. اما پورمختار که همچنان مخالف بود، در مخالفت با این پیشنهاد دوباره همان سخنان خودش را مرور کرد و گفت: «حذف ساطور این اتفاق را رقم خواهد زد که اشرار و سارقین به‌جای قمه و شمشیر و اینها، ساطور به دست خواهند گرفت و به خیابان می‌آیند. ساطور آلت ‌قتاله قوی است و هراسی که ایجاد می‌کند زیاد است. نگرانی دوستان در استان زنجان در کاهش تولید است ولی تولید آن قطع نخواهد شد. قصابی‌های زیادی از ساطور استفاده می‌کنند». او ادامه داد: «برای استفاده از ساطور باید مجوز داشته باشند».

ساطور حذف نشد
«احد آزادی‌خواه»، نماینده ملایر، در موافقت با پیشنهاد ارائه‌شده گفت: «همکاران محترم، ما به این طرح رأی مثبت دادیم... بسیاری از قتل‌های عمد با استفاده از همین ابزار اتفاق می‌افتد. آقای رئیس استفاده غالب ساطور برای مسائل مشروع است و موافق حذف ساطور هستم. موضوع دیگر حمل این وسایل است نه تولید آنها؛ همکاران بدانند که حمل، شامل واردات هم می‌شود».
نماینده کمیسیون قضائی هم گفت: «چه کسی گفته چاقوی قصابی ممنوع است؛ چاقوی ضامن‌دار ممنوع است...». در ادامه برای حذف «ساطور» رأی‌گیری شد که تصویب نشد.

مجید جان دلبندم؛ ضامن با فنر متفاوت است
«فریدون احمدی»، نماینده زنجان خواستار ارائه توضیحاتی برای رفع ابهام درباره «چاقوی ضامن‌دار» و «چاقوی فشاری و فنری» شد که به گفته او این موارد مانند همدیگر دیده شده است. لاریجانی در واکنش به این موضوع گفت «آقای احمدی ما خیلی تخصصی در این موارد نداریم و فرق آنها را بگویید». احمدی در ابتدای توضیحاتش گفت: «ما در این مورد فول‌تخصص هستیم. چاقوی ضامن‌دار با چاقوی فشاری دو چیز متفاوت است. این قلم‌تراش که شما دارید وقتی آن را تا می‌کنید، «تق» صدا می‌دهد‌ که آن ضامن است برای اینکه در جیب و... باز نشود. آن چیزی که دوستان می‌فرمایند که آن دستگیره را فشار می‌دهند و تق می‌پرد و برخی از آن وحشت دارند، آن ضامن نیست و به آن چاقوی فشاری می‌گویند. چاقوی ضامن‌دار همان چاقوی کوچک میوه‌خوری و قلم‌تراشی است که در جیب برخی وجود دارد. مثل مجید جان دلبندم عرض می‌کنم ضامن با فنر متفاوت است. اینها که این طرح را می‌نوشتند یک ‌بار با یکی از این‌ هزار واحد صنفی صحبت نکردند و فقط می‌گویند می‌خواهیم مسائل اجتماعی را کنترل کنیم. والله‌بالله امروز دیگر با کلاشنیکوف سرقت می‌کنند و با چاقو سرقت نمی‌کنند». او در ادامه، پورمختار، عضو کمیسیون قضائی مجلس را خطاب قرار داد و گفت: «آقای پورمختار نمی‌دانم شما با ساطور چه مشکلی دارید! ساطور برای آشپزخانه است؛ دیگر آن دزدهای با آی‌کیوی پایین با ساطور دزدی می‌کنند».
لاریجانی از او پرسید که نظر شما این است که به جای چاقوی ضامن‌دار، فشاری بنویسند؟ احمدی با تأیید گفته لاریجانی، ادامه داد: «بله چون اینها چاقوهای تزیینی هستند که صادر می‌شوند... نمی‌خواهم قسم بخورم ولی اعتماد کنید به من که در وزارت صنایع بودم؛ ٩٥ درصد چاقوهای موجود در بازار وارداتی هستند».

ضامن‌دار یا فنری
لاریجانی گفت که اینکه کمیسیون نوشته ضامن‌دار، منظورش همان چاقوهای فشاری است که تبدیل می‌کنیم به چاقوی فشاری. او سپس از نمایندگان پرسید که کسی مخالف نیست؛ که «گودرزی» از نمایندگان مجلس اعلام مخالفت کرد؛ او گفت: «چرا درباره معنای واژه‌هایی که عرف معلوم کرده، این همه بحث می‌کنیم... شورای نگهبان به چاقوی ضامن‌دار و شمشیر و... ایراد نگرفته. چه کسی مخالف استفاده از ساطور است که قصاب را مثال می‌زنند. ساطور رعب‌ووحشت می‌آورد. در برخی نقاط کشور برای استفاده از این اقلام غلط امنیت آسیب دیده است. من پیشنهاد می‌کنم که بیش از این وقت نگذاریم و رأی دهیم و مطمئن باشیم آسیبی به کسی وارد نمی‌کند».
اما «علی وقف‌چی»، دیگر نماینده زنجان از موافقان بود که این‌گونه صحبت کرد: «زنجان پایتخت شور و شعور حسینی است و اگر جرائم قتل را بررسی کنید موردی از قتل با چاقو نداشتیم. باید بسترهای فساد در کشور را از بین ببریم... اگر شما عاشورا را در نظر بگیرید، ابزار شمشیر بود نه اینکه ما شمشیر را به عنوان ضدفرهنگ قبول کنیم. باید بستری را آماده کنیم که در کشور فساد ایجاد نشود. روزانه صدها نفر بر اثر استفاده از خودرو یا آلودگی هوا از بین می‌روند...». پس از آن پیشنهاد تعویض واژه چاقوی ضامن‌دار به چاقوی فشاری به رأی گذاشته شد که باز هم تصویب نشد.

«صرفا» حذف شود
در ادامه پورمختار خواستار حذف کلمه «صرفا» در متن طرح شد و گفت: «اگر کلمه صرفا را که محل بحث شده حذف کنیم، دیگر مشکل به‌طور ریشه‌ای برطرف می‌شود و شورای نگهبان هم چون ایرادش به صرفا بوده، برطرف می‌شود. در کمیسیون صرفا را جابه‌جا کردیم و ابتدای جمله آوردیم. اگر صرفا را برداریم، ابهامی برای کسی باقی نمی‌ماند و ما به طور مطلق استفاده از این اقلام را ممنوع خواهیم کرد». «غلامرضا کاتب»، عضو هیئت‌رئیسه در مخالفت گفت: «از آقای پورمختار استدعا دارم پیشنهادشان را پس بگیرند. چون ایراد شورای نگهبان به صرفا نبوده بلکه به قید سایر ادوات بوده. اینکه همکاران رأی نمی‌دهند چون موضوع به کل مردم برمی‌گردد. این اقلام مورد استفاده روستاییان و عشایر ما قرار می‌گیرد و نمی‌شود هر روز آنها بروند برای استفاده مجوز بگیرند. در استان‌هایی مثل زنجان و اصفهان از این راه درآمد دارند. با تصویب این موضوع مشکلاتی در کشور درست می‌کنیم. استدعا دارم به کلیات رأی ندهید و حذف شود. اگر صرفا را حذف کنیم که بدتر می‌شود چون هرکسی چاقویی داشته باشد، باید دادگاه برود. همکاران دقت کنند با حذف صرفا مشکلات صدچندان می‌شود.

ناامید از پیشنهادها؛ ارجاع به کمیسیون
«شهروز برزگر»، نماینده مردم سلماس در موافقت با این پیشنهاد، با درخواست از نمایندگان برای رأی‌دادن به آن، گفت: «اینکه طبق قانون حمل سلاح‌هایی مثل قمه و چاقو و... ممنوع شده، به این معنی نیست که برای روستاییان یا آنها که شغلشان با آنها مربوط است، ممنوع است. مثل سلاح گرم که فقط آنها که مجوز دارند می‌توانند استفاده کنند... . محدودیتی است برای جوانانی که اگر چنین اقلامی در دست بگیرند، احساس بزرگی می‌کنند... این قانون قطع به یقین می‌تواند جلوی بسیاری از جرائم را بگیرد... آن روستاییان و قصابان و آنهایی که این ابزار را لازم دارند، با مجوز کارشان ممنوع نخواهند بود. تولیداتشان در زنجان هم متوقف نخواهد شد». اما در این بین «مصطفی کواکبیان»، نماینده مردم تهران در تذکری با کنایه به بحث‌های طولانی درباره کلمات این طرح، تذکری در مورد تعطیلی روز هشتم ربیع‌الاول و نحوه تصویب آن گفت که لاریجانی هم پاسخ داد. پس از این تذکر، باز هم مخالفت با پیشنهاد درباره کلمه «صرفا» ابراز و سپس به رأی‌گیری گذاشته شد که مانند پیشنهادات قبلی تصویب نشد. پس از این فعل و انفعالات لاریجانی دیگر از پیشنهادات ناامید شد و گفت یا پیشنهاد حذف را بپذیرید یا بفرستیم به کمیسیون برای رفع ابهامات و اشکالات. پس از بحث‌های دوباره لاریجانی با برخی نمایندگان، ارجاع به کمیسیون قضائی به رأی گذاشته شد که این بار برخلاف سایر پیشنهادات، نمایندگان با ارجاع به کمیسیون موافقت کردند و حدود یک ساعت بحث درباره ساطور و چاقوی ضامن‌دار و «صرفا» به پایان رسید.