سلامت نیوز: اینکه در طول یک قرن گذشته، میانگین دمای هوا بین 18 تا 74 درجه سانتیگراد بالاتر رفته شاید به خودی خود، چهره مخرب تغییر اقلیم را نشان ندهد، اما همین که یک درجه تغییر میتواند جانوری را از فهرست گونهها حذف کند، مصداق روشنتری است. واقعیت این است که جز انسانها که با انقلاب صنعتی تولد این پدیده را رقم زدند، همه گونههای گیاهی و جانوری در خطرند. تغییر اقلیم با نقاب خشکسالی و افزایش دما به ایران آمده و شدت گرفتنش مساوی است با از بین رفتن زیستگاههای حیاتوحش و کاهش تنوع زیستی.
به گزارش سلامت نیوز، فرهیختگان نوشت: از بین گونههای جانوری، لاکپشتهای دریایی که همین حالا نامشان در فهرست گونههای در معرض خطر انقراض آمده، به خاطر تغییرات اقلیمی بیشتر تحت فشارند چراکه تولید مثلشان به دمای محیط وابسته است و یک درجه تغییر دما یعنی برهمخوردن ترکیب جنسیتی و این توالی در سالهای مختلف، یعنی از بینرفتن گونه. لاکپشتهایی که زمانی از جریان انقراض دایناسورها جان به در بردند، حالا با پدیدهای که چند دهه از تولدش میگذرد، تهدید میشوند.
این یک نظریه اثباتشده است
«دمای 28 تا 29 درجه سانتیگرادی محیط، نوزاد نر تولید میکند و دمای 30 تا 31 درجه نوازد ماده». این ماجرا که چندی پیش از زبان اصغر مبارکی، مدیرکل دفتر موزههای تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیطزیست شنیده شد و به هشداری درباره تغییر اقلیم انجامید، عین حقیقت است. هرچند هنوز کسانی آن را تندروی میدانند اما ماجرا آنقدر جدی است که امسال جمعیت لاکپشتهای دریایی خلیجفارس براساس اقیلم و جغرافیای منطقه پایش شد تا تاثیر تغییر اقلیم بررسی شود. نیکولاس جی پیلچر، عضو ارشد گروه تخصصی لاکپشتهای دریایی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، در گزارش بررسیهای علمی از جنسیت ماده بیش از 60 درصد لاکپشتهای سبز خلیجفارس خبر داد و گفت: «به نظر میرسد آنها به گرمای این منطقه عادت کرده و راهی برای توازن جمعیتی یافتهاند.» محققان انتظار داشتند با توجه به افزایش دما اغلب لاکپشتها ماده باشند اما با این نتیجه فرضیه زنگ خطر جمعیت لاکپشتها زیر سوال رفت. هرچند اصغر مبارکی معتقد است تغییرات اقلیمی به این زودی اثر خود را نشان نمیدهد و بررسی جمعیت آنها کار آسانی نیست. به تاریخ لاکپشتهای دریایی اگر مراجعه کنیم، نوشته شده یکی از عوامل موثر در توسعه و شکلگیری آمریکا همین گونهها بودهاند، هم برای تغذیه و هم تجارت استفاده میشدند تا سرانجام به این روز افتادند. در منابع آمده که کشتیها در مناطقی از دریا عملا روی لاکپشتها حرکت میکردند. این شواهد با جمعیتی است که حالا میبینیم زمین تا آسمان فرق دارد. به گفته او از طرفی افزایش دما، گیاهانی را رشد میدهد که غذای مطلوب گونهها نیستند یا برعکس و جز لاکپشت دریایی، انواع خزندگان که تعیین جنسیتشان به دمای لانه وابسته است، هم براساس همین نظریه در معرض خطرند.
برای نجات لاکپشتها چه کنیم؟
مدیر دفتر موزههای تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان محیطزیست مهمترین استراتژی را کاهش میزان ورود گازهای گلخانهای میداند؛ اتفاقی که مدتی است با موافقتنامه پاریس بیش از 180 کشور درباره آن تعهد دادهاند و ایران هم یکی از آنهاست.
از سوی دیگر از سال 1381 تاکنون پروژه حفاظت از لاکپشتهای دریایی در سواحل و جزایر جنوبی اجرا میشود و لاکپشتها هر سال پلاکگذاری میشوند. حامد مشیری، مسئول تشکل محیطزیستی «طرح سرزمین» که در پلاکگذاریها مشارکت دارد، جمعیت لاکپشتها را به ترتیب در جزایر «شیدور»، «هندورابی»، «ام الکرم»، «نخیلو»، « قشم»، هنگام و کیش خوب توصیف میکند، هر چند «صیادان تخم لاکپشتها را برمیدارند، زیستگاهها را درمعرض تخریب قرار میدهند و زباله و رفت و آمد زیاد و اتراق شبانه برای این گونه دردسر درست کرده.» اما با تمام مشکلات، حفاظت زیستگاهها بهعنوان یکی از راهکارهای آنی، در طول این پروژه در کشور دنبال شده است.
نظر شما