سلامت نیوز: خشكی و التهاب پوست دست كه پزشكان به آن «اگزما» یا «درماتیك» یا «سودا» می‏گویند، می‏توان دلایل زیادی داشته باشد ولی بیشتر این علل را می‏توان در دو گروه آسیب‏های پوستی ناشی از تماس با مواد خارجی و آسیب‏های پوستی ناشی از حساسیت داخلی طبقه بندی كرد.

به گزارش ایسنا، «اگزمای دست» بسیار شایع است. این بیماری در اكثر مردم ابتدا به صورت زبری و خشكی دست‏ها شروع شده و بعداً تبدیل به ضایعات قرمز رنگ و ملتهب و پوسته پوسته می‏شود كه با خارش همراه است.

عوامل زیادی می‏توانند به پوست دست آسیب برسانند. تماس زیاد با آب و هوای خیلی خشك، صابون‏ها، مواد پاك‏كننده، پودرهای رختشویی، حلال‏ها، مواد شیمیایی، دستكش‏های لاستیكی و حتی مواد بكار رفته در كرم‏ها و فرآورده‏های بهداشتی می‏توانند اكزمای دست ایجاد نمایند.

وقتی پوست قرمز و خشك شد، حتی مواد بی‏ضرری مانند آب و محصولات بهداشتی نوزادان (كرم و شامپوهای بچه) هم می‏توانند موجب تحریك بیشتر پوست و بدتر شدن ضایعه شوند. مشاوره با پزشك و پیدا كردن اینكه كدام ماده مورد مصرف در زندگی روزانه شما باعث پیدایش این مشكلات شده است بسیار اهمیت دارد. اغلب، تغییر دادن مواد مصرفی یا خودداری از تماس با ماده حساس كننده، موجب كمتر شدن مشكل پوست می‏شود.

زمینه پیدایش واكنش‏های حساسیت پوستی، معمولاً از پدر و مادر به فرزندان به ارث می‏رسد. افرادی كه استعداد ابتلا به این واكنش‏ها را دارند، ممكن است سابقه ابتلا به تب یونجه (حساسیت فصلی به گرده گیاهان) و یا آسم را هم داشته باشند. این افراد حتی ممكن است به بعضی از مواد غذایی هم حساسیت داشته باشند و یا دچار حالتی باشند كه اصطلاحاً ”درماتیت آتوپیك“ یا ”اگزمای سرشتی“ نامیده می‏شود. پوست این افراد پس از تماس با بسیاری از مواد كه در حالت عادی برای سایر مردم آزار دهنده نیست، دچار قرمزی، خارش و سایر علایم حساسیت می‏شود.


 چگونه علت اصلی اگزما را بیابیم؟

وظیفه متخصص پوست، بررسی و جستجوی علل احتمالی ایجاد كننده بیماری در پوست دست است. وی باید بفهمد كه این مشكل به دلیل تحریك پوست است و یا به دلیل الرژی؟ او از شما سوالات بسیاری در مورد هرگونه مشكل پوستی قبلی، تاریخچه حساسیت‏های احتمالی، آسم و هرگونه مشكل پزشكی دیگر خواهد پرسید. او باید بداند كه شما چه كرم‏ها و لوسیون‏هایی را به پوست خود می‏مالید، آیا از دستكش استفاده می‏كنید یا خیر و در طول روز دست‏های شما با چه موادی در تماس هستند. وی دست‏ها، پاها و بقیه پوست شما را برای یافتن علایم بیماری بررسی خواهد كرد.

براساس گزارش مرکز آموزش و پژوهش پوست و جذام، ممكن است برای رسیدن به تشخیص دقیق، انجام آزمایش‏های میكروسكوپی و بررسی بیشتر پوست هم لازم باشد. اگر پزشك به این نتیجه برسد كه ضایعه پوستی شما به خاصر حساسیت به بعضی مواد موجود در محیط است، ممكن است آزمایشی را برای شما تجویز كند كه اصطلاحاً ”آزمایش برچسب Patch Test“ نامیده می‏شود. در این آزمایش بعضی از مواد حساسیت‏زا را بر روی پوست می‏چسبانند تا به وجود آلرژی نسبت به آنها پی‏ببرند. با استفاده از این روش‏ها، متخصص پوست خواهد توانست علت یا مجموعه علل ایجادكننده اكزمای دست را پیدا و ضایعه را درمان كند.


 اگزمای دست را چگونه درمان می‏كنند؟

ممكن است پزشك برای درمان و ترمیم پوست شما از مجموعه‏ای از روش‏ها استفاده كند. گاهی برای درمان مشكل پوستتان باید آنتی‏بیوتیك‏های خوراكی هم مصرف كنید. یك كرم یا پماد مرطوب كننده نیز ممكن است برایتان تجویز شود.

توجه داشته باشید كه این كرم باید به تنهایی مصرف شود و آن را نباید همراه با سایر كرم‏های دست به پوست بمالید. گاهی لازم می‏شود كه از پمادهای حاوی داروهای كورتونی جهت درمان اكزمای دست استفاده شود.

اگر به نظر می‏رسد كه كرم تجویز شده فایده‏ای نداشته است، این موضوع را بطور صریح با پزشك خود در میان بگذارید. با جلوگیری از تماس دست‏ها با مواد شیمایی قوی و سایر مواد حساس كننده می‎توانید بر سرعت بهبود دست‏هایتان بیفزایید.


 برای پیشگیری از اگزمای دست چه باید كرد؟

برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست دست‏ها كارهای زیادی می‏توان انجام داد:

- با پوشیدن دستكش می‏توان از دست‏ها در برابر صابون‏ها، پاك‏كننده‏ها و سایر مواد شیمیایی مراقبت كرد. همیشه در آشپزخانه و حمام یك جفت دستكش داشته باشید و در موقع شستشوی ظرف‏ها و لباس‏ها از آنها استفاده كنید. از آنجا كه خیلی از مردم نسبت به دستكش‏های لاستیكی حساسیت دارند، بهتر است زیر دستكش‏های لاستیكی دستكش نخی بپوشند. به محض سوراح و پاره شدن دستكش، آن را بدور بیندازید. در فواصلی كه از دستكش استفاده نمی‏كنید، آنها را در هوای آزاد آویزان كنید تا خشك شوند.

- همیشه حتی وقتی لباس‏های شسته را تا می‏كنید، سبزی پاك می‏كنید، آب‏لیمو می‏گیرید و یا رب‏گوجه فرنگی تهیه می‏كنید، دستكش نخی بر دست داشته باشید.

- در صورت امكان حتماً برای شستشوی لباس‏ها از ماشین لباسشویی و برای شستشوی لباس‏ها و ظرف‏ها با دست اجتناب كنید.

- در موقع شستن دست‏ها از آب ولرم استفاده كنید و مقدار كمی صابون بكار ببرید. در هر بار شستشوی دست و یا كار با آنها، حلقه و انگشتری را از دست خارج كنید. حلقه و انگشتر، صابون و رطوبت را در زیر خود جمع كرده و موجب آزرده شدن پوست می‏شوند. بلافاصله پس از شستن دست‏ها، از كرم مرطوب كننده به منظور حفظ آب موجود در پوست استفاده نمایید.

- زمستان‏ها از دستكش چرمی استفاده كنید تا مانع از خشكی و پوسته شدن دست‏هایتان شود. همیشه برای نرم و مرطوب نگهداشتن پوست دست‏هایتان از یك فرآورده مناسب كه توسط پزشك متخصص پوست تجویز شده استفاده كنید. اینگونه فرآورده‏ها را باید چندین بار در روز بسته به نیاز، به دست‏ها بمالید. زمانی كه ضایعات پوستی دست‏ها در حال ترمیم هستند، گاهی منظره ناخوشایندی (بخاطر دلمه بستن) پیدا می‏كنند كه به تدریج برطرف می‏شود. گاهی هم این ضایعات پس از بهبودی دوباره عود می‏كنند.

سعی كنید به خاطر بسپارید كه تماس با كدام فرآورده یا انجام كدام فعالیت سبب عود عارضه شده است. حتماً پزشك خود را از عود مجدد ضایعه پوستی دست‏ها مطلع كنید. از آنجا كه ضایعات پوست دست‏ها عموماً مقاوم به درمان هستند، ادامه درمان و رعایت دقیق دستورات پزشك و نیز حفظ ارتباط با طبیب در مدت درمان، بسیار اهمیت دارد. بخاطر داشته باشید، اگزمای دست‏ها به شرط رعایت نكات فوق، درمان شدنی است. پس ناامید نشوید و به پزشك خود اعتماد داشته باشید.

 به یاد داشته باشید كه حتی پس از بهبودی كامل اگزمای دست در صورت عدم رعایت مواد فوق، احتمال عود اگزما زیاد می‏باشد. لذا سعی كنید موارد فوق را به صورت عادت روزمره درآورده و همیشه آنها را رعایت نمایید.