سلامت نیوز: شاخص توسعه ی انسانی (Human Development Index- HDI) که معیار ملی منسجمی برای اندازه گیری بهداشت، آموزش و درآمد در میان 169 کشور جهان به شمار می آید، امروز هم زمان با سراسر جهان در بیستمین سالگرد پدیدآمدن نخستین گزارش توسعه ی انسانی طی یک همایش رسانه ای با حضور خانم کانسوئلو ویدال، هماهنگ کننده ی مقیم سازمان ملل متحد و نماینده ی مقیم برنامه ی توسعه ی ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران اعلام شد.
بر اساس یافته های گزارش توسعه ی انسانی 2010، جمهوری اسلامی ایران در دسته ی کشورهایی دارای رشد بالای توسعه ی انسانی قرار گرفته، رتبه ی آن نسبت به سال 2009، 18 مرتبه بهبود یافته و به 70 رسیده است.
بنا بر گزارش امسال که بیستمین گزارش توسعه ی انسانی از سال 1990 (1369) به شمار می آید، کشورهای آسیایی پرچم دار رشد توسعه در 40 سال اخیر بوده اند، و جمهوری اسلامی ایران به همراه 9 کشور آسیای جنوبی مانند هند، نپال، بنگلادش، پاکستان و افغانستان، در شمار کشورهایی با توسعه ی انسانی چشمگیرجای دارد. براساس بررسی های این گزارش، با مطالعه ی روند توسعه ی انسانی در 40 سال گذشته، امید به زندگی در ایران به میزان 18 سال بهبود یافته است.
در حوزه ی جهانی، گزارش توسعه ی انسانی 2010 نشان می دهد که کشورهای نروژ، استرالیا و زلاند نو پیشاپیش دیگر کشورها در زمینه ی شاخص توسعه ی انسانی حرکت کرده اند. هفت کشور دیگر در فهرست 10 کشور نخست دارای بالاترین شاخص توسعه ی انسانی عبارتند از: ایالات متحده ی آمریکا، ایرلند، لیختن اشتاین، هلند، کانادا، سوئد و آلمان. این در حالی است که نیجریه، جمهوری دمکراتیک کنگو و زیمبابوه درکنار مالی، بورکینافاسو، لیبریا، چاد، گینه ی بیساوائو، موزامبیک و بروندی از پایین ترین مرتبه ی توسعه ی شاخص توسعه ی انسانی برخوردار بوده اند.
نماینده ی مقیم برنامه ی توسعه ی ملل متحد در ایران، که در مراسم رونمایی از گزارش توسعه ی انسانی 2010 حضور داشت، ضمن اشاره به این که گزارش توسعه ی انسانی از 1990 و پس از آن طی دو دهه به همت پژوهشگران ملی هر کشور تهیه و با کوشش متخصصین زبده ی توسعه در برنامه ی توسعه ی ملل متحد برای استخراج شاخص توسعه ی انسانی با توجه به ویژگی ها، فرصت ها و چالش های هر کشور و نیز با در نظرداشت روند های جهانی تدوین شده، از ارتقای رتبه ی ایران در مقایسه با سال پیش ابراز خرسندی نمود.
وی به پیشینه ی تهیه ی گزارش توسعه ی انسانی پرداخته و اظهار داشت: «بیستمین سالگرد گزارش توسعه ی انسانی فرصت مغتنمی است برای مرور دستاوردها و چالش های فراروی توسعه ی انسانی، هم در سطح کشوری و هم در سطح جهانی.» وی ادامه داد: «تجزیه و تحلیل پیامد های گزارش توسعه ی انسانی در دو دهه ی اخیر توانسته بر تصمیم سازی ها و در پیش گرفتن خط مشی ها از سوی دولت ها تاثیرات مثبت بگذارد.» خانم ویدال همچنین یادآوری کرد: «بسیاری از کشورها توانسته اند دستاوردهای بزرگی در زمینه های بهداشت، آموزش کسب کنند در حالی که در شمار کشورهای برخوردار از عملکرد بالای اقتصادی دسته بندی نمی شده اند.» خانم ویدال با اشاره به افزایش امید به زندگی در ایران طی 40 سال گذشته به میزان 18 سال گفت: «یک عامل مهم در چنین دستاوردی کاهش تدریجی در میزان مرگ و میر نوزادان و کودکان است، که در حال حاضر در میان کشورهای جنوب آسیا به ترتیب به 56 و 73 مرگ در هر 1000 زایمان زنده تقلیل یافته است.»
خانم ویدال یک نوآوری بزرگ و مهم در گزارش توسعه ی انسانی 2010 را افزون شدن سه معیار تازه ی شاخص توسعه ی انسانی ِ مبتنی بر نابرابری، شاخص نابرابری جنسیتی و شاخص چند بُعدی ِ فقر دانست. وی اضافه کرد: « شاخص چند بُعدی ِ فقر، محرومیت های همزمان ِ جدّی در حوزه های بهداشت، آموزش و درآمد در سطح خانوار را در میان 104 کشور دنیا شناسایی می کند.» خانم ویدال ادامه داد: «این شاخص ِ نوین محرومیت های گسترده را یافته و عمق فقر فراسوی معیارهای اقدامات پولی را آشکار می سازد.» در ادامه خانم ویدال گفت: « برنامه ی توسعه ملل متحد به کوشش های خود در پشتیبانی از تهیه ی گزارش مستقل و عالمانه ی توسعه ی انسانی در 20 سال گذشته افتخار می کند؛ با این همه پدیدآوردن و ادامه ی تهیه ی این گزارش در این دو دهه به تنهایی میسر نشده است.» خانم ویدال افزود: «این برنامه کماکان به همکاری موسسات دیگر سازمان ملل متحد و نیز دیگر سازمان های تخصصی در سطح ملی برای تهیه ی این گزارش و نیز حمایت از به کار بسته شدن یافته های آن در روند دستیابی به توسعه ی انسانی و آرمان های توسعه ی هزاره ادامه خواهد داد.»
در ادامه ی این نشست، آقای دکتر محمد علی فرزین، مدیر برنامه و رییس خوشه برنامه ی کاهش فقر و توسعه ی اقتصادی به ارایه ی مهم ترین نکات فنی گزارش توسعه ی انسانی پرداخت و سپس، خانم ویدال و آقای دکتر فرزین به پرسش های خبرنگاران رسانه های شرکت کننده پاسخ دادند.
شایان یادآوری است که همزمان با انتشار عمومی گزارش 2010، تارنمای این گزارش با سازماندهی نوینی آغاز به کار نمود.
تجزیه و تحلیل پیامد های گزارش توسعه ی انسانی در دو دهه ی اخیر توانسته بر تصمیم سازی ها و در پیش گرفتن خط مشی ها از سوی دولت ها تاثیرات مثبت بگذارد.
نظر شما