سلامت نیوز:هنوز فاجعه ریزگردهای آغشته به اورانیوم ناشی از جنگ آمریکا با عراق و اثرات آن بر محیط‌زیست منطقه و خاورمیانه قربانی می‌گیرد که پنجشنبه گذشته نظامیان آمریکا با انفجار بمبی با قدرت تخریبی بیش از ۱۱تن تی‌ان‌تی در افغانستان، یک فاجعه بزرگ زیست‌محیطی دیگر را برای منطقه رقم زدند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین ، دکتر مژگان صوابی، متخصص سم‌شناسی محیط‌زیست که بیش از یک دهه درخصوص پیامدهای ناگوار ناشی از عملیات نظامی آمریکا در عراق و اثرات آن روی محیط‌زیست و بهداشت عمومی تحقیق کرده است، در این‌باره به همشهری گفت: دولت آمریکا در سال 2016بیش از 24هزار بمب روی عراق و سوریه انداخته. این آماری است که وب‌سایت نیمه‌رسمی و پر‌مخاطب آمریکایی relations council on forein آن را منتشر کرده و حالا دولت آمریکا بمبی را که قدرت تخریب آن بیش از 11تن تی‌ان‌تی است با توجیه تخریب کانال‌های زیرزمینی داعش در افغانستان منفجر کرده است.

اما نکته‌ای که وجود دارد این است که با وجود آنکه دولت آمریکا مدعی است این بمب هسته‌ای نیست اما این بمب، به‌دلیل آنکه از ویژگی شکافندگی بالا برخورداراست براساس مستندات علمی نمی‌تواند فاقد اورانیوم فرسوده باشد و محققان معتقدند عملکرد این بمب نشان می‌دهد در ساخت آن از تکنولوژی مخرب حاوی آلیاژهای مختلف اورانیوم استفاده شده است؛ فراموش نکنیم که آمریکا در سوریه از بمب‌های اورانیوم‌دار استفاده کرد اما مدت‌ها منکر می‌شد تا اینکه طی دو تا سه‌ماه گذشته تحت فشار رسانه‌ها ناگزیر شد به استفاده از این بمب‌ها در سوریه اعتراف کند.

او می‌افزاید: این بمب که از آن به‌عنوان مادر بمب‌ها (‌other of all bombs) نام برده می‌شود علاوه بر احتمال وجود اورانیوم فرسوده در آن، حاوی انواع فلزات سنگین و سموم اثرگذار روی دستگاه عصبی انسان است که پس از انفجار به‌صورت ذرات معلق بسیار ریز(nano particles‌) و قابل پراکنش در محیط پخش می‌شود و این ذرات که از قدرت ماندگاری بالا برخوردار هستند، سال‌های سال با حفظ خواص سمی در محیط باقی می‌مانند و تجزیه ناپذیرند؛ در نتیجه این ذرات به‌ویژه در محیط‌های خشکی نظیر افغانستان و به‌طور کلی خاورمیانه با ورود به خاک، آب، هوا و پوشش گیاهی به زنجیره غذایی انسان راه می‌یابند و به‌صورت انواع سرطان‌ها و بیماری‌های سخت بروز می‌کنند.

صوابی در توضیح این مطلب می‌گوید: ورود این سموم به زنجیره غذایی انسان، بیش از هرچیز کودکان، سالمندان و زنان باردار را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد ناهنجاری‌هایی نظیر تولد کودکان ناقص‌الخلقه، عقیم شدن زنان و مردان، سقط جنین و تولد کودکان مرده از جمله پیامدهای ورود این سموم به زنجیره غذایی است. کمااینکه مدت‌هاست در بصره، فلوجه، هویجه و اخیرا در ناصریه عراق این بیماری‌ها بیداد می‌کند. براساس تحقیقات میدانی و اسنادی متعددی که انجام دادیم شاهد همه این بیماری‌ها در این مناطق بودیم.

او به گفته‌های دکتر فلاح یکی از پزشکان عراقی اشاره می‌کند و می‌گوید: این پزشک عراقی 3‌ماه پیش اعلام کرد که تعداد کودکان متولد شده با ناهنجاری از 2یا 3کودک در‌ماه، پیش از جنگ آمریکا با عراق، اکنون به 30کودک و در برخی ماه‌ها به 60کودک رسیده است.
این محقق سم‌شناس تأکید می‌کند: آنچه مسلم است بر پایه تحقیقاتی که ما انجام دادیم این بیماری‌ها ارتباط مستقیم با آلاینده‌های جنگی (جنگ آمریکا با عراق) دارد. این آلاینده‌ها آغشته به فلزات سنگینی مثل سرب، جیوه و تیتانیوم هستند که به مقدار زیاد در تسلیحات جنگی آمریکا استفاده شده و حالا این مواد در دندان‌های شیری کودکان و نمونه‌های مو و ناخن کودکان عراقی متولد شده در این مناطق مشاهده می‌شوند.

او به گستردگی اثرات ناگوار ناشی از آلاینده‌های سمی جنگ اشاره می‌کند و می‌گوید: آنچه بیش از هر‌چیز دیگر باعث نگرانی تیم تحقیقاتی ما شد این بود که اثرات این مواد - از طریق ریزگردهای آلوده به این سموم - بسیار فراتر از مناطقی است که جنگ در آن اتفاق افتاده ازجمله درخرمشهر و اهواز می‌توانند قربانی بگیرند و پزشکان ایرانی هم تأیید می‌کنند که انواع سرطان‌ها و ناهنجار‌ها هنگام تولد و نیز نازایی در مردان و زنان در خرمشهر و اهواز رو به افزایش است.

دکتر مژگان صوابی با اشاره به‌احتمال وجود اورانیوم در بمب استفاده شده در افغانستان می‌گوید: ما باید منتظر بروز انواع سرطان‌ها و ناهنجاری‌ها در کودکان در این منطقه و مناطق همجوار آن باشیم. او در عین حال پیامدهای ناگوار زیست‌محیطی این بمب بر زیست‌بوم‌های منطقه را یادآور می‌شود و خاطرنشان می‌کند: انفجار بمبی با این قدرت و عناصر مخرب موجود در آن، بر محیط‌زیست منطقه هم تأثیر بسیار منفی دارد. به‌طوری که این بمب در گام نخست تمام زیست‌بوم‌های منطقه را به‌طور کامل نابود می‌کند؛ به‌گونه‌ای که تا سال‌های طولانی امکان احیا و بازپروری گونه‌های گیاهی و جانوری در منطقه غیرممکن خواهد بود؛ به عبارتی تنوع زیستی منطقه به کلی از بین می‌رود و حتی احتمال انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی این منطقه دوراز ذهن نخواهد بود.

صوابی می‌گوید که در 2سال گذشته موفق شده است 3لایحه با عنوان«آلاینده‌‌ها در مناطق جنگی » به پارلمان انگلیس ارائه کند با این مضمون که، عاملان این آلودگی‌ها مسئول پاکسازی آن هستند و باید نسبت به پاکسازی مناطق جنگی از آلاینده‌ها اقدام فوری کنند. او ادامه می‌دهد: این لوایح را بیش از 70عضو پارلمان انگلیس امضا و از آن حمایت کردند. حتی یک نماینده پارلمان در انگلیس گفت که این ایده را برای بحث در پارلمان و تصویب پیگیری می‌کند.
او به نکته در خور تأملی اشاره می‌کند و می‌گوید: با وجود آنکه ایران یکی از مناطقی است که به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر این آلاینده‌ها قرار دارد اما باوجود تلاش‌هایی که از طریق رسانه‌ها در ایران صورت گرفته، مسئولان دولتی کمترین توجهی به این موضوع نشان نداده و پیگیری‌های من برای ارتباط با مسئولان تاکنون به جایی نرسیده است.