به گزارش سلامت نیوز به نقل از نظام پرستاری میزگردی با موضوع « منافع و چالش های هیئت امنایی شدن بیمارستانها با حضور محمد فتحی، رئیس مرکز توسعه و تحول اداری وزارت بهداشت، محمد شریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار و نیک فر کارشناس امور بیمه چند ماه پیش در برنامه «نبض» جمعه شبهای شبکه خبر بخش شد. گر چه چندین ماه از برگزاری این میزگرد گذشته است اما با توجه به اینکه هنوز هیئت امنایی شدن بیمارستانهای دولتی منتخب اجرایی نشده مباحث کارشناسی آن هنوز قابل طرح است.
 
در این میزگرد، محمد فتحی، رئیس مرکز توسعه و  تحول اداری وزارت بهداشت در پاسخ به پرسش هایی که درباره بی توجهی به کادر درمانی غیر پزشک متخصص و اولویت درآمدزایی برای پزشکان متخصص در بیمارستانها گفت: با هیئت امنایی شدن بیمارستانهای منتخب وزارت بهداشت تعرفه خدمات این مراکز به 3.6 k افزایش می یابد که با این درآمد جدید باید هزینه های عمرانی، پرداخت حقوق، مزایا و کارانه اعضای هیئت علمی تمام وقت جغرافیایی است، تجهیزات، تکنولوژی، هزینه های بالاسری و اقلام مصرفی پرداخت شود. طبق این نظام نوین 30 تا 70 درصد هزینه ها حق العلاج پزشکی است و 20 درصد مربوط به سایر پرسنل است که 55 درصد آن به پرستاران می رسد.  
 
 
مجری: بفرمایید بحث هیئت امنایی شدن بیمارستانهای دولتی چیست؟
 
فتحی: در 3 دسته صحبت هایم را عرض می کنم در میان اصلاحات فراوانی که در راستای اصلاحات مالی قوانین مدیریتی و سازمانی رخ داد یکی از اصلاحات در بخش دولتی در راستای تمرکززدایی و دوم اصلاحات سازمانی بود که در کشورهای صنعتی در دهه 60 تا 70 و در کشورهای در حال توسعه در دهه 80  اتفاق افتاد.
 
 اصلاحات سوم یا به عبارتی  بخش سوم اصلاحات این است که در واقع با بخش خدمات اجتماعی از جمله بخش سلامت و آموزش و... در سال 90 اتفاق افتاد. در این مرحله ضرورت اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی مطرح شد در مدیریت جدید دولتی برای افزایش میزان پاسخگویی و بهبود مدیریت وتخصیص منابع عمومی و افزایش بهره وری و افزایش اثربخشی در دولت طیفی از اصلاحات سازمانی بر اساس اعطای درجات مختلف اتفاق افتد.
 در طیف اصلاحات سازمانی در واقع 4 شیوه اداره داریم نخستین شیوه اداره عمومی یا کاملاٌ دولتی است که در یک سر طیف قرار دارد و در سر دیگر بخش خصوصی در بین این دو سر طیف یک مدل به نام مدل خودگردانی یا اتونوموس است که پس از آن شیوه شرکتی است.
 
اصلاح نظام ارائه خدمات از سال 1374 آغاز شد به نحوی که در سال 74 نظام نوین مدیریتی یا همان اداره بیمارستانها به شیوه خودگردان آغاز شد و در سال 78 نیز اصلاح شد. شروع این شیوه اداره بیمارستانها بر اساس آنچه که مد نظر ما بود یعنی بحث منابع مالی مدیریتی بود. همچنان که قبلاٌ عرض کردم در سال 78 این برنامه بازنگری شد.
 
در واقع نظام مدیریتی نوین جزو اهداف برنامه توسعه سوم اقتصادی بود که در سال 82 با همین شیوه نوین مدیریتی و در راستای اهداف برنامه توسعه سوم مصوبه وزارت بهداشت در خصوص بیمارستانها ایجاد شد در ادامه مجدداٌ در قانون برنامه بودجه 85 طرح شد تا اینکه در سال 89 بر اساس بند 24 قانون واحده سال 88 مجدداٌ وزارت بهداشت موظف به اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی شد ( البته بخشی از بیمارستانها) و بنابراین آخرین مصوبه قسمت ه بند 7 قانون برنامه بودجه 89 است.
 
مجری : ترکیب و اعضای هیئت امنا چه کسانی هستند؟
 
فتحی: هیئت امنا مبنای علمی دارد که شامل بیمارستانها، مدارس غیر انتفاعی و مساجد می شود در واقع هیئت سرپرستان یا هیئت اداره کنندگان هستند که مسئول نهایی اداره بیمارستان و تعیین سیاستها و خط مشی بیمارستان می شوند. بر اساس منابع موجود اعضای هیئت امنا باید ویژگی هایی داشته باشند که از آن جمله می توان به برخورداری از مهارتهای مدیریتی و تجربه اداره سازمانها ، مشارکت در امور جامعه و داشتن نگرش مشارکتی، داشتن نفوذ سیاسی در جامعه، داشتن فرصت علاقه و تمایل برای هدایت برنامه های بیمارستانی، داشتن دانش آشنایی با حوزه های اداری - مالی بیمارستانها و امور درمانی، آشنایی با قوانین و مقرارت سازمانهای دولتی اشاره کرد.
 
طبق اصلی که در منابع علمی آمده افراد متمول و مستقل یا به عبارتی خیرین سلامت، شاغلین و پزشکان بیمارستان، پزشکان شاغل در جامعه، اعضای سازمانهای دولتی و غیر دولتی و نهاد مدنی (شورای شهر) نماینده مشتریان یا یک نماینده از جامعه دریافت کنندگان خدمات یا همان سازمانهای بیمه گر، متخصصان قانونی و مالی و نمایندگان دولت اعضایی هستند که بر اساس منابع موجود دنیا جزء اعضای هیئت مدیره یک بیمارستان تعریف شده اند.
 
مجری: میزان تعرفه ای که دریافت می شود با هیئت امنایی شدن بیمارستانها افزایش می یابد یا خیر و این تعرفه را بیماران یا سازمانهای  بیمه گر پرداخت می کنند؟
 
فتحی: قرار نیست میزان پرداخت ازجیب مردم با هیئت امنایی شدن بیمارستانها افزایش یابد.                         
 
مجری: یعنی هزینه های نظام سلامت افزایش می یابد.
 
فتحی: قطعاٌ این طور نیست اگر بخواهیم وارد جزئیات شویم باید یک قیمت تمام شده را محاسبه کنیم بر مبنای آن این هزینه ها را باید تعریف بکنم. به هیچ عنوان هزینه های نظام سلامت افزایش نمی یابد. هدف این است که هزینه های نظام سلامت کاهش و میزان رضایتمندی مردم و پرسنل افزایش یابد.
مجری: آقای شریفی مقدم، آیا به نظر شما این اتفاق افتاده است و آینده بیمارستانهای هیئت امنایی را چگونه می بینید ؟
شریفی مقدم: من تصور می کنم این بحث ادامه طرح خودگردانی بیمارستانهاست که از سال 74 آغاز شد در آن زمان هم هدف ارتقای کیفیت بود و برای این منظور مقرر شد برای اعضای هیئت علمی جذابیتی ایجاد شود تا میزان حضور فیزیکی آنها در مراکز درمانی و بیمارستانها بیشتر شود به نحوی که همه 54 ساعت حضور تمام وقت داشته باشند. برای ایجاد جذابیت 65 درصد از درآمد بیمارستانها به این گروه محدود رسید.
 بی تردید حضور اساتید و اعضای هیئت علمی بر روی کیفیت خدمات درمانی و بهداشتی بسیار تأثیرگذار است چون بدین ترتیب دستیاران و دانشجویان می توانند با خسارت کمتری بیماران را ویزیت یا مداوا کنند اما این اتفاق نیفتاد و عملاً اساتید 54 ساعت حضور دائم در بیمارستانها نداشتند. از این رو بحث اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی مطرح شد.
 
مجری: پس پایه اصلی و اساس هیئت امنایی الآن خیلی قرص و محکم نیست.
 
شریفی مقدم:  آن اهدافی که در سال 74 که همه فریاد زدند ولی کسی توجهی نکرد، محقق نشد. اگر آن اهداف پیش بینی شده محقق می شد مسلماً مشکلات فعلی وجود نداشت و مشکلات نظام سلامت بسیار کمتر از وضعیت فعلی بود. طرح خود گردانی بیمارستانها در سال 80 و 81 بازبینی شد اما در ماهیت کار تفاوتی نکرد و هم اکنون بحث هیئت امنایی را که همه به معنای واقعی قبول داریم ویژگی های عنوان شده در شاکله اعضای هیئت امنایی را نمی پذیریم چون اعضای هیئت علمی پس از 7 سال تحصیل در رشته پزشکی عمومی به مدت 4 تا 6 سال هم برای گرفتن تخصص یا فوق تخصص آموزش می بینند طبیعی است. این افراد در رشته مربوطه افراد حاذقی می شوند همچنان که پزشکان ایرانی همواره در سطح دنیا صاحبنظر هستند.
 
مجری: پزشکان خوبی هستند اما ممکن است مدیران خوبی نباشند.
 
شریفی مقدم: هم اکنون به هیچ عنوان تئوریهای مدیریتی به کار رفته در کشور های توسعه یافته و در حال توسعه در کشور ما اعمال نمی شود. من سؤالی دارم که شاید دکتر فتحی بتواند پاسخ دهد. چه طور امروز تعداد مراکزی نظیر ام. آر. آی شهر تهران به اندازه یک کشور توسعه یافته است؟یا دارویی که هنوز تاییدیه فارماکوپه را نگرفته در نسخ پزشکان هست. یا پروسیجرهای جراحی به روز وارد کشور می شود اما تئوری های مدیریتی ما مربوط به 40 سال پیش است. امروز در کشورهای توسعه یافته متخصص رئیس بیمارستانها یا حتی رئیس دانشگاه نیست. امروز در دنیا علم مدیریت توانسته تحول بسیار اساسی را در وضعیت بهداشت و درمان کشورهای مختلف ایجاد کند که در کشور ما به آن توجه نمی شود. در ایران یک متخصص و عضو هیئت علمی که می تواند بسیاری از بیماران را با ویزیت، جراحی و درمان کند، پست معاونت پشتیبانی را می گیرد یعنی در جایی که تخصص ندارد گذاشته می شود. ویژگی هایی که دکتر فتحی گفت در شاکله اعضای هیئت امنای بیمارستانها نیست نه تجربه، نه دید مشارکتی و نه شاید نفوذ سیاسی.
 
در ترکیب اعضای هیئت امنای بیمارستانها 4 نفر پزشک، عضو هیئت علمی شامل رئیس دانشگاه، رئیس بیمارستان، نماینده بخش های بالینی و معاون بیمارستان هستند که هر چهار عضو لزوماٌ باید عضو هیئت علمی باشند.
 
مجری: بنابراین مهمترین چالش در اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی ترکیب و اعضای هیئت امناست که جای بحث دارد.
 
شریفی مقدم: 3 مورد است یکی ترکیب هیئت امناء، دوم بحث مشارکت بر مبنای k و تعرفه ها و منافعی که ایجاد می شود که واقعاً غیر عادلانه است ( 65 درصد درآمد فقط برای جمعیت کمتر از 10درصد) و سوم ساختارهایی که واقعاً اشکال دارد. در هیچ کجای دنیا چنین ساختاری تعریف نشده است. این سه مشکل در اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی وجود دارد که چنانچه این طرح بدین صورت عملیاتی شود. قطعاٌ سیستم بهداشت و درمان کشور با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهد شد.
 
مجری: دکتر نیک فر، نظر شما چیست؟
 
 نیک فر: بحث خودگردانی بیمارستانها که از سال 74 آغاز شد در همان زمان مشکلات و اعتراضات فراوانی را در پی داشت چون در آن زمان با اجرای این طرح  اعضای هیئت علمی را به سمت تقابل با مردم می کشاند و بحث آموزش و درمان را خدشه دار کرد.
الآن خود وزارتخانه هم هدف واقعی از هیئت امنایی شدن بیمارستانها را نمی داند یا می داند ولی نمی خواهد واقعاً بگوئید چیست؟ در صورتی که هدف قانونگذار این است که خدمات بهینه و سالمی به مردم ارائه شود. مردم خدمات خوب و قابل قبولی را در بیمارستانهای هیئت امنایی دریافت کنند اما متأسفانه چنین نیست. طرح هیئت امنایی فقط برای 10درصد و شاید کمتر از 5 درصد است چون حدود 70 درصد پزشکان ما عضو هیئت علمی نیستند.
 
مجری: یعنی 65 درصد از درآمد بیمارستانها فقط به 5 درصد افراد فعال بیمارستان می رسد که ساعت کاری خود را هم پر نمی کنند.
 
نیک فر: علاوه بر 65درصد، 15درصد هم به صورت غیر مستقیم می گیرند. من معتقدم این طرحی که دکتر فتحی گفت که می خواهند مدیریت درستی را در بیمارستان ایجاد کنند و اختیارات زیادی به مدیران بدهند. معلوم نیست این اختیارات بیشتر در چه جهتی است؟ در جهت خدمات رسانی به مردم یا در جهت افزایش حقوق 10برابری کارانه حقوق اعضای هیئت علمی است؟
در بیمارستانهایی که به شیوه هیئت امنایی اداره می شوند. در ابتداء اعضای هیئت علمی باید تمام وقت شوند در غیر این صورت نمی توانند عضو هیئت علمی باشند. معنای تمام وقت بودن هم این است که نباید در بخش خصوصی فعالیت کنند حتی معاون وزیر عنوان کرده است برای هیئت امنایی کردن بیمارستانها با مشکلات فراوانی رو به رو شدیم تا بتوانیم پزشکان را متقاعد کنیم این بدان معناست که اعضای هیئت علمی پیش از این به صورت تمام وقت در بیمارستان نبودند الان هم نیستند.
 
مجری: یعنی اساتید در بیمارستانها نیستند.
 
 نیک فر: اصلاً حضور هم ندارند شما بررسی بکنید. متوسط حضور پزشکان عضو هیئت علمی دانشگاههای ما باید با تأسف عرض کنم حضور ماهانه ای که باید 175 ساعت باشد کمتر از 30 تا 40 ساعت است آن هم غیر موثر نیم ساعت به بیمارستان سر می زنند و سپس خارج می شوند.
 
مجری: شاید چون جذابیت بیمارستانهای دولتی – آموزشی کم است؟
 
نیک فر: این طور نیست چون نظارتی نیست تا چه حد جذابیت؟ یک پزشک هیئت امنایی که خود رئیس بخش قلب و عروق است تا 60 میلیون تومان کارانه می گیرد.
 
مجری: به علت عدم حضورش در بیمارستان!
 
نیک فر: اگر جذابیت نداشت نمی آمد بر عکس به علت جذابیت می آیند. شما نباید سقفی قائل می شدید تا چه سقفی کارانه بدهیم؟ آقای دکتر فتحی چند درصد از آنژیوگرافی های انجام شد اندیکاسیون دارند؟ من معتقدم بیشتر از 80 در این آنژیوگرافی ها نرمال است آیا در دنیا هم این طوری است؟ کجای دنیا این چنین است؟
 
مجری: چون سقفی قائل نشدند پس الی ما شاءالله آنژیوگرافی و ام. آر. آی انجام می شود.
 
نیک فر: در هر ماه تعداد فراوانی ام. آر. آی انجام می شود چند درصد این تصویربرداری ها نرمال و چند درصد آنها اندیکاسیون دارند؟ چرا پول این موارد را باید بیمه پرداخت کند؟ پول بیمه سرانه ای است که مردم بابت درمان می پردازند وزارت بهداشت که مصوب کرده است از 6/3 k باید 2 k را بیمه، یک k  را بیمارستان و   6/0 k  را به نحوی مردم بدهند کجای قانون مصوب کرده است که مردم چنین پولی را پرداخت کنند؟
 
متأسفانه بیمارستانهای هیئت امنایی اکثراً بیمارستانهای آموزشی هستند. مردم و بیمه نباید هزینه آموزش را بدهند شما مدلی را هم درست می کنید هزینه این مدل رایگان است به عنوان مثال در بخش داخلی آموزشی آزمایش های فراوانی در خواست می شود. آیا اگر این بیمارستان درمانی بود این میزان آزمایش درخواست می شد؟ چندین بار دانشجو با هدف تمرین و یادگیری این کار را تکرار می کند. بخشنامه ای که در بیمارستانهای هیئت امنایی اعلام کرده اند. تمام لوازم مصرفی مورد نیاز بیمار را باید بیمارستان تأمین کند آیا تأمین می شود ؟ یا همه لوازم از بیرون خریداری می شود.
 
مجری: به نظر می رسد بدین ترتیب هزینه ها بیشتر هم می شود.
 
نیک فر: یقیناً افزایش می یابد مستند ارائه می کنم. از 6/3 k که گرفته می شود. بیش از 90 درصد فقط به جیب پزشک می رود و برای پرسنل و بیمارستان فقط 5 درصد هزینه می شود. پیش از این بیمه ها فقط یک k می دادند اما همان یک  k صرف بیمارستان می شد الان  6/3 k مصوب کرده اند اما هیچ سودی برای خود بیمارستان ندارد.
 
مجری: هم اکنون یکی از اساتید دانشگاه جناب آقای سید علی صفوی نائینیT عضو هیئت علمی دانشگاه پشت خط هستند لطفاً بفرمایید.
 
صفوی : من مطالب را شنیدم هم اکنون رئوس مطالب را از ابتدا مرور می کنم. چون من مدتی مسئول اداره نظارت بر طرح کارانه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودم. واقعاٌ اعداد 40 تا 50 میلیون کارانه برای من سؤال بود.
 اگر هم در جایی هست. من عنوان می کنم ما در دانشگاه علوم  پزشکی شهید  بهشتی این اعداد را نه شنیده ایم و نه دیده ایم.  در مقاطعی شاید یک تا 2 مرکز فوق و تک تخصصی در کشور باشد اما این طور در رسانه اعلام کردن شائبه ایجاد می کند که طرح هیئت امنایی برای جلب پزشکان و اعضای هیئت علمی طراحی شده است.
 صورت مسئله به نظر می آید این طور است که سیستم، دولت و مجلس پذیرفته اند که حق العلاج پرداخت می شود اما پاسخگوی  نیازها ، گردش کار و حرکت رو به جلوی مراکز درمانی به ویژه مراکز درمانی دانشگاهی نیست.
 
در این راستا برای آنکه مشکل را سرشکن کنند می خواهند . یکسری از بیمارستانها را با یک طرح نمونه با پرداخت 4برابر تعرفه واقعی که پس از کارشناسی های مختلف این میزان تعیین شد اداره کنند و گر نه این مشکلات و افت کیفیت همچنان باقی می ماند.
 
 اما این صورت مسئله بوده است که حق العلاج با نحوه و مبلغ پرداخت حل شود که مطلوب نیست برای اجرای این طرح تعدادی از بیمارستانها را جدا کردند اما اینکه این طرح چه قدر می تواند مشکلات را حل کند جای سؤال دارد مثلاً درباره ترکیب اعضای هیئت امنا در قالب بیمارستان فرض کنید نماینده شهردار یا استاندار آنجا حضور دارد چه نقشی می توانند داشته باشند؟
اساساً هر چه مسئولان در بیمارستانی با خدمات تخصصی و فنی مطلع تر باشند بهتر است. مثلاً اگر پزشکی را در جلسه ای با موضوع بحث عمران شهر دعوت شود یا اینکه مدیر کل بیمه سازمان خدمات درمانی استان یا مدیر کل درمان تامین اجتماعی استان حضور داشته باشد چه تأثیری دارد؟
 
واقعیت قضیه این است که تأخیر در پرداخت و نا کافی بودن میزان پرداختی ها ثابت شده است، حتی در قوانین هیئت امنایی بیمارستانی برای سازمانهای بیمه الزام ایجاد می کند. هیئت امنا برای اداره بیمارستان است اما در مفاد آن سازمانهای بیمه گر را مقید می کند که مطالبات را به موقع پرداخت کنند.
 
من در اینجا به مواردی اشاره می کنم. تعیین شده است که 10 درصد از تخت های بیمارستانی در صورتی که توسط دستیاران آموزشی ارائه خدمت نشود. می تواند به بیمه های مکمل تخصیص یابد و بدین ترتیب بیمه مکمل وارد کار شود.
 خطر این کار حذف ظرفیت های فیزیکی کمی است که به سختی به دست آمده است همچنین این تخت ها از آموزش جدا می شوند و آموزش تاوان گردش مالی سریع و بیشتر بیمارستان را پرداخت می کند به اعتقاد من در این اثنا آموزش ضرر می کند چون ما اعضاء را انتخاب کردیم در این اعضاء نقش متولیان آموزش در هیئت امنا کافی نیست.
 
نکته دیگر اینکه دستیار که اعمال جراحی خدمات درمانی انجام دهد. مشمول این قانون و قاعده نمی شود در واقع یک تضادی برای مسئولان بیمارستان ایجاد می کنیم یا از دستیاران برای آموزش و خدمت به مردم استفاده کن. یا گردش مالی بیمارستان را اصلاح کن. این ها در تقابل هستند برای اینکه وزارت بهداشت مطالبات را از بیمه بگیرد شرط گذاشته اند که برای اصلاح گردش مالی دستیاران را از گردش کار خارج کنند و بالعکس.
 
نکته آخر اینکه در اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی چه تفاوتی با گردش کاری سابق بیمارستانهای دانشگاهی کرده است؟ در واقع معاون پشتیبانی و ساختار معاونان دانشگاهها حذف شده است به عبارتی برای اصلاح گردش مالی ساختار مدیریتی دانشگاهها را تضعیف کرده اید در حقیقت در این طرح میانبر زده شده است و برخی مدیران میانی شده اند. رئیس دانشگاه در بیمارستان که قطعاً این امرتبعاتی را دارد.
 
سؤال این است که آن برداشتی که در بیمارستانهای غیر هیئت امنایی می کنند در چه جهتی خرج می شود. اگر منافع دانشگاه و بیمارستان را تامین نمی کند. صورت مسئله را اصلاح کنید.
 
مجری: لطفا به طور مختصر بفرمایید علت عدم حضور اساتید در بیمارستانهای آموزشی چیست؟
ظاهرا فرم غالب در بیمارستانهای دانشگاهی تمام وقتی است.
 
صفوی: به نظر من طرح این موضوع فرافکنی صورت مسئله است. در سیستم درمان، پرداختها و آموزش را باید در یک بسته دید. من 4 تناقض را اشاره می کنم. درمانی که یک بیمار می گیرد از یک فرد عضو هیئت علمی نیست بلکه از یک سیستم درمان است که عضو هیئت علمی هم رکن اصلی سیستم است اما تجهیزات به روز نیست و بازوی یک پزشک برای ارائه خدمات درمانی پرستار، کادر بیهوشی، تکنسین اتاق عمل و ... است.
 
مجری: مسئله اینجا است که درصد زیادی از درآمد بیمارستان به عده قلیلی که هنوز حضور آنان در بیمارستان سؤال بزرگی را ایجاد کرده است پرداخت می شود. بحث ترکیب اعضای هیئت امنا آنچه که شما در ساختار دیدید جزو چالشهای اساسی قضیه است چه پاسخی دارید؟
 
صفوی: از دکتر می پرسم. آیا سراغ دارند کارانه بیش از 60 میلیون تومان پزشکان در بیمارستانهای هیئت امنایی اگر هست بفرمایند.
 
ما در بیمارستان های هیئت امنایی چند مقوله را در پیش داریم اهداف میان و بلند مدت. افزایش کارایی، رضایتمندی و کیفیت خدمات از اهداف میان مدت و کاهش بار مالی بیمارستان و ارتقای وضع سلامت بیمار از اهداف بلند مدت است. یکی از مؤلفه ها درباره تمام وقت بودن اعضای هیئت امناء ارتقای کیفیت خدمات است البته این به تنهایی نمی تواند در بیمارستانهای هیئت امنایی کیفیت را افزایش دهد بلکه در کنار اصلاح سیستم ساختار مدیریتی، اداری و دیگر مسایل امکانپذیر است.
 
مجری: شما معتقدید در شرایط کنونی اجرای طرح هیئت امنایی بیمارستانها با چالشها و مشکلات فراوانی رو به روست.
 
فتحی: چون بیمارستانهای آموزشی خدمات بهتری ارائه می دهند و از تکنولوژی و تجهیزات " های تک " استفاده می کنند از مؤلفه های مهم هیئت امنایی بیمارستانهاست اگر بخواهیم در سایر بیمارستانها این طرح را اجرا کنیم خدمات خوبی ارائه نمی شود. ضمن آنکه هیئت امنایی شدن در کشور مقوله ای نیست که بگوییم همه بیمارستانهای ما در سطح استانها می توانند بیمارستانهای هیئت امنایی شود.
 
اما در خصوص ترکیب اعضای هیئت امنایی ترکیب یک موضوع فرابخشی است. اگر نماینده شهردار حضور دارد، من آن ترکیبی را که گفتم با استناد به منابع معتبر علمی بود و یک ترکیب فرابخشی است حالا بنابر دلایلی ما ناگزیریم اندکی تعادل در ترکیب این اعضا ایجاد کنیم اما درباره اینکه 4 نفر از اعضای هیئت امناء لزوما جزو اعضای هیئت علمی هستند من نمی پذیرم ترکیب اعضای هیئت علمی در ساختار معاونت آموزشی است بیمه از سازمانهای درگیر در امر درمان است و ما نمی توانیم آن را در اعضای هیئت امنا نبینیم.
 
مجری: هم اکنون حسن آقاجانی مشاوره وزیر بهداشت پشت خط هستند. آقای دکتر بفرمایید.
 
آقاجانی:  بحث مهمی که در این طرح مطرح است حل مشکلات نظام سلامت و کمک به ارتقای کیفیت خدمات سلامت است.
 
اگر به گردش مالی نظام سلامت توجه کنیم راهگشاست. در کشور 27 هزار میلیارد تومان پول در نظام سلامت می چرخد. از این میزان حدود 8/5 میلیارد دلار میزان بودجه وزارت بهداشت، حدود 13 هزار میلیارد تومان میزان پولی است که در بخش خصوصی می چرخد.
 9 هزار میلیارد تومان در بیمه ها چرخش می کند که از این میزان 2 هزار میلیارد تومان باز به نظام سلامت وارد می شود. وزارت بهداشت نزدیک به 8 هزار میلیارد تومان پولی را که در اختیار دارد در نظام سلامت خرج بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می کند و با این میزان پول حدود 80 درصد خدمات بستری و حدود 20 درصد خدمات سرپایی و بخش بهداشت و آموزش کشور اداره می شود.
 
سؤال من این است بقیه پولی که پرداخت می شود. در بخش خصوصی نزدیک به 13 هزار میلیارد تومان است و کل کاری که از آن بخش به مردم ارائه می شود. حدود 15 درصد خدمات بستری و 80 درصد خدمات سرپایی است. اگر بخواهیم این وضعیت را مهندسی کنیم. راه حلی جز اینکه برای بخش دولتی جاذبه ایجاد کنیم و بخش دولتی را کارآمدتر کنیم تا رضایتمندی پزشکان و اعضای هیئت علمی را بیشتر کنیم وجود ندارد.
 هیئت امنایی کردن بیمارستانها هم یکی از شاه کلیدهایی است که باید به دقت به آن پرداخته شود و از برخورد احساسی و غیرکارشناسی باید دوری کرد اینکه در اجرای این طرح اعضای هیئت علمی چه درآمدی خواهند داشت یا برای مجموعه چه اتفاقی می افتد اینها فرع بحث است.    
 
من معتقدم کسی که در بخش پزشکی به طور موفق کار نکرده است. خودش نمی تواند در این باره اظهار نظر کند اگر پزشکان با انگیزه در بیمارستان کار نکنند نمی توانند بازخورد خوبی را به بیماران بدهند. ببینید علت آنکه هیئت علمی در بیمارستان حضور موفق نداشته است، چیست؟
 بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی و به عنوان قانون اعضای هیئت علمی باید کار خصوصی را کنار بگذارد و در بیمارستان دولتی به تعهدات خود عمل کند در حال حاضر بیمه ها از پرداخت دو k سرباز زدند متاسفانه الآن یک k را هم نمی پردازند. از استان ها و بیمارستانهای مختلف گزارش داریم که مطالبات بیمارستانها 8 ماه عقب افتاده است.
 ساماندهی این کار جز از طریق واقعی دیدن ارزش خدمات نیست یک تیم کارآیی چندین سال بر روی این موضوع برنامه ریزی و کار کرده است الآن که به سمت هدفمند کردن یارانه ها پیش می رویم اگر بخواهیم برای نظام سلامت دلسوزی کنیم باید قیمت خدمات را واقعی دید به طور مثال چگونه اگر وزارت نیرو خدمتی را ارائه می کند پس از بررسی قیمت تمام شده را تعیین می کند و مردم یا دولت باید آن را بپردازد برای سبد سلامت هم باید ارزش واقعی تعریف شود احساسی برخورد کردن مشکلات را حل نمی کند.
 
در حال حاضر مردم، پزشک و اعضای هیئت علمی هیچیک راضی نیستند. آموزش پزشکی هم افت کرده است پس در آینده پزشکی با مشکل مواجه می شود به نظر من اگر بحث هیئت امنایی بیمارستانها با تمام ابعادش به درستی دیده و اجرا شود می تواند از «پاشنه آشیل های» موفقی باشد که نظام سلامت را به جلو ببرد.
 
شریفی مقدم: مشکل سیستم بهداشت و درمان زیربنایی است و تا زمانی که این زیربنا درست نشود طبیعتاً هرآنچه که بر آن سوار شود با مشکل دچار می شود. دکتر صفوی درباره غیرواقعی بودن رقم ها اشاره کرد. من اینها را با آمار و سند ارائه می کنم. در بحث کارانه و پرداخت ها اختلاف حداقل 100 برابر است در یک جا کارانه 50 هزار تا 100 برابر است چون کارانه بر اساس فرمول مشخصی محاسبه می شود که 65 درصد درآمد بیمارستانی به اعضای هیئت علمی می رسد.
 
اگر در اداره بیمارستانها به شیوه هیئت امنایی همه گروهها در تصمیم گیری، تصمیم سازی، برنامه ریزی و سیاستگذاری مشارکت و نقش نداشته باشد اهداف محقق نمی شود. زیربنای بحث طرح خودگردانی بیمارستانها بود که زیربنای درستی نبود.
 
رکن را دکتر صفوی عنوان کرد ما هم قبول داریم به شرط آنکه اعضای هیئت علمی در بیمارستان حضور داشته باشند. حضور نداشتن اعضای هیئت علمی سبب شده که حضور دستیاران پزشکی هم در بیمارستان کمتر شود که این ناشی از ضعف سیستم مدیریتی است در حال حاضر اساتید برای دریافت کارانه 54 ساعت را پر می کنند.
در هر حال هم اکنون تبعیض در پرداخت ها را داریم. سایر گروه ها در تصمیم گیری، تصمیم سازی و سیاستگذاری ها نقش ندارند در هیچ کجای دنیا چنین ترکیبی را برای اعضای هیئت امنا نمی بینند چون پرستاران در صف اول برخورد با مشکلات بیماران هستند. حداقل نماینده پرستاری باید در این ترکیب وجود داشته باشد.
 پرستار نه تنها مشکلات بیماران را باید رفع کند بلکه مشکلات سایر گروه ها هم به پرستار منتقل می شود. اگر در این شیوه محور و هدف بیمار است نه سایر گروه ها باید مشکلات بیمار طرح و برطرف شود.
 
منابع علمی روز دنیا هم این ترکیب را توصیه نمی کنند در همه جا اگر مدیریتی هست بقیه گروه ها دخالت داده می شود. این از تئوری های مدیریتی روز دنیا است که برای موفقیت و ایجاد تحول، رضایتمندی، اثربخشی و کارآیی باید منافع همه گروه ها مشارکت داده شوند و کار را به اهل فن بسپارند در اداره بیمارستان به شیوه هیئت امنایی قرار است. تمام اختیارات ستادی وزارت بهداشت و دانشگاه ها به گروهی محول شود تا گروه تصمیم گیر باشند پس نظرات این گروه می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
 
نیک فر: پزشک در بیمارستان حضور ندارد رزیدنت کار نمی کند اما مهر پزشک کار می کند و بابت آن پول دریافت می کند آیا معاون آموزشی دانشگاه با علم به این اطلاعات آن بیانات را داشتند؟ اما ما در بیمارستان می بینیم وقتی پزشک حضور ندارد دلیلی برای پرداخت کارانه به وی نیست البته برای همه اینها راهکار وجود دارد سال پیش من عنوان کردم که باید دو نوع بیمارستان داشته باشیم؛ آموزشی و درمانی.
 
هیئت امنایی باید فقط در بیمارستانهای درمانی اجرا شود. در غیر این صورت آموزش لطمه می بیند اعضای هیئت علمی خودش کار کند تا کی بیمه باید هزینه آموزش (افزایش مصرف لوازم بیمارستانی) را پرداخت کند سی. تی. اسکن، ام. آر. آی، تست ورزش و آنژیوگرافی انجام می شود. در بسیاری از موارد. همه نرمال است.
 در بحث هیئت امنایی مطرح شد فقط 10درصد تخت های بیمارستانی به این شیوه اداره شود الآن همه بیمارستان به این نحوه اداره می شوند. بیش از 80 درصد اعمال جراحی بدون حضور استاد انجام می شود حتی رزیدنت سال بالا هم نیست دستیار تخصصی مغز و اعصاب در بهترین بیمارستان های آموزشی سال یک و دو است کجای این بیمارستان آموزشی است و چه طور می خواهند کیفیت خدمات را افزایش دهند؟
 
پیشنهاد بیمه ها این است که بیمارستانهای هیئت امنایی باید درمانی باشند نه آنکه رزیدنت و انترن به کار درمان بپردازند. در بیمه کارمندان، سرانه بیش از 10 هزار تومان پرداخت می شود با احتساب بیمه پایه و مکمل در مجموع 15 هزارتومان می شود وقتی با بیمارستان آموزشی با 6/3 k بسته می شود باید بیمه تکمیلی هم باشد.
 
فتحی: در خصوص ترکیب هیئت امنایی گفتم همه شاغلان شامل پزشکان و پرستاران را هم شامل می شوند. در ترکیب جدید در سال 89 تاکید شد که دفتر خدمات پرستاری جزو این ترکیب باشد اما درباره 6/3 k، این 6/3 به پزشکان پرداخت نمی شود.
این میزان منبعی برای بیمارستان است 2k از آن از منابع بیمه ها تامین می شود، 6/1 k را وزارت بهداشت مکلف به پرداخت است که این میزان آ ریال منابع موجود در بیمارستان برای پرداخت حقوق، مزایا و کارانه اعضای هیئت علمی تمام وقت جغرافیایی است هزینه های عمرانی، تجهیزات، تکنولوژی، هزینه های بالاسری و اقلام مصرفی همه از این منابع تامین می شود. طبق نظام نوین 30 تا 70 درصد حق العلاج پزشکی است و 20 درصد مربوط به سایر پرسنل که 55 درصد آن به پرستاران می رسد.