سلامت نیوز: پنجشنبه و جمعه گذشته مردم رشت روزهای سختی را گذراندند. درحالی كه از اوایل هفته گذشته هواشناسی بارش برف ۵۰ سانتی‌متری را درآخر هفته در رشت پیش بینی كرده بود، بارش ۱۲ ساعته برف خسارت زیادی را به رشت وارد كرد و موجب اختلال در زندگی روزمره مردم شد.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه اعتماد نوشت: از صبح روز پنجشنبه چند ساعت پیش از پایان برف بود كه انتقادات مردمی، سریال تكراری پیداكردن یك نهاد یا فرد مسوول برای انداختن مسوولیت مشكلات به گردن او آغاز شد. اما برای تحلیل سهم دستگاه‌های مختلف خدمات رسان و مسوولان در مشكلات پیش‌آمده، ابتدا بهتر است به شرح دقیق واقعه بپردازیم.
۶۸ سانتی‌متر برف در ۱۲ ساعت
همانطور كه گفته شد هواشناسی بارش برف در گیلان مشخصا رشت را از یك هفته قبل پیش‌بینی كرده بود. اما آنچه رخ داد اندكی با پیش‌بینی هواشناسی تفاوت داشت. بارش این حجم از برف در مدت بسیار كوتاه در رشت سابقه نداشت. اگرچه سال ۸۳ در رشت بارش دومتربرف را هم پیش‌بینی كرده بودند، اما آن سال اتفاق دیگری افتاد كه بی‌شباهت به برف اخیر نبود. در سال ۸۳ در دومین روز از بارش برف، هواشناسی پیش‌بینی كرد كه از روز بعد از مقدار ابرها كاسته شده و بارش قطع می‌شود، اما آن شب تا صبح كه نه، تا دو روز بعد برف بی‌امان بارید و مردم را غافلگیر كرد. در سال ۸۶ نیز حجم زیاد برف در رشت بارید. اما بارش تدریجی سبب شد خدمت‌رسانی به مردم بسیار راحت‌تر انجام شود. البته برف ۸۳ و ۸۶ یك تفاوت دیگر هم داشتند. در برف سال۸۳، مسعود سلطانی‌فر، وزیر فعلی ورزش، استاندار اصلاح‌طلب، گیلان بود و در حالی كه به دلیل قطعی برق، رادیو تنها رسانه ممكن در دسترس مردم بود، مدیریت این رسانه‌ها در اختیار یكی از مخالفان سرسخت دولت اصلاحات قرار گرفته بود تا توانست درباره بارش برف سفید، سیاه نمایی كرد. در سال ۸۶ اما در روزهای ماه عسل اصولگرایان به احمدی‌نژاد، تمام تلاش صدا و سیما در جهت ارایه تصویری مثبت از خدمات مسوولان بود كه این حربه نیز كارگر افتاد. برف ۶۸ سانتی‌متری پنجشنبه دو ویژگی مهم داشت؛ اول اینكه همراه با وزش شدید باد و كولاك همراه بود و از طرف دیگر خشك بود و چگالی بالایی داشت و برای همین به سرعت بر زمین نشست. به دلیل آب و هوای معتدل و مرطوب رشت، معمولا برف در این شهر چگالی پایینی دارد و به زحمت می‌نشیند. همین عامل باعث شد كه برف سنگین در فاصله ساعت‌های ۱۱شب تا ۷صبح روز بعد ببارد و انباشته شود.
روز بعد از واقعه
روز بعد از واقعه برف در رشت، در واقع روز اصلی واقعه بود. چون از یك طرف مردم با خیابان‌های برف روبه رو شدند و از طرف دیگر قطع برق و اختلال شدید در خطوط موبایل، مشكلات را محسوس كرد. از همین لحظات بود كه نارضایتی روند تصادفی گرفت. با اعلام تعطیلی مدارس و ادارات، از حجم نارضایتی كم نشد، چون همچنان نه تنها برق مناطق قطع شده وصل شد بلكه برق مشتركین دیگری نیز قطع شد. مشكلات در عبور و مرور هم از گلایه‌های شهروندان بود كه البته مدیران شهرداری دلایلی برای آن ارایه می‌كردند. كولاك و وزش شدید باد باعث شكستن درختان و شاخه‌های زیادی شده بود كه حجم زیاد این موارد سبب شد كه رسیدگی و رفع این موانع نیز چندان مردم را راضی نكند اما از نخستین ساعات نوك تیز پیكان انتقادات به سوی شهرداری رشت نشانه رفت. وضعیت تشنج در رابطه شورای اسلامی رشت و مدیریت شهری سبب شد كه برخی آگاهانه روی این آتش بنزین بریزند. اما با وجود نظر مدیران شهرداری كه گفته‌اند برف غافلگیرشان نكرد، به نظر می‌رسد آنها انتظار بار این حجم برف، با این كیفیت را در عرض چند ساعت نداشتند. اگرچه از سه روز قبل از آغاز برف، جلسات ستاد مدیریتی بحران در شهرداری تشكیل و تمامی ماشین آلات بین مناطق تقسیم شده بود، تلاش‌های مدیران شهرداری با مشكلاتی كه در عبور و مرور به وجود آمد و انتقادات به حق مردم را در پی داشت، دیده نشد. مدیران مناطق شهرداری البته دفاعیه‌های قابل توجهی داشتند. گفته شد كه تمامی خیابان‌های اصلی شهر تا صبح حداقل چهار بار برف‌روبی شد اما شدت بارش برف به حدی بود كه در عرض یك ساعت دوباره در خیابان‌ها برف انباشته می‌شد. احساس عمومی درست یا غلط چنین قضاوتی نداشت و تصور هم می‌شد كه از سوی شهرداری رشت قصوراتی صورت گرفته است. اما در روز پنجشنبه حضور پررنگ نیروهای شهرداری در خیابان‌ها این احساس عمومی را تا حدودی رقیق كرد.
اما یكی دیگر از مشكلات شهرداری رشت، كمبود ماشین‌آلات است. وجود تنها ۹۶ دستگاه خودروهای مخصوص برف روبی برای كلان‌شهری با جمعیت روزانه بیش از ۲.۱ میلیون نفر و پنج منطقه و ۱۵ ناحیه كافی نیست. این شاید یكی از مهم‌ترین تجربه‌های برف اخیر برای شهرداری رشت بود. استفاده از ماشین آلات پیمانكاران خود گواهی براین مدعاست.
شركت برق
شركت برق بیشترین تلفات را در برف اخیر به بار آورده. با بارش برف برق ۸۰ هزار خانوار در سطح استان گیلان قطع شده اگر فكر می‌كنید قطعی برق مختص روستاها بود، اشتباه كرده‌اید. حتی مناطق بالانشین از جمله گلسار نیز روز پنجشنبه تا شب برق نداشتند. مسوولان شركت برق و مقامات ارشد استانداری علت خاموشی‌های گسترده در شهررا فرسودگی كابل‌های برق عنوان كردند. استاندار گیلان مجبور شد با وزیر برق تماس بگیرد و وزیر نیرو در پاسخ بگوید برای تسریع در برقراری برق مشتركان استان گروه‌های امدادی از استان‌های دیگر اعزام شوند اما این تمهیدات سرعتی در رفع مشكلات برق ندارد. تا غروب روز جمعه هنوز هم برق تعدادی از مشتركان قطع بود و در اكثر مناطق نیز قطع و وصل می‌شد.
شركت مخابرات
در صبح برفی رشت، شهروندان با مشكلات دیگری هم روبه رو بودند، با اختلال شدید در تلفن همراه و البته قطع گسترده شبكه اینترنت تا غروب روز جمعه نیز هنوز تلفن‌های همراه دچاراختلال شد. مدیركل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان درروز پنجشنبه در جلسه ستاد بحران گفت كه ۱۱۷ سایت شركت مخابرات گیلان همراه اول قطع شده است. البته مخابرات هم از همان لطفی برخوردار شد كه مسوولان اداره برق گیلان را از انتقادات مصون نگه داشت.
عملكرد استاندار گیلان
درباره عملكرد عالیرتبه‌ترین مقام دولتی در گیلان باید با احتیاط بیشتری نوشت. دكتر نجفی دیر وارد صحنه شد و مدیریت بحران را به دست گرفت البته بیشتر در رسانه‌ها.
سیستم مدیریت بحران آقای استاندار كه بیشتر از ظهر روزی كه برف قطع شد حضور پررنگی پیدا كرد، جنبه رسانه‌ای زیادی داشت. اهم فعالیت‌های استاندار گیلان در انتقاد از شهردار رشت، مصون نگه داشتن ادارات و سازمان‌های تابعه دولت در استان گیلان و رشت از انتقادات بود. تجلیل محتوای سخنان استاندار نشان می‌دهد كه او درباره شهرداری و به‌طور كامل نهادهای غیردولتی با شیوه رسانه‌ای تهاجمی و عتاب آلود سخن گفت و در مورد نهادهای دولتی مثل شركت برق و مخابرات و حتی راهداری از شیوه توصیفی استفاده كرد. برای مثال او در مصاحبه‌هایش مكرر گفت كه برق ۸۰ هزار خانوار در استان قطع شد، اما با تلاش نیروهای اداره برق، ۳۰ هزار خانوار برق‌دار شدند. اما ایشان هرگز نگفت كه چرا برقی با این حجم به (معار این روزها!) برق ۸۰ هزار خانوار قطع شد؟ چرا از مسوولان مربوط سوال نكرد؟ دكتر نجفی در چند جلسه مدیریت بحران حضور یافت و چون از جادوی بازدید میدانی در دل مردم با خبر بود، چند بار سرزده از سطح شهر بازدید كرد.
همانطور كه گفته شد ایستگاه‌هایی نظیر اداره برق و مخابرات از پاسخگویی بی‌نیاز دانسته شدند اگر هم اعتراضی صورت گرفت، روبه سمت وزیر بود، نه از داخل!
در هر صورت این هم شاید نوعی سیستم مدیریتی كارآمدی بود كه مدیر با تجربه‌ای چون دكتر نجفی از آن بهره گرفت.
فقدان مدیریت شهری
اما جنس مطالبه افكار عمومی از شهرداری در همه موارد تلنگری است برای یك نیاز مهم در كنترل بحران‌هایی نظیر بارش برف سنگین؛ ضرورت مدیریت واحد شهری. در كشورهای پیشرفته دنیا دهه‌هاست كه سیستم مدیریت واحد شهری اجرا می‌شود. به این نحو كه تمام دستگاه‌های خدمات‌رسان تحت مدیریت واحد شهرداری فعالیت می‌كنند و به واسطه اختیاراتی كه به مدیریت شهری داده می‌شود كل مطالبات مردمی هم متوجه شهرداری خواهد بود. اما به واسطه عدم وجود مدیریت واحد شهری از یك سو امكان شانه خالی كردن مسوولان از مسوولیت خدمات رسانی به شهروندان از بین می‌رود، و از طرف دیگر با فعالیت دستگاه‌های خدمات‌رسان زیرنظر واحد مدیریت شهری، خدمات رسانی با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد. در شرایط موجود اگر تیر برقی سقوط كند، شهرداری امكان جمع‌آوری آن را كه تحت مالكیت نهادی دیگر است، ندارد و باید هماهنگی‌هایی صورت بگیرد كه در این بین زمان برای خدمت رسانی هدر می‌رود. خوشبختانه ضرورت مدیریت واحد شهری از سوی دولت نیز احساس شده و گویا قرار است در قالب چند لایحه در مجلس بررسی شود تا در صورت تصویب گام مهمی در تسریع خدمات‌رسانی در هنگام بحران‌ها برداشته شود.
نظر شما